Алма, кертме, башха жемиш тереклери болгъанла аладан иги тирлик алырча бахчаларына тынгылы къарап турургъа керекдиле. Ол санда заранлы къурт-къумурсхаланы пестицидле эмда ядохимикатла бла къырыргъа да. Бу затланы кёп тюрлюсю барды.

Инсектицидле къуртланы къырадыла, гербицидле уа – битимлени. Фунгицидле тереклени грибок, бактерия, вирусла жайгъан аурууладан сакълайдыла, репеллентле уа къумурсхаланы юркютедиле. Андан сора да, зооцидле, овоцидле, дефолянтла, лаврицидле – ол къадары бары да агрохимикатлача белгилидиле.

Бу ишни тамамлагъанда адам кесине бек сакъ болургъа керекди. Къуртланы ууландыргъан неда битимлени къыргъан затла бизни кесибизге да хайыр келтирмезликлери баямды.

Биринчиден энчи юс кийим киерге керекди, къолла, аякъла, баш да толусунлай жабылып болурча. Эм игиси - резин къол къапла, брезент халат неда комбинезон. Уу бла солумазча ауузну респиратор бла жабаргъа керекди. Кёзлени къоруулауну да жарамайды унутургъа: энчи кёзюлдюрюклени, алай бек игиси уа – саулай бетни жапхан масканы хайырланса. Кеси да солугъан хауаны тазалагъан фильтри бла.

Пестицидле бла ишлегенде аш ашаргъа, суу ичерге, тютюн къабындырыргъа жарамайды. Химикат къолгъа, бетге жетмезча сакъ болургъа керекди. Ишни бошагъандан сора уа,  юсюгюзню сапын бла тынгылы жууаргъа тийишлиди.

Химикатланы сепген жерледе малланы кютерге чыгъарыргъа, анда ёсген кырдыкны неге да хайырланыргъа жарамайды. Пестицидлени энчи бир орун алып, анда къатышдырыргъа керекди. Кесин да жаланда ма ол ишге тутаргъа болады.

Хайырланылмай къалгъан неда заманы жетмей тургъан агрохимикатланы башы гам жабылгъан орунлада тутаргъа жарайды. Ала болгъан отоугъа тышындан адам кирмезча этерге керекди, анда кесинде да башха затланы тутаргъа жарамайды. Орунланы юслеринде уллу харфла бла анда уу болгъанын жазаргъа тийишлиди.

Терекге химикат сепгенде, аны бир кесеги жемишлеге да кёчеди. Адамгъа хата жетмезча, ала бишерге эм азындан (препаратха кёре) 30-60 кюн къалса себерге жарайды.

 Омарланы Мурат хазырлагъанды.