Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и щIэныгъэлIхэм жьэпкъ-напэпкъ хирургием теухуауэ къэхутэныгъэ проектышхуэм йолэжь. Ар зытеухуар жьэпкъ-напэпкъым сэкъат иIэу къалъхуа сабийхэм ахэр биопкъыгъуэхэр зыхэлъ полимерхэмкIэ яхузэпхъуэкI зэрыхъуну щIыкIэрщ.
УФ-м ЕгъэджэныгъэмкIэ и министерствэмрэ Кавказ Ищхъэрэм жьэпкъ-напэпкъ хирургиемкIэ, пластикэ хуэIухуэщIэхэмрэ дзэр зэгъэпэщыжынымкIэ и щIэныгъэ-къэхутакIуэ центру Налшык дэтымрэ зэщIыгъуу йолэжь «Iэпкълъэпкъым и пкъыгъуэхэр зэгъэпэщыжынымкIэ щыIэ Iэмалхэр» программэр гъэзэщIэным.
«Сабийм къыдалъхуауэ иIэнкIэ хъуну Iэпкълъэпкъ сэкъатхэр, псом хуэмыдэу жьэпкъ-напэпкъым хуэзэхэр