Исси кюнледе мороженоени кюсемеген адам хазна болмаз. Сууукъ, татыулу, бири шоколад татыулу, башхасы кёгетле къошулуп – ким сюймейди аланы? Тюкенледе шёндю аны асыры кёп тюрлюсю болгъандан, бирде къайсысын алыргъа да билмей турурса. Алай татыуун, къурамын, тышында жазылгъаны ичиндегине келишгенин бла къалгъанын билир амал а болурму? Роспотребнадзорну бизни республикада бёлюмюню специалистлери бу ашарыкъны сатып алырны аллында неге эс бурургъа кереклисин эсгертедиле.

Къабугъунда не зат жазылгъанына биринчиден къарагъыз. Битим жаула къошулуп жарашдырылгъанны тышлагъан къагъытында «Сют башдан хазырланнган» неда «Битим жау къошулуп этилген» деп жазылыргъа керекди.

Сют жаудан къаллай бир къошулгъанына кёре бу татлы ашарыкъны быллай тюрлюлеге бёледиле:

· сют неда ачыгъан сют – быллай жаудан 7,5 процентден кёп къошулмагъан;

· сют баш –  сют жаудан 8-11,5 процент къошулгъан;

· пломбир – эм азындан 12 процент сют жауу болгъан;

· сют жау бла бирге битим жаула да къошулгъан – ала экиси да бирге 12 процентден кёп болмай.

Экинчиден ауурлугъуна эмда къошакъларына эс буругъуз. Мороженоени ауурлугъу граммла бла жазылыргъа керекди. Миллилитрлик ёлчем аны ауурлугъун билдирмейди.

Къошакъ затлагъа уа стабилизаторла дейдиле. Ала мороженое алыучуну къолуна жетгинчи, аны тап халда тутаргъа себеплик этедиле, кеслери да асламысында табийгъатда тюбеген абериледен, ол санда терекледен, жемишледен этиледиле, адамгъа хаталы тюйюлдюле. Стабилизаторла ма быладыла: камедь рожкового дерева (Е410), гуаровая камедь (Е412), ксантановая камедь (Е415), камедь тары (Е417), пектин (Е440), желатин, альгинат натрия (Е401) эм башхала.

Тюрсюню да кёп затны юсюнден айтады. Качествосу бийик болгъан мороженое бир тюрслю болургъа керекди. Къурамында сют жауну ёлчемин агъы сарыгъа нечик тартханына кёре да билирге боллукъду. Юсюнде анда мында тамгъала эслесегиз, ол мороженое бузлатырдан алгъа тынгылы къатышдырмагъанларын кёргюзтеди. Къызыл, жашил эмда башха тюрсюнлюлерин а ашха жараулу бояула бла бояйдыла.

Къалынлыгъы эмда формасы. Жарашдырыучу технологияларына кёре, мороженое эки тюрлюге бёлюнеди: жумушакъ эмда къатхан. Экинчисин -18 градус сууукълукъда бузлатып, алыучугъа дери ол халда жетдиредиле. Жумушагъы аллай сууукъгъа тюшмейди, аны ючюн теркирек бузулады.

Мынга да эс буругъуз. Бузлатхан камерадан чыгъарылгъан мороженое жагъылыргъа угъай, ууалыргъа керекди. Кеси да бир формада болургъа тийишлиди. Ансыз ол жарты-къурту эритилип, ызы бла жангыдан бузлатылгъанын билип къоюгъуз. Ол а аны татыууна, хайырланыргъа жараулу болжалына да иги тюйюлдю. Ауузда ууакъ буз кесекчикле сезиле эселе, мороженое эритилип, ызы бла жангыдан бузлатылгъанды. Анда уа микробла да табылыргъа боллукъдула.

Бу татлы ашарыкъны сатып алгъанда, тыш къабугъунда жазылгъаннга – къурамына, къачан эмда къайда чыгъарылгъанына - тынгылы къарагъыз! Хайырланыргъа жараулу болжалы иги кёрюнмей эсе – алмагъыз.

Улбашланы Мурат хазырлагъанды.