Ди лъэпкъ литературэхэм я хэхъуэ

Мэлбахъуэ Тимборэ и цIэр зезыхьэ Лъэпкъ библиотекэм иджыблагъэ щекIуэкIащ «Горянка» газетым и редактор нэхъыщхьэ, тхакIуэ, драматург Къаныкъуэ Заринэрэ («Гум и псысэхэр») КъБР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, тхакIуэ Мусукаевэ Сакинатрэ («Когда летаешь, нельзя бояться») я Iэдакъэ къыщIэкIа тхылъхэм ятеухуа зэIущIэ. 

Гъэ кIуам и кIэхэм, Урысей тхакIуэхэм я зэгухьэныгъэмрэ тхылъ тедзапIэхэм я Ассо­циацэмрэ «Местоимения» фIэщыгъэм щIэту ирагъэжьа проектым хэту, Москва къыщы­дэкIащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и тхакIуэхэм я IэдакъэщIэкIхэр.
Къаныкъуэ Заринэ и тхылъым усэхэмрэ пьесэхэмрэ адыгэбзэрэ урысыбзэкIэ итщ. Мусукаевэм ейм и рассказхэмрэ повестхэмрэ урысыбзэкIэ зэдзэкIауэ щызэхуэхьэсащ.
ЗэIущIэр къызэзыгъэпэщари езыгъэ­кIуэ­кIари Лъэпкъ библиотекэм и Лъахэхутэ ­къудамэм и унафэщI Гергоковэ Лейлэщ. Пшыхьыр зращIэкIа тхылъхэм адыгэ, балъкъэр литературэхэм дежкIэ мыхьэнэшхуэ зэраIэр щыжаIащ абы. ТIуми иджырей гъащIэм щыпсэухэм я гурыгъу-гурыщIэхэр къатIэщI, гукъеуэ нэхъыщхьэхэр сэтей къащI, хэкIыпIэхэр къагъэлъагъуэ. Ауэ щыхъукIи, тхакIуэ бзылъхугъэхэм я хъэтI щхьэхуэ, я образ зэфIэгъэувэкIэ, гупсысэ къэIуэтэкIэ зэраIэ­жыр къагъэлъэгъуащ къэпсэлъахэм. 
«КъБР-м и радиом» и унафэщI Мэремкъул Ларисэ жиIащ тхылъитIми я фIэщыгъэм къызэрымыкIуэу узэрыдахьэхыр, абыхэм уеджэну укъызэрыхураджэр. Мэ­ремкъулыр тепсэлъыхьащ лъэпкъ литературэр зыIущIэ лъэпощхьэпохэм, я нэхъыщхьэри - зэдзэкIа­кIуэ дызэримыIэрщ. Абы и IуэхукIэ ар мызэ-мытIэу щыIащ Москва къалэм щIэх-щIэхыурэ къыщызэрагъэпэщ зэхы­хьэхэм. Апхуэдэ зым ар ирихьэлIат я анэ­дэлъхубзэкIэ тхэуэ - урысыбзэкIэ зэрадзэкIа тхылъхэм я гъэлъэ­гъуэныгъэм, абыхэм яхэтт адыгэ жыIэгъуэ гъэщIэгъуэнхэр зи Iэдакъэ къыщIэкIа Семэн Руслан и тхылъыр. 
- Къаныкъуэ Заринэ и усэхэр урысыбзэкIэ зэзыдзэкIыу щыта Яропольский Георгий ар зэрызэхищIыкIыр, къызэрыгурыIуэр шэч къы­зытумыхьэжынт. Сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, Iэзэу къехъулIэрт. ТхакIуэ бзылъхугъэхэм я ехъу­лIэныгъэр ахэр къызыхэкIа лъэпкъхэм я ехъу­лIэныгъэу къэплъытэ хъунущ, - жиIащ Мэремкъулым. Ларисэ къызэхуэсахэр иригъэдэIуащ КъБР-м и цIыхубэ усакIуэ Бещтокъуэ Хьэбас 1991 гъэм зыхэта радио нэтыным щыщ пычы­гъуэм - лъэпкъ литературэм, абы и пщэдейрей махуэм зэрыщытепсэлъыхьам, Къаныкъуэ Заринэ адыгэ литературэм зэры­хуэна­бдзэ­губдзаплъэр, куэдым гу зэрылъитэр, ар узыщыгугъ хъунухэм ящыщу къызэрилъытэм. 
Заринэ и къэухьым зиужь, и зэфIэ­кIым, Iэзагъым хигъахъуэ зэпытщ. Ар усыгъэми, прозэми, драматургиеми, сценарий тхынми, зэ­дзэкIынми, публицистикэми хуэIэзэ ­хъуащ, и цIэр къыщIраIуэн тхыгъэхэр иIэщ. 
«Тхылъхэр фIыуэ зылъагъухэр» зэгухьэныгъэм и унафэщI Шинкарёвэ Наталье жиIащ мы тхылъхэм я «лъэтеувэ» Москва щекIуэкIам зэрыхэтар.
- СыщIэгуфIар бзылъхугъэхэм зыIэрагъэхьа ехъулIэныгъэм я закъуэкъым, апхуэдэ тха­кIуэхэр дызэриIэм къызэрымыкIуэу гушхуэныгъэ ин къысхилъхьащ. Мусукаевэ Сакинат и прозэр урыс щIэджыкIакIуэм дежкIэ тыгъэ ­лъапIэщ. Сэ абы седжа иужькIэ тхакIуэм и Iэ­загъ куэд згъэунэхуащ. Тхылъым ихуа тхыгъэ­хэр куущ, куэд къызэщIэзыубыдэщ, абыхэм ­балъкъэр лъэпкъым и тхыдэр дахэу къыщыгъэлъэгъуэжащ. Пэшым щIэс щIалэгъуалэр абы ­къеджэну сыхуейт, быдэу си фIэщ мэхъу ар ­фигу зэрырихьынур, щхьэж езым пэгъу­нэгъу гуэр къызэрыщи­гъуэтынур. ФефIэкIуэну, ехъулIэныгъэ куэдхэмкIэ дывгъэгуфIэну сынывохъуэхъу, - жиIащ Шинка­рёвэм.
КъБР-м и цIыхубэ тхакIуэ Моттаевэ Светла­нэ къыщыпсалъэм жиIащ пшыхьым щагъэ­лъапIэ тхакIуэхэм лъэпкъ литературэр егъэ­фIэкIуэным хэлъхьэныгъэ ин зэрыхуащIар.
Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ министерствэм и къудамэм и унафэщI Ахаевэ Ларисэ Мусукаевэм и тхыгъэ зыбжанэ зэри­дзэкIащ.
- ТIуми я тхылъхэм фIащам мыхьэнэ куу яIэщ. Къаныкъуэри Мусукаевэри прозэми усыгъэми хуэIэзэщ. Абыхэм я псалъэ къэс гум къызэрыбгъэдэкIыр арагъэнщ апхуэдиз гуп­сысэм ущIыхуашэр. Къаныкъуэ Заринэ тха­кIуэ, усакIуэ къудейкъым, абы цIыхугъэшхуэ хэлъщ, ар си щхьэкIэ згъэунэхуа Iуэхугъуэщ. Мусукаевэм и IэдакъэщIэкIхэм щыщ куэд учебникхэм ирагъэуващ, и тхыгъэхэр щIэблэр щыбгъасэкIэ куэду къыпхуэщхьэпэнущ, - жиIащ Ахаевэм.

