КъБР-м и Парламентым и Президиумым хэхыпIэ участкэ №130-м, Налшык къалэм и «Лицей №2» муниципальнэ къэрал еджапIэ IуэхущIапIэм щыIэм, щригъэкIуэкIа зэIущIэр теухуауэ щытащ Урысей Федерацэм и президент хэхыныгъэхэр Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и щIыналъэм зэрыщыдагъэкIынум.

Къызэхуэсахэм я пащхьэм къыщы­щыпсалъэм, КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ къыхигъэбелджылыкIащ мыгувэу ди къэралым и политикэ гъащIэм мыхьэнэшхуэ зиIэ Iуэху къызэрыщыхъуным - УФ-м и Президентыр зэрыщыхахынур.
- А Iуэхум илъэсих гъунэгъум ди къэралым и зыужьыныгъэр иунэтIынущ. Мы гъэм япэ дыдэу президент хэхыныгъэхэм зэ­кIэлъыкIуэу махуэ зыбжанэкIэ, нэгъуэщIу жыпIэмэ, гъатхэпэм и 15-м щегъэжьауэ ­17-м нэсыхукIэ Iэ щаIэтынущ. Урысейм и къэкIуэнур зыубзыхунур хэхакIуэ мелуан­хэрщ, - жиIащ Егоровэ Татьянэ. - Къыхэзгъэщыну сыхуейщ КъБР-м и Парламентым республикэм ейми хуэдэу федеральнэ хэхыныгъэ законодательствэр иджырей зэманым егъэзэгъыным икIи егъэфIэкIуэным сыт щыгъуи гулъытэшхуэ хуищIу зэры­щытар. Щапхъэу къэсхьынщ 2023 гъэм щэкIуэгъуэм и 14-м къыдэкIа Федеральнэ закон №631-ФЗ-р КъБР-м и Парламентым УФ-м и Къэрал Думэм хабзэгъэув жэрдэму къыщыхилъхьа проектым ипкъ иткIэ къызэращтар. Апхуэдэу жысIэфынущ иужь илъэсхэм хэхыныгъэ законодательствэм щIэ куэд зэрыхагъэхьар. Къэрал властым и органхэм, щIыпIэ самоуправленэм и органхэм, жылагъуэ зэгухьэныгъэхэм я гъусэу республикэм и хэхакIуэ комиссэм лэжьыгъэшхуэ зэфIигъэкIащ законодательствэм, Урысейм и ХэхакIуэ комиссэ нэхъыщхьэм игъэув пщалъэхэмрэ къит чэнджэщхэмрэ къыщыхъуа зэхъуэкIыныгъэхэр къилъы­тэ­кIэрэ, IэIэтым егъэщIылIа Iуэхухэр иджырей зэманым къегъэзэгъыным хуэунэтIауэ.
Мыбы къэкIуауэ Президиумым иригъэкIуэкI зэIущIэри зытеухуэжар зы хэхыпIэ участкэ пыухыкIам и щапхъэмкIэ а щIэхэр къэгъэсэбэпыным республикэр зэрыхуэ­хьэзырыр зэдгъэлъагъунырщ.
КъБР-м и ХэхакIуэ комиссэм и унафэщIым и къуэдзэ Джаппуев Мусса депутатхэр щыгъуазэ ищIащ ирагъэкIуэкI лэжьыгъэр зыхуэдэм. Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и ХэхакIуэ комиссэм, щIыналъэ хэхыпIэ комиссэхэу 13-м, участкэ комиссэхэу 355-м къызэрагъэпэщ а хэхыныгъэхэм зыхуа­гъэхьэзырынри ирагъэкIуэкIынри. А лэжьыгъэр зэфIагъэкI хэхакIуэ комиссэ псоми яхэтхэу, абыхэм я лэжьакIуэхэу минищым нэсым.
УФ-м и Президентым щхьэкIэ Iэ щаIэтыну хэхыпIэ участкэ 355-м Iэмал псори щыIэщ, республикэм щытха хэхакIуэхэу мин 543-м щIигъум езыхэм я фIэфIыныгъэхэр къагъэлъэгъуэн папщIэ. Зи узыншагъэкIэ дерт зиIэ цIыхухэм къыхузэрагъэпэщащ езыхэм хэхыныгъэхэм хэтынымкIэ яIэ хуитыныгъэхэр къагъэсэбэпын папщIэ зыхуеину псори.
- IэIэтыр сыт и лъэныкъуэкIи нахуэу икIи зэIухауэ щытыным папщIэ иджырей хэ­хыныгъэхэм видео кIэлъыплъыныгъэм и Iэмэпсымэхэр къыщагъэсэбэпынущ. Къапщтэмэ, щIыналъэ хэхакIуэ комиссэхэмрэ участкэ хэхакIуэ комиссэхэу 212-мрэ щы­лэжьэну пэшхэм видео кIэлъыплъыныгъэм и Iэмэпсымэхэр щагъэувынущ. Абыхэм къагъэлъагъуэхэм КъБР-м и Жылагъуэ палатэм щеплъынущ. ХэхыпIэ участкэ 69-м Iэ зэраIэт бюллетенхэр электрон Iэмэпсы­мэ­хэмкIэ къызэрабж Iэмалхэр къыщагъэ­сэбэпынущ. ХэхыпIэ участкэхэм Iэ зэрыщаIэтам кърикIуахэр зэхэзылъхьэж участкэ хэхакIуэ комиссэхэм я протоколхэр «Хэхыныгъэхэр» ГАС-м нэхъ псынщIэу ягъэкIуэн папщIэ QR-кодым и технологие къагъэ­сэ­бэпынущ, - жиIащ Джаппуев Мусса.
ЩIышылэм и кIэм щIыналъэ хэхакIуэ комиссэхэмрэ Iуэху зэмыщхь куэд щызэфIагъэкIыу республикэм щыIэ центрхэмрэ къыщызэIуахащ икIи щолажьэ здэщыIэ щIы­пIэм Iэ щрагъэIэтыну щIэлъэIуу хэхакIуэхэм тхылъхэр къеIызыххэр, гъатхэпэм къыщегъэжьауэ апхуэдэ тхылъхэр къыщыIах участкэ хэхакIуэ комиссэхэми.
Япэ дыдэу республикэм щагъэзэщIащ Iэ щаIэтыну зэманкIэ, махуэхэмкIэ, щIыпIэхэмкIэ, Iэ зэраIэтыну щIыкIэмкIэ, ятха кандидатхэр зыхуэдэхэмкIэ я унэхэм кIуэурэ цIыху­хэм хъыбар ирагъэщIэныр къыщыгъэлъэгъуа «Информ УИК» проектыр. Проектыр ягъэзащIэ участкэ хэхакIуэ комиссэхэм хэтхэу 1434-м икIи абыхэм къызэщIаубыдэ хэхакIуэхэм я процент 80-м нэхърэ мынэхъ мащIэ. 

УФ-м и президент хэхыныгъэхэм республикэм и щIыналъэм зэрызыщыхуагъэхьэзырыр сыт и лъэныкъуэкIи къагъэлъагъуэ. Къэрал органхэмрэ щIыпIэ самоуправленэм и органхэмрэ япыщIауэ КъБР-м и ХэхакIуэ комиссэм мыбдежым гулъытэ хэха щыхуещI зыхэт Iуэ­хум и мыхьэнэр хэхакIуэхэм, псом хуэмыдэу щIалэгъуалэм, къагурыгъэIуэным. Псалъэм и хьэтыркIэ, республикэм и жылагъуэ псо-ми щыфIэдзащ хъыбарегъащIэ баннерхэр, плакатхэр, нэгъуэщIхэр, уэрам экранхэм ­щагъэлъагъуэ видеороликхэр. ЦIыхубэ хъыбарегъащIэ IэнатIэхэм я лэжьакIуэхэр мы Iуэхум жыджэру хэтщ.
АдэкIэ къэпсалъэм и гугъу ищIащ хэхакIуэ комиссэм хэтхэр зэрырагъаджэм, хэхыпIэ участкэхэм я щытыкIэхэр къызэрапщытэм, хэхыныгъэхэр щрагъэкIуэкIкIэ жылагъуэ ­хаб­зэмрэ шынагъуэншагъэмрэ къызэрызэ-ра­гъэ­пэщынум.
- ЩIыналъэ, участкэ хэхакIуэ комиссэхэр зыхуеину IэмэпсымэхэмкIэ къанэ щымыIэу къызэрагъэпэщащ. Мы Iуэхум егъэщIылIа псоми я мурадыр президент хэхыныгъэхэр сыт и лъэныкъуэкIи хабзэм тету икIи зэIухауэ егъэкIуэкIынырщ, - къыхигъэщхьэхукIащ Джаппуев Мусса.
Абы жиIахэм щытепсэлъыхьым, депутатхэм псом хуэмыдэу гулъытэ хуащIащ хэхыныгъэхэм жыджэру хэтыным щIалэгъуалэр нэхъ трагъэгушхуэн зэрыхуейм. Апхуэдэу къыхагъэщащ узыншагъэкIэ дерт зиIэ цIыхухэр    къанэ щы­мыIэу IэIэтым хэтыным мы­хьэ­нэшхуэ зэри­Iэр.
Егоровэ Татьянэ щIэупщIащ зыщыпсэу унэхэм къыщIэмыкIыу хэхакIуэхэм яIэ Iэмалхэр зыхуэдэм.
Джаппуев Мусса къагуригъэIуащ щIыпIэм емыкIуалIэу электрон IэмэпсымэхэмкIэ Iэ щаIэтыф щIыналъэ 29-м Къэбэрдей-Балъкъэрыр зэрахэмытыр. АрщхьэкIэ я унэм Iэ щаIэтыну Iэмалхэр яIэнущ езыхэм я деж щыкIуам апхуэдэ фIэфIыныгъэ къэзыгъэ-лъэгъуа псоми. КъищынэмыщIауэ, хэхыныгъэхэр щекIуэкIыну махуэхэм абыхэм телефонкIэ комиссэм хъыбар ирагъащIэ хъу-нущ я унэ щIэсу Iэ яIэтыну зэрыхуеймкIэ. ИужькIэ апхуэдэ хэхакIуэм и деж кIуэнущ ­хэхакIуэ участкэ комиссэхэм хэтхэр.
КъБР-м и Парламентым ЛэжьыгъэмкIэ, ­социальнэ политикэмкIэ, узыншагъэр ­хъу­мэнымкIэ и комитетым и унафэщIым и ­къуэдзэ, «ЛДПР» фракцэм и Iэтащхьэ Без­годь­кэ Владимир пщIэшхуэ хуищIащ респуб­ликэм хэхыныгъэхэм жыджэру зэрызыхуигъэхьэзырам. Абы и гугъу ищIащ политикэ партхэр а Iуэхум зэрыхэтым.
КъБР-м и Парламентым Законодательст­вэмкIэ, щIыпIэ самоуправленэм пыщIа Iуэху­хэмкIэ и комитетым и унафэщI Мэлбахъуэ ­Борис тепсэлъыхьащ езым и комитетыр республикэм и ХэхакIуэ комиссэм зэрадэла-жьэм, хэхыныгъэхэмрэ референдумхэмрэ ятеухуа республикэ законодательствэр зэпы­мыууэ щIэ куэд къызыхыхьэ федеральнэ хэ­хыныгъэ законодательствэм псынщIэу зэры­рагъэзэгъым, щыIэ хэхыныгъэ законода­тельствэр егъэфIэкIуэным хуэгъэза феде­ральнэ законхэм я проектхэр Къэрал Думэм къыщыхалъхьэнымкIэ щIэгъэкъуэн зэры­хъум.
- Нэхъапэхэми хуэдэу, ХэхакIуэ комиссэр и пщэм дэлъ жэуаплыныгъэр къыгурыIуэу бгъэ­дыхьащ и пащхьэм ирагъэува къалэнхэр зэфIигъэкIыным. Абы щыхьэт тохъуэ щIы­пIэхэм щыщыIэ щытыкIэр. Мы IуэхумкIэ дэ щIэх-щIэхыурэ захудогъазэ къэрал органхэм, муниципалитетхэм, хэхакIуэхэм. Абыхэм  дэ дызэхащIыкI, - къыхигъэбелджылыкIащ Мэл­бахъуэ Борис.
Налшык къалэ щIыналъэ хэхакIуэ комис­сэм и унафэщI Нало Николай жиIащ республикэм и щыхьэрым щылажьэ участкэ ­хэхакIуэ комиссэхэу 102-м ящыщу 10-р Iэ зэраIэт бюллетенхэм зэрелэжь иджырей IэмэпсымэхэмкIэ зэрызэщIаузэдар.
Егоровэ Татьянэ гу лъаригъэтащ Iэ щаIэт пэшхэр къабзэу икIи екIуу зэлъыIухауэ щытын зэрыхуейм. Абы ХэхакIуэ комиссэм чэнджэщ иритащ хэхыпIэ участкэхэм екIуалIэ цIыхухэр зэ къагъэсэбэп нэкIуIулъхьэхэмкIэ къызэрагъэпэщыну.
Иджыпсту щыщIэдзауи жыпIэ хъунущ Къэбэрдей-Балъкъэрыр хэхыныгъэхэм хуэ­хьэзыру. Псом нэхъыщхьэращи, мы­хьэ­нэшхуэ иIэщ ди республикэм щыпсэухэр сыт щыгъуи хуэдэу жыджэру хэхыныгъэхэм хэтыным икIи зыхуэфащэм щхьэкIэ Iэ яIэ­тыным, - апхуэдэ псалъэхэмкIэ КъБР-м и Пар­ламентым и УнафэщIым къызэщIикъуэжащ зэIущIэм щыжаIар.

КъБР-м и Парламентым и
пресс-IуэхущIапIэ.

.