Кавказыбгхэр телъыджэу дахэщ, уэсыщхьэщ, уардэщ, абрагъуэщ. Абыхэм егъэлеяуэ щIыпIэшхуэ яубыду зашэщI. ЩIэныгъэлIхэм зэрыхуагъэфащэмкIэ, Кавказыбгхэр къэхъуащ илъэс мелуан 25-рэ хуэдиз япэкIэ.

Дызэрыбауэ хьэуам и зэхэлъыкIэм уегупсысыну гъэщIэгъуэнщ. Ар зищIысым, щынэхъ къабзэм, щынэхъ псыIэм, нэгъуэщIхэми ятеухуауэ щIэныгъэм жиIэм деплъынщ. 
- Махуэм къриубыдэу цIыхум мин 22-рэ жьы жьэдешэ. Ар кубометр12м ноблагъэ. Хьэуауэ жьэдэтшэм и Iыхьэ плIанэм ди щхьэ куцIыр егъэнщI. 

ЗэрытщIэщи, УФ-м и Президентым и унафэкIэ 2023 гъэр ЕгъэджакIуэмрэ унэтIакIуэмрэ я илъэсу ягъэнэхуащ.

Адыгейм и бгы нэхъ лъагэ дыдэхэм хабжэ зи джабэщIыр мэзылъэрэ зи щхьэкIэр къырылъэ Iуащхьэхэу Iэбагъуэрэ ТIыбгрэ. 

Муслъымэн псоми зэдай НэщIикIыж хьид махуэ лъапIэр дэтхэнэ адыгэ унагъуэми, жылэми хуэдэу щаIэтащ Лэскэн районым хыхьэ Урыху (Къугъуэлъкъуей) къуажэм. Пщэдджыжь дыгъэпсым къыдэуша къуажэдэсхэр фIы гуэрым пэплъэрт, Iуэху дахэхэр етIуанэ курыт еджапIэм и стадионым зэрыщызэхашэм теухуауэ ипэкIэ хъыбар кърагъэщIати. 

Москва, Ростовхэ я унэм щекIуэкIа «Нонфикшн» тхылъ жармыкIэм щагъэлъэгъуащ Урысейм ис тхакIуэхэмрэ тхылъ тедзапIэхэмрэ я зэгухьэныгъэм (АСПИ) и «МестоимениЯ» проектышхуэм хыхьэ лэжьыгъэхэр. Абы тету бзэ тIурытIкIэ (анэдэлъхубзэрэ урысыбзэкIэ) къыдагъэкIыну хунэсащ Къэбэрдей-Балъкъэрым, Ингушым, Къалмыкъым, Дагъыстэным, Якутием щыщ иджырей тхакIуэхэм я тхылъи 8. 

Дыгъэр къухьат. Дунейм кIуэ пэтми пшэкIэ зихуапэрт. КъуэкIыпIэмкIэ псы къабзэ цIыкIур къызыдэж къуапэ зызэIузыхым, нэхъ Iузэ, нэхъ лъагэ зищIурэ, удишэрт нашэкъашэу.

«ФIагъ лъагэ зиIэ гъуэгу шынагъуэншэхэр» къэрал программэм и фIыгъэкIэ Къэбэрдей-Балъкъэрым дызэрыт илъэсым къриубыдэу километр 60 зи кIыхьагъ гъуэгу щызэрагъэпэщыжыну къапэщылъщ.

Шэрджэсхэм (адыгэхэм) я ныпыр «адыгэкIэ» зэджэжу Урысейм и кавказ республикэ зыбжанэм (Къэ­бэрдей-Балъкъэрым, Къэ­рэшей-Шэрджэсым, Адыгейм), Уэсмэн пащты­хьы-­гъуэм хыхьэу щыта къэ­ралхэм щыпсэу ди лъэпкъэгъухэм я лъэпкъ ныпщ икIи Адыгэ Республикэм и къэрал ныпщ. 

ЦIыху куэд зыгъэсымаджэ губгъуэжыхапхъэр ­(амброзиер) Америкэ Ищхъэрэм нащэгъэбагъуэ (­клевер) жылэм хэлъу кърашри, Европэм къагъэIэпхъуа хъуащ 1873 гъэм. Удзым псынщIэ дыдэу зи­убгъуу, и зэранышхуи цIыхум къекIыу къыщIэкIащ.