Щомахуэ  Залинэ.
Сурэтхэр  Къарей  Элинэ  трихащ. 

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

12.06.2025 - 09:03

ГуфIэгъуэ дауэдапщэ

Налшык, ХьэтIохъущокъуэм и цIэр зезыхьэ уэрамым тет унэхэм я зым и пщIантIэм  щекIуэкIащ Къурмэн махуэм иращIэкIа гуфIэгъуэ дауэдапщэр. 

11.06.2025 - 09:03

ЩIэблэр щIапIыкI

Хэку зауэшхуэм и илъэс хьэлъэхэр кIуэ пэтми тпэIэщIэ мэхъу, ауэ ди цIыхухэм зэрахьа лIыгъэр, къагъэлъэгъуа хахуагъэр, къалъыкъуэкIа къару мыкIуэщIыжыр дапщэщи фэеплъ лъапIэу къыддокIуэкI.

11.06.2025 - 09:03

IэщIагъэмрэ щыIэныгъэмрэ

Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр университетым IэнатIэхэм зегъэужьынымкIэ и центрым зыбжанэ лъандэрэ лэжьыгъэ хъарзынэ ирегъэкIуэкI, еджапIэ нэхъыщхьэр къэзуха ныбжьыщIэхэр лэжьыг

10.06.2025 - 09:03

АдэкIи апхуэдизрэ екIуэкIмэ

УФ-м Мэкъумэш хозяйст­вэмкIэ и министерствэм нэгъабэ иригъэкIуэкIа лэжьыгъэхэм къарикIуахэм щы­теп­сэлъыхьым а IэнатIэм и уна­фэщI Лут Оксанэ жиIащ Iэ­щымкIэ, джэдкъазымкIэ, гъэшымкIэ хэхъуэ зэраIа

10.06.2025 - 09:03

Тэрч щIыналъэм щызэхуос

«Тэрч Олимп» спорт комплексым щекIуэкIащ бэнэкIэ хуитымкIэ республикэ зэхьэзэхуэ. Ар ирагъэхьэлIат Сабийхэр хъумэным и дунейпсо махуэм.