Озгъан байрым кюн Къулийланы Къайсынны атын жюрютген къырал малкъар драма театрда, къарачай-малкъар халкъны закий жырчысы Отарланы Омар туугъанлы 105- жыллыгъына жораланып, эрттегили жырланы фестивалы бардырылгъанды.
Театргъа кирген жерде Омарны чыгъармачылыгъыны бла жашаууну юсюнден хапарлагъан кёрмюч къуралгъанды, малкъар халкъны къол усталарыны ишлери, ол санда кюйюзле да, салыннгандыла. Мекямны экинчи къатысында уа Отар улуну шуёхлары, белгили адамла бла суратларына къараргъа онг бар эди. Хар келгеннге фахмулу жырчыны суратлары бла дискле юлешиннгендиле.
Халкъ жырны бу фестивалы Отарланы Омар башлагъан аламат иш, тёлюден-тёлюге ёте, андан ары ёчюлмей баргъаныны шагъатыды. Жыр байрамгъа республиканы хазна къалмай, битеу районларыны, шахарларыны келечилери къатышхандыла. Аланы араларында атлары айтылгъанла, уллу сахнада биринчи атламла эте башлагъанла да бардыла.
Белгиленнген заманда сахнаны жабыуу да ачылып, анга Къырал Музыка театрны солисти Гергокъаланы Халимат бла КъМР-ни сыйлы артисти Созайланы Илияс чыгъадыла. Фестивальгъа къатышыргъа келген жырчыла да алайдадыла. Ала, миллет кийимле, жамычыла, башлыкъла кийип, от жагъаны тёгерегинде олтурадыла. Уллу экранда уа Отарланы Омарны сураты, бирде уа аны жырлауу бла видеороликле да кёргюзтюледиле. Омар жырлагъанда, сахнадагъыла эжиу этедиле.
Ингирни бардыргъанла фестивальны хычыуун жумуш бла башлайдыла. Байрамгъа къатышыргъа келгенлени барысына да КъМР-ни Маданият министерствосуну атындан дипломла, саугъала да бередиле. Алагъа тийишли болгъанланы араларында Жаникаланы Эльдар, Мусукаланы Руслан, Жуболаны Жамболат, Кантемир Асеев, Атталаны Лейля, Гайыланы Тахир, «Жашлыкъ», «Эрирей», «Ийнар», «Кавказ», Бахсан райондан «Джиуак», Къуршаланы Фатимат, Габуланы Зухура, Ёзденланы Танзиля, Урван райондан Борис Дзамихов, Прохладнадан Нина Гочиева, Алчакъланы Артур, Зольск райондан Сюлемен Джалалов, Акъболатланы Назир, Джаппуланы Заира, Занкишиланы Марат, сёзсюз, Гергокъаланы Халимат, Созайланы Илияс да бардыла.
Фестивальны музыкалы кесегин а КъМР-ни сыйлы артисти Жаникаланы Эльдар ачханды. Артистле бары да жырланы тауча ариу, шатык айтхандыла. Аны бла къараучуланы да кёллерин алгъандыла. Ала да толкъун къарсларын аямагъандыла.
Жыр байрамда сейирлик, терен магъаналары болгъан халкъ жырла айтылгъандыла. Ала жай иссиликни селейтген жылы жауунча, Малкъарны жерине кюч- къарыу да бергенча эдиле. «Жыр бла адамлагъа бар, ма ол заманда атынг халкъны эсинде ёмюрлеге къаллыкъды», дегендиле буруннгулула. Аланы барысын да биз Отарланы Омарны хайырындан билебиз.
Жыр халкъланы бирикдиреди. Анга фестивальны ахырында анга къатышханла барысы да, сахнада «Минги-Тау» деген жырны бирден айтханлары да шагъатлыкъ этеди.
Отарланы Омарны ауазы бурун заманланы бла бусагъатдагъы кезиуню келечиси болгъанды.
-Мени анам бюгюн да бек сюйюп тынгылайды Омарны жырларына. Кеси да айтады аланы. Сейирлик жыр хазна къойгъанды ол бизге. Аты айтхылыкъ Кязимни, Къайсынны, Керимни, Саидни, дагъыда башха белгили адамларыбыз бла бирге айтылырча уллу иш этгенди Омар. Жатхан жери жумушакъ болсун. Аны аты айтыла тургъан къадар, ол ёлюмсюздю,-дегенди фестивальны сыйлы къонакъларындан бири, КъМР-ни Башчысыны кенгешчиси Уяналаны Аминат.
-Мен Отарланы Омар бла кёп кере тюбешгенме. Анга бек сюйюп тынгылагъанма. Ауазы аламат эди. Эси да сейирсиндиргенди - не къадар жырны кёлден билгенди. Ол чынтты халкъ жырчы болгъанды, -дегенди генерал –лейтенант Аттоланы Борис.
-Мен бюгюн да тынгылайма Омарны жырларына. Аланы магъаналары теренди. Аны хайырындан билебиз эмда эшитебиз биз эрттегили жырларыбызны,-дегенди КъМР-ни Конституция сюдюню председатели болуп тургъан Геляхланы Абдуллах.
Аллай оюмну ингирге келгенлени, эрттегили халкъ жырланы дуниясына батаргъа сюйгенлени кёбюсю айтханды.
Былайда Отарланы Омарны жашау жолуну юсюнден бир ненча шартны келтириуню дурус кёреме. Ол 1916 жылны 10 майында Гирхожан элде туугъанды. Халкъ жырчылагъа тынгыларгъа бек сюйгенди, аладан юйренип, ахшы тёрелерин сакълаялгъанды. Жашаууну иги кесегин да ол халкъ жыргъа жоралагъанды.
Белгили композитор Покровский таулу жашны радиону хоруна алады, кёп да бармай ол аны солист этеди. Жыр усталыкъгъа Омар дирижер Александр Покровскийден , композитор Трувор Шейблерден, музыканы профессору Арсений Авраамовдан юйреннгенди. Ма андан сора жаш жырдан бир да айырылмагъанды. Аны хайырындан халкъны кёп жырлары сакъланнгандыла.
1939 жылда Отарланы Омар малкъар адабиятны мурдорун салгъан Мечиланы Кязим бла тюбешгенинде, тутхан ишин андан ары бардырыргъа кереклисине тюшюннгенди.
Жашауунда ол кёп тюрлю чырмаулагъа, тыйгъычлагъа да тюбегенди, болсада бюгюлмегенди, жарыкълай, халкъ сюйген адамлай къалгъанды. Тюбеген къыйынлыкъланы, чырмауланы да хорларгъа жыр болушханды анга. «Жырсыз, мени жашауум жашау тюйюлдю»,-деучю эди кеси уа.
Холаланы Марзият.
Суратланы автор алгъанды.
