Жашлыкъ! Ол тюнгюле билмейди. Хар таулу юйюрде бир он жылдан тауча сёлешселе, бил да къой: жаш адамла тюрлендиргендиле болумну. Эллерибиз айнысала – ол да аланы ишлери боллукъду. Жаш тёлюню битеудуния кюнюнде биз Бабугент элни жер-жерли администрациясыны жангы башчысы Жангоразланы Рамазан бла ушакъ этгенбиз:
- Рамазан, эм алгъа бу жууаплы ишге айырылгъаныгъыз бла «Заман» газетни редакциясы сизни алгъышлайды. Бюгюнлюкде Бабугент атын иги бла айтдыргъан тау элледен бириди, мындан ары да ол ыздан таймаз. Сиз а эм алгъа не затха аслам эс бурлукъсуз?
- Ёсе келген тёлюге. Школну, сабий садны хар жумушларына сакъ боллукъбуз, къолубуздан келгенича къарарыкъбыз. Билим алыудан магъаналы иш жокъду. Хар сабийни жашаугъа хазырларгъа борчлубуз. Ала акъылбалыкъ болгъан кезиулеринде апчымай, абызырамай, жашауда жерлерин табарча. Терен билимли жаш тёлюсю болгъан миллет бир заманда да жокъ боллукъ тюйюлдю. Бизнича аз санлы халкъда уа хар сабийибизни билими, айныуу миллетни къадары бла байламлы болгъаны барыбызгъа да баямды.
Дагъыда жаш тёлюбюз не ичгиге, не наркотиклеге алданмазча, спортну айнытыргъа керекди. Бабугентни волейбол, футбол командалары Россейде да белгилидиле, гёжефлерибизни уа битеу дуния таныйды. Ол ызны тас этмей, онгубузгъа кёре жангы амалла да къураргъа кюреширикбиз.
Билим бериуге, спортха не заманда да эс буруп турлукъбуз. Алай тюз бусагъатда толтурлукъ ишлерибиз да аз тюйюлдюле. Бу кюнледе элни чаллыкъ жерлерине бир минг бла жюз метрлик жолну тазалагъанбыз. Бабугентни жамауаты бир жумуш чыкъгъанлай, терк окъуна бирлешип, аны тамамлап къояды, сау болсунла эллилерибиз. Кими солярканы хакъын тёлегенди, экинчиси трактор бергенди, ючюнчюсю кеси келип ишлегенди…хар ким онгуна кёре. Бек къууаннганма, тюз айтханлай, жашла жыйылып бу ишни терк окъуна этгенлерине.
Эсигизде эсе, Тюбейланы Магомедге республика ахча жыйгъанда, Бабугент бек кёп бергенледен бири болгъанды, бизни жаш адамларыбыз кеси ыразылыкълары бла Нальчикни орамларында да ишлеген эдиле. Аллай жумушха сюел деп, бир адам башхагъа буйрукъ бераллыкъ тюйюлдю, жашла жюрек халаллыкъларын, адамлыкъларын кёргюзтгендиле.
- Бусагъатда жаш адамла элде жашагъанлыкъгъа, таулагъа къарамайдыла, ташладан ариуламайдыла, аны хатасындан а чаллыкъ жерлени терекле бийлеп барадыла, - деп жарсыйды тамата тёлю.
- Бек тюз айтадыла. Бизни элибизден Огъары Чирик кёлге дери жерни жерк басып барады. Аны биринчи жылында чалыргъа болады, алай оздургъанлай, ол терен тамырла жибереди, кеси да терк окъуна уллу терек болуп къалады. Биз аланы тамырлары бла сууурлукъбуз, жерибизни тазаларыкъбыз.
Дагъыда жауунла кёп жаусала, агъачда суу жыйылады да, артда уа элни орамларына жайылады. Алай болмаз ючюн лотокла салынырыкъдыла, аланы хайырларындан жауун суу жыйылмай, черекге барып турлукъду.
- Агъач дегенлей, энди аны бла алгъынча хайырланыргъа эркинлик жокъду деген кертимиди?
- Хау, бираз белгиленнген жерчикле бериледиле, баям, агъачны сакълар ючюн этилгенди бу оноу. Ачыкъ айтханда, иш жалчытыу бла элде болум сейирлик тюйюлдю.
Кёп жашла узакъ шахарлада, элледе ишлейдиле. Бабугент Нальчикге жууукъ болгъаны себепли, бир-бирле эрттенликде машиналары бла ишге барып, ингирде юйлерине къайтадыла. Шукур, элибизде атылгъан юйле жокъдула, тюзюнлей жашаргъа жарамай, тозурагъанла болмаса.
- Ичгичиликни, башха осал къылыкъны элде болгъаныны, къалгъаныны юсюнден а не айталлыкъсыз?
- Аллайла бек аздыла. Ийманлары болгъанла элде ариу къылыкъны, ызны кёргюзтедиле. Тау элледе да жаш тёлю таза ислам диннге аслам эс берип башлагъанлы иги жанына тюрлениуле бардыла.
- Сиз интернетге, сёз ючюн, инстаграмгъа, фейсбукга заманыгъызны бёлемисиз?
- Бош заманым хазна болмайды, алай бирде инстаграмда адамланы суратларына къарасам, сейирге къалама: барысы да бир кибик омакъ кийинип, кафеледе, ресторанлада олтургъан суратларын саладыла. Юйде бахчада ишлей тургъанлай, неда маллагъа аш- суу берген заманда алыннган суратланы не хаталары болур? Аллай а бир сурат да кёрмезсе. Ол терсди.
Ишлеген айып тюйюлдю, ишлемей, башынгы кечиндиралмагъан айыпды. Бусагъатда пандемияны хатасындан кёпле сом- шай тюшюрген жерлерин тас этгендиле. Бек ышанама, энди адамла малчылыкъгъа асламыракъ эс бурурла деп. Бахчаларында да хар битген затны ёсдюрюп башласала, аламат боллукъду. Жер бла байламлыкъ не палахладан да сакъларыкъды бизни. Жерибизни багъалай билирге борчлубуз.
Байсыланы Марзият.
Сурат авторнуду.
