Къэбэрдей-Балъкъэрым и хабзэгъэув IэнатIэм и унафэщI Егоровэ Татьянэ я пашэу КъБР-м и Парламентым и президиумым и зи чэзу зэIущIэ екIуэкIащ.
«Правительствэм и сыхьэтым» къриубыдэу къытеувыIащ «КъБР-м физическэ щэнхабзэмрэ спортымкIэ унэтIыныгъэм иIэ бгъэдыхьэкIэр зэпIэзэрыт щIыным и IуэхукIэ» республикэ Уна-фэр гъэзэщIа зэрыхъум. Зэпкърыхауэ абы къыщыпсэлъащ КъБР-м спортымкIэ и министр Хьэсанэ Ислъам и гугъу ищIащ и унафэм щIэт IэнатIэм нэхъыщхьэу иригъэкIуэкI лэжьыгъэхэм: цIыхубэ физкультурэмрэ ехъулIэныгъэ лъагэхэм я спортымрэ зегъэужьыным, адаптивнэ спортым зегъэубгъунымрэ зи узыншагъэм щыщIэныгъэ зиIэхэр физическэ щэнхабзэм къыхэшэным, спорт инфраструктурэмрэ материально-техническэ лъабжьэмрэ гъэбыдэным.
Министрыр зэреплъымкIэ, цIыхубэ спортым зегъэужьыныр, зэпыу имыIэу цIыхухэр физическэ щэнхабзэмрэ спортымкIэ зыгъэсэныгъэхэм къыхэшэныр унэтIыныгъэ нэхъыщхьэхэм ящыщщ, икIи, икIэм-икIэжым, аращ лъэпкъым и узыншагъэр къызэралъытэр.
Спорт-цIыхубэ зэхьэзэхуэхэр къызэрагъэпэщ, 2021 гъэм зыхуагъэувыжа зэпыу имыIэу физическэ щэнхабзэмрэ спортымкIэ зызыгъасэхэм я бжыгъэр псори зэхэту процент 48,1-м нагъэсын папщIэ.
ИкъукIэ сэбэпынагъышхуэ къитащ «Лэжьыгъэмрэ зыхъумэжыныгъэмрэ сыхуэхьэзырщ» урысейпсо физкультурэ-спорт комплексыр егъэфIэкIуэным ехьэлIа лэжьыгъэм. 2021 гъэм къриубыдэу ГТО-м къызэщIиубыдэ Iуэхугъуэхэм хэтащ цIыху миниплIым щIигъу, абыхэм ящыщу минитIым нэблагъэм къызэрыхэжаныкIа дамыгъэхэр къыхуагъэфэщащ.
Доклад зыщIам къызэрыхигъэщамкIэ, республикэм щолажьэ спорт инвентаррэ зыхуэныкъуэ IэмэпсымэхэмкIэ, автотранспорт хэхакIэ къызэгъэпэща цIыхуи 100-м щIигъу зыщызыгъасэ Спорт-адаптивнэ школыр. Зи узыншагъэм щыщIэныгъэ зиIэхэм я деж спорт лIэужьыгъуэхэм зыщегъэужьыным хуэунэтIауэ спорт зэхьэзэхуэм куэд ирагъэкIуэкI. 2021 гъэм Нарткъалэ къыщызыIуахащ зи узыншагъэм щыщIэныгъэ зиIэ сабийхэм папщIэ центр. Ар зи нэIэ щIэт министерствэм спорт инвентаррэ IэмэпсымэхэмкIэ къызэригъэпэщащ.
ЦIыхубэ спортымрэ спорт инфраструктурэмрэ зыужьыныгъэ игъуэтым къыдэкIуэу гулъытэ хэха хуащI зэфIэкI лъагэхэм я спортым зегъэужьыным. КъБР-м щолажьэ физическэ щэнхабзэмрэ спортымкIэ IэнатIэхэм епха спорт школ 47-рэ, Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэ къыхэхахэр щагъэхьэзыр центрымрэ «Спартак-Налшык» профессионал футбол клубымрэ. А IуэхущIапIэхэм спорт лIэужьыгъуэ 38-м зыщыхуагъасэ цIыху мин 36-м щIигъу. Спорт IуэхущIапIэ 16-м ягъэхьэзыр зэфIэкI лъагэ зиIэ спортсменхэр икIи олимп резервым и школ дамыгъэхэр яIэщ.
Мы гъэм министерствэмрэ щIыналъэхэм я спорт федерацэхэмрэ зэгъусэу Iэтауэ ирагъэкIуэкIащ спорт зэхыхьэ 250-рэ. Абыхэм ящыщу 90-р щIыналъэхэм зэдай, урысейпсо, дунейпсо мыхьэнэ яIэщ.
2021 гъэм республикэм и спортсменхэр хэтащ дунейпсо, урысейпсо зэхьэзэхуи 127-м. Спортсмен 375-рэ абыхэм къыщыхэжаныкIащ е щытекIуащ.
Къыхэгъэщыпхъэщ, Къэбэрдей-Балъкъэрым и лIыкIуэхэу Ласицкене Мариерэ Акименкэ Михаилрэ атлетикэ псынщIэмкIэ Урысей Федерацэм и командэ къыхэхам зэрыраджар икIи Ласицкене чемпион щыхъуа XXXII гъэмахуэ Олимп джэгухэу Токио щекIуэкIам зэрыхэтар.
Набдзэгубдзаплъэу кIэлъоплъ спорт лIэужьыгъуэ нэхъыщхьэхэм. Урысей Федерацэм и командэ къыхэхахэм хуэфэщэн резерв гъэхьэзырын папщIэ КъБР-м щыгъэуващ спорт лIэужьыгъуэ нэхъыщхьэу 14.
Хьэсанэр зытепсэлъыхьа Iуэхугъуэ нэхъыщхьэхэм ящыщщ унэтIыныгъэр IэщIагъэлIхэмкIэ къызэгъэпэщыныр, республикэм и тренерхэм ягъэзэщIа лэжьыгъэхэм, КъБР-м и командэ къыхэхахэр щагъэхьэзыр центрым зэфIигъэкIа и Iуэхугъуэхэм, спортым допингыр къыщыгъэсэбэпыным ебэныным ехьэлIа программэхэм я гугъу ищIащ. КъыдэкIуэу, ар къытеувыIащ спорт объект зыбжанэ лэжьэн зэрыщIадзам, республикэм ис цIыхухэм физическэ щэхабзэмрэ спортымкIэ зэпыу имыIэу загъэсэныф, гъащIэ узыншэ ирахьэкIыфын папщIэ ирагъэкIуэкIа лэжьыгъэхэм.
И къэпсэлъэныгъэм и кIэухыу Хьэсанэ Ислъам къыхигъэщащ, спорт инфраструктурэм и зыужьыныгъэм адэкIи къыпащэну зэримурадыр. Абы хохьэ Налшык къалэ мылылъэ утыкум и ухуэныгъэмрэ республикэм щыIэ материально-техникэ лъабжьэр къызыхуэт щымыIэу зэгъэпэщыжынымрэ.
Зэпсэлъэныгъэхэм Егоровэ Татьянэ къыщиIэта Iуэхугъуэхэр ехьэлIащ республикэм и бгы-лыжэ спортым зегъэужьыным, Прохладнэ районым и спортсменхэмрэ тренерхэмрэ я ехъулIэныгъэхэр къэпщытауэ ар адрей щIыпIэхэм хэпщэным, Налшык щаухуэ мылылъэ утыкум щылэжьэну тренерхэр гъэхьэзырыным, Къэбэрдей-Балъкъэрым спорт-адаптивнэ школхэмрэ секцэхэмрэ я бжыгъэм хэгъэхъуа зэрыхъун Iэмалхэм.
Министрым къыхигъэщащ бгы-лыжэ школым и еджакIуэ псори Iуащхьэмахуэ районым зырыщыщыр. Абы къыдэкIуэу IэнатIэм егъэхьэзыр республикэм и адрей районхэм сабийхэр кърашурэ егъэджа зэрыхъун программэр.
ЩIымахуэ спорт лIэужьыгъуэхэм ехьэлIа псалъэмакъыр къыпищэу Хьэсанэм жиIащ хоккеймкIи фигурнэу мылым къыщыжыхьынымкIи тренерхэм лъэIу тхыгъэхэр къызэрагъэхьыр, абы и фIыгъэкIи мылылъэ утыкур гъэлэжьэным ехьэлIауэ лъэпощхьэпо зэрыщымыIэнур.
Спорт-адаптивнэ школхэм я бжыгъэр хэгъэхъуэным ехьэлIа упщIэм жэуап къриту министрым къыхигъэщащ республикэм и район куэдыр спорт Iэмэпсымэ хэхахэмкIэ къызэрызэрагъэпэщыр. Зи узыншагъэм щыщIэныгъэ иIэхэм папщIэ школ хэхахэр къызэгъэпэщыным гугъуехь зыбжанэ зэрыпылъым арэзы техъуа нэужь, доклад зыщIам къыхигъэщащ а унэтIыныгъэм ехьэлIа лэжьыгъэхэр щIыналъэхэми жыджэру щрагъэкIуэкIын хуейуэ икIи а щытыкIэр зэпIэзэрыт щIынымкIэ депутатхэр сэбэп къахуэхъуну захуигъэзащ.
КъБР-м и Парламентым щыIэ «Захуагъэ здэщыIэ Урысей - Пэжым и телъхьэу» фракцэм и унафэщI Кебеков Владимир къыхигъэщащ Лэскэн муниципальнэ районым зыхуей хуэгъэза спорт комплекс зэрыдэмытыр икIи министерствэм елъэIуащ щытыкIэм я нэIэ трагъэтыну.
КъБР-м и Парламентым ЛэжьыгъэмкIэ, социальнэ политикэмрэ узынышагъэр хъумэнымкIэ комитетым и унафэщIым и къуэдзэ Безгодькэ Владимир къыхуриджащ спортым зыщыхуагъэсэн утыку нэхъыбэIуэу республикэм и районхэмрэ Налшык къалэрэ щаухуэну.
ЕхъуэлIэныгъэ лъагэхэм я спортым щытепсэлъыхьым КъБР-м и Парламентым Экономикэ политикэмкIэ, инновационнэ зыужьыныгъэмрэ хьэрычэтыщIэмкIэ и комитетым и унафэщI Iэпщэ Заур жиIащ, иужьрей илъэсхэр къэмыхъуауэ, Токио щекIуэкIа Олимп джэгухэм бэнэкIэ лIэужьыгъуэхэмрэ атлетикэ хьэлъэмкIэ Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщ спортсмен зэрыхэмытам зэригъэпIейтейр.
«Правительствэм и сыхьэтым» хэтахэр къищынэмыщIауэ, тепсэлъыхьащ «Спартак-Налшыкым» щIэгъэкъуэн хуэхъуным, республикэм и еджапIэ нэхъыщхьэхэм спорт унэтIыныгъэмкIэ иIэ къудамэхэр къыхэзыххэр щIэгъэтIысхьэнымкIэ сэбэп хъуным, нэгъуэщIхэми.
КъБР-м и Парламентым Физическэ щэнхабзэмкIэ, спортымрэ туризмэмкIэ и комитетым и унафэщI Бэрэгъун Арсен къыхигъэщащ, 2021 гъэм узыфэ зэрыцIа- лэм и зэранкIэ щыIа зэпыIудзыныгъэхэм емылъытауэ, КъБР-м СпортымкIэ и министерствэм физическэ щэнхабзэмрэ спортымрэ ехьэлIа программэхэм япкъ иту спорт зэхыхьэхэр зэрыригъэкIуэкIар. Гу лъаригъэтащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и спортсменхэм зэфIэкI лъагэхэр зэрызыIэрагъэхьам.
«Правительствэм и сыхьэтым» кърикIуахэм япкъ иткIэ IэнатIэ зэмылIэужьыгъуэхэм чэнджэщ щхьэхуэхэр хуагъэхьащ.
* * *
Депутатхэр тепсэлъыхьащ КъБР-м и Парламентым КIэлъыплъыныгъэмрэ регламентымкIэ и комитетым и унафэщI Кансаевэ Еленэ къыхилъхьа 2022 гъэм и гъатхэ зэхуэсым КъБР-м и Парламентым къыщыпэщылъ лэжьыгъэхэм. Зыхуэгъэза комитетхэм нэгъэсауэ зэпкъраха нэужь, документыр республикэм и хабзэгъэув IэнатIэм и зи чэзу зэхуэсым къыщаIэтынущ.
Депутатхэм я зэхуэсым щыхэплъащ адвокат лэжьыгъэхэм, налог щытыкIэ щхьэхуэм, УФ-м и хьэрычэтыщIэ мащIэмрэ курытымрэ, экологием, УФ-м и Налог, Бюджет, ЩIы кодексхэм ехьэлIа къэрал унафэхэм я проектхэм, Урысей Федерацэм и адрей щIыналъэхэм къагъэхьа жэрдэмхэмрэ Iуэхугъуэхэмрэ.
«Iуэху зэмылIэужьыгъуэхэр» Iыхьэм КъБР-м и Парламентым ПромышленностымкIэ, транспортымкIэ, зэпыщIэтыныгъэмрэ гъуэгу хозяйствэмкIэ и комитетым и унафэщI Байдаев Салихь и лэжьэгъухэр щыгъуазэ ищIащ «КъБР-м и траспорт Iуэхутхьэбзэм и фагъымрэ шынагъуэншагъымрэ егъэфIэкIуэнымрэ ехьэлIа Iухугъуэхэм теухуауэ» КъБР-м и Парламентым и президиумым и чэнджэщхэр зэрагъэзащIэм. «КъБР-м и еджапIэхэм зэпыIудзауэ зэрырагъаджэ Iэмалхэр къызэрыщагъэсэбэпым ехьэлIа Iуэхугъуэхэм теухуауэ» КъБР-м и президиумым и унафэр гъэзэщIа зэрыхъум яхутепсэлъыхьащ Парламентым ЕгъэджэныгъэмкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэ IуэхухэмкIэ и комитетым и унафэщI Емуз Нинэ,
КъБР-м и Парламентым и пресс-IуэхущIапIэ.