«Тыркум и цIыхушхуэ-хэр» - аращ зэреджэр «Дунейпсо пелуан Догу Яшар» тхылъыр зыхиубыда къы­дэкIыгъуэм.

«СЭ ДОГУ Яшар и бынитхум сранэхъыщIэщ, - къы­зэIуех тхылъыр доктор Догу Газанфер. - Си адэр дунейм щехыжам, илъэсибл фIэкIа сыхъуртэкъыми, си нэкIэ слъэ­гъуар мащIэщ, ауэ си анэм, си анэшы­-пхъум, си шыпхъу нэхъыжь­хэм, си адэкъуэшхэм, ди адэм и ныбжьэгъуу щытахэмрэ зы­цIыхуахэмрэ я деж щызэ­хэсха гукъэкIыж си куэдщ».

«Догу Яшар 1913 гъэм Самсун пэгъуэ­нэгъу Кавак къуажэм дунейм къы­щы­техьэри, илъэс 13-кIэ абы щыпсэуащ. И адэр Япэ дунейпсо зауэм хэкIуэда нэужь, щIалэ цIыкIур и анэм и дыщ къуажэ Эмирли Iэпхъуэжащ. Илъэс 15-м щегъэ­жьауэ ар пелуанхэм яхэту къэхъуауэ жы­пIэ хъунущ», - етх тхылъыр зи Iэдакъэ­щIэкI Севен Ахъмэт.

ГъукIэ (и унэцIэ дыдэр аращ) Яшар ­дуней утыку щихьар 1939 гъэращ. А илъэ­сым ар япэу алыдж-урым бэнэкIэмкIэ Ослэ къалэм Европэм и чемпион щы­хъуат. 1948 гъэм адыгэ щIалэр Лон­-дон щекIуэкIа Олимпиадэм ­Тыркум щыщ япэ чемпион щы­хъуащ. Илъэсищ докI­ри, ар дуней псом щытокIуэ.

Зытетхыхьым пщIэ зэры­хуищIыр наIуэу, Севен Ахъ­мэт зэхуихьэсыжа гукъэ­кIыжхэр щыхьэту къоув, бэнакIуэр Iэпкълъэпкъ узын­-шэ зезыхьэ адыгэлI быдэ къудей мыхъуу, цIыху губзыгъэуи зэрыщытам. ГъукIэ Яшар хужаIа псалъэ дахэхэм къадэкIуэу, Севен ­къехь езы Яшар итха жыIэгъуэ щIэщыгъуэхэри, абы хузэхалъхьа усэхэри. Гукъи­нэжщ чемпионыр утыку щихьэкIэ тхьэ зэрелъэIуу щытари: «Я Алыхь, симыкIуэтыну лъэ быдэрэ къарурэ къызэт. УкIытэгъуэ сумыгъахуэ».

Догу Яшар зэи утыку щыхагъэщIакъым. Абы къыхэкIкIэ ГъукIэм псори «БэнэкIэм и пащтыхькIэ» еджэрт. Адыгэ щIалэм и щIыхькIэ илъэс къэс Самсун къалэм щокIуэкI дунейпсо зэхьэзэхуэхэр.