КъухьэпIэ Кавказымрэ Абхъазымрэ я бгылъэ щIыпIэхэм куэду ущрохьэлIэ мывэ джей пIащIэхэм къыхэщIыкIа испы унэхэм (дольменхэм). Ахэр я щIэинщ пасэрей адыгэ-абхъаз лъэпкъыу илъэс мини 5 ипэкIэ псэуахэм.

Урыс тхакIуэ, усакIуэ, драматург Крылов Иван нэхъыбэ дыдэу цIэрыIуэ зэрыхъуар и шыпсэхэрщ.  XIX зи къалэмыр зыгъэжана тхакIуэхэм ящыщу нэхъыбэу цIыхухэм щIаджыкIыу щытахэм ящыщщ а шыпсэхэр. Жьыми щIэми я гум дыхьэрт, зыIэпишэрти, яджырт. Илъэс 15 щыхъум Крылов Иван гушыIэ, трагедие, оперэ итх хъуащ. ИужьыIуэкIэ шыпсэ (басня) жанрым дихьэхащ.

Налшык къалэм дэт Къэрал концер гъэлъэгъуапIэм «Псалъэр гум щынэскIэ…» фIэщыгъэ дахэр зиIэ хэгъэгупсо литературэ зэпеуэм и бжьыгъуэ зэфIэхьыр щекIуэкIащ.

Къэбэрдей-Балъкъэрым иужьрей илъэситхум лъэпкъ пэхуэщIэхэр гъэзэщIэным сом мелард 48-м щIигъу щыхухахащ. Апхуэдэ бжыгъэхэр иджыблагъэ къигъэлъэгъуащ КъБР-м Экономикэ зыужьыныгъэмкIэ и министерствэм.

         Лъэпкъ пэхуэщIэхэр гъэзэщIэным трагъэкIуэдэну КъБР-м хухаха сом мелард 48,4-м щыщу меларди 7-м щIигъур щIыналъэ бюджетым къыхэкIащ.

  Тэрч районым хыхьэ Дей жылэмрэ Прохладнэ щIыналъэм и Красносельскэ къуажэмрэ амбулаторэщIэхэр щаухуэнущ «ЦIыхухэм япэ медицинэ дэIэпыкъуныгъэ щрат IуэхущIапIэхэр къэгъэщIэрэщIэжын» программэмкIэ.

Бакулев А. Н. и цIэр зезыхьэ, Гу-лъынтхуэ узыфэхэмкIэ щIэныгъэ центрым и IэщIагъэлIхэр Налшык къалэм щыIащ икIи сымаджэхэм я щытыкIэр къапщытащ. КIэлъыплъыныгъэм кърикIуам ипкъ иткIэ, дохутырхэм адэкIэ яубзыху абы игъуэтын хуей Iэзэгъуэр зыхуэдэр, кардио-хирургие дэIэпыкъуныгъэ хуэныкъуэхэр езы центрым ягъакIуэ.

Нартыхур къагъэкI илъэс мин бжыгъэ хъуауэ. Абы къыхэкIыу, ар тхыдэ щIэину къэплъытэ хъунущ. Псори десащ нартыхур гъуэжьу е хужьу щытын хуейуэ. АтIэ лIэужьыгъуэ гъэщIэгъуэнщ «Glass Gem» - «Абджыпс хьэдзэ» жыхуаIэр. Абы «лэгъупыкъу нартыхукIэ» еджэуи урихьэлIэнущ. ЛIэужьыгъуэ гъэщIэгъуэныр къигъэкIыныр гугъу ехьу зэригъэхъулIащ Америкэм щыщ фермер, жыггъэкI Барнс Карл.

Шэрэдж щIыналъэм хыхьэ Къэщкъэтау жылэм «ВоенТекстильПром»-м и къудамэ дэрбзэр IуэхущIапIэ дызэрыт илъэсым и япэ мазищым къриубыдэу къыщызэIуахыну загъэхьэзыр. Абы метр зэбгъузэнатIэ минищым щIигъу иубыдынущ икIи лэжьыгъэ IэнатIэкIэ къызэрагъэпэщынущ цIыхуи 150 - 200 хуэдиз.

Дызэгъусэу тIэкIу дызэдегупсысын ди бзэм къыхэщ псалъэм? ГъэщIэгъуэныщэщ «ШЭ» псалъэм и мыхьэнэр… Сыт къидгъэкIыр мы псалъэм, сытым хужытIэрэ «шэ»?

«ШЭ»-м и пIэм ишын, здэщытым ишын къикIыу къокIуэ.

Налшык къалэм дэт, Совет Союзым и ЛIыхъужь Калюжный Николай и цIэр зезыхьэ курыт еджапIэ №7-м псэкупсэ гъэсэныгъэм теухуа зэIущIэ гъэщIэгъуэн щекIуэкIащ. «Нэхъыщхьэм теухуа псалъэмакъхэр» дерсщIыб лэжьыгъэм ипкъ иткIэ еджапIэм щIэс ныбжьыщIэхэм яIущIащ КъБР-м къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и министр, полицэм и генерал-лейтенант Павлов Василий.