«Жашил назыла» санаторийни юсюнден бизни газетде жазыла-жазыла тургъанды. Болсада, анда болумну уа кёп кере  окъугъандан эсе, кеси кёзю бла кёрюп билген игиди.

Бир жыл мен кесим да анда солуп, саулугъуму кючлендирир онг тапханма. Бир затны къошмай-къоратмай айтыргъа боллукъма: «Жашил назыла», керти да, Долинскени жаухарыдыла деп.

Къыралда экономика тюрлениуле бир бирлерин алышындыра, рынок болумлада хал къыйындан-къыйыннга айлана баргъанда да,  ол тозурамагъанды, абызырамагъанды, ишин бир кюнню да тохтатмагъанды. Бюгюнлюкде ол Долинскеде солуучу учрежденияланы бек онглуларындан бириди. Аны кесине да  бу кюнледе  отуз тогъуз жыл боллукъду.      Санаторийге  биринчи кюнден бери да Князланы Магометни жашы Шаман башчылыкъ этип келеди. Къыш, жай деп да къарамай,  ол саулай да жашил тереклени  ичине тумаланыпды. Тёгерекде-башда болгъан  айбатлыгъ а   къарагъан кёзню  къууандырады. Ол затланы барысы да аны таматасыны къолу бла этилгендиле дерчады. Ал кюнледе, кишиге да ышанмай, къолуна шланг алып, арбазда ёсген жаш терекчиклеге, гюллеге, юлкюлеге кеси суу къуя айланнганды.

Арбазына киргенлей окъуна, омакъ  боялгъан  шинтикле, жапмачыкъла, гыллаучала да кёзге илинедиле. Гюлле уа жайны узунуна чакъгъанлай турадыла. Мекямны ичинде да тизгинликге бла  тазалыкъгъа сейир окъуна этесе. Бютюнда жайда, къышда да адам кёп солугъан быллай жерде.

«Жашил назыла» санаторий 1991 жылдан бери мюлк расчётда ишлейди. Алай аллай бир жылны ичинде рынок болумлада урунургъа юйренмеселе эди, хар зат терк тууарылып къаллыгъы баям эди. Алайсыз башхаланы ауанасында тас болуп къалыргъа да къоркъуу эди. Угъай, ол кесин тас этдирмегенди. Башхала аны ауанасында къалгъандыла. Ол а къаты конкуренцияда аллына бирин да жибермегенлей  келгенди.

Солургъа, саулукъларын кючлендирирге, бакъдырыргъа келгенлени кёллерине жетерча, анда кёп зат  этиледи. Биреулен тургъан эмда «люкс» отоуланы санын кёбейтгендиле. Битеу отоулада жараулу мебель, тюрсюнлю  телевизорла, холодильник, бир-бир отоулада уа спутникден ишлеген антенна да салыннганды. Лоджияла столла, жумушакъ шинтикле бла жалчытылыннгандыла.

Андан сора да, санаторийни бал батманлары, къойлары да бардыла. Балны, этни да солургъа келгенлеге ашатадыла, жюнден а ундурукълагъа жумушакъ тёшекле этилгендиле. Ётмек, татлы къалачла дегенча ашарыкъланы да аны кесинде биширедиле. Столовада аш-азыкъ солугъанланы заказларына кёре бериледи.

Битеу да быллай тюрлениулени хайырындан санаторий бийик категориялыгъа саналады. Адамла тургъан, солугъан корпус а  «юч жулдузлу» европалы стандартха келишеди.

Бери кёбюсюнде уллайгъан адамла  солургъа , саулукъларын да игилендирир мурат бла келедиле. Ол жылны узунуна ишлегени себепли, мында нервалары, бюйреклери, ёпкелери, аш орунлары ауругъанла бакъдырадыла.

 2001  жылда уа Россей Федерацияны Саулукъ  сакълау  министерствосуну рекомендациялары бла производствода къыяулу болгъанлагъа эмда профессионал аурууладан къыйналгъанлагъа багъыучу санаторийлени санына къошулгъанды. Мекямны ичинден чыкъмай, кёп тюрлю  процедурала алыргъа боллукъду. Ала сууда жюзюу, гимнастика, физиопроцедурала, ингаляция, багъыу физкультура, таш тузлу отоула, дагъыда кёп башхаларыдыла.

Ары  келгенлеге процедураланы бийик категориялы врачла тохташдырадыла. Битеу да медицина персонал аттестациядан ётгенди. Аланы хар бири да беш жылдан бир кере усталыкъны ёсдюрген  курслагъа жюрюйдюле, ол окъуулары ючюн хакъны уа санаторий тёлейди.

«Жашил назыла», шёндюгюлю  заманны излемине кёре, битеу керекли, медицина техника бла жалчытылыннганды. Аны багъыу-диагностика бёлюмюнде  УЗИ, теплоскопия, эндоскопия, электрокардиограмма, рентген, спелиолкамера, башха кабинетле да ишлейдиле. Мында дагъыда адамны саулугъуну юсюнден   компьютер  архив  къуралгъанды.

Бусагъатда  солургъа келгенле, кенг жайылгъан  КОВИД-19 ауруу жугъар деп къоркъмазча,   санаторийде битеу онгланы  жарашдырадыла.

Огъарыда айтылгъаныча, 1991 жылдан бери да санаторий  мюлк расчётдады, аны себепли бир жерден бир тюрлю болушлукъ сакъларча тюйюлдю. Болсада, ол кеси-кесин хар не жаны бла да тынгылы жалчыталады.

Санаторий жаланда  50-60 процентге толуп, бир кесек къыйналгъан заманла болгъандыла. Шёндю уа аллай къайгъы жокъду. Жай айладыла, жылны къыш кезиуюдю  деп къарамай, бери къоншу республикаладан устазла,  эл мюлк ишлени тамамлагъанла,  кесибизде жашагъанладан да кёп адам  келеди бери солургъа. Ыразы болмай  кетген неда тарыгъыуу болгъан адам чыкъгъанды деп, киши да билмейди.                                                

Холаланы Марзият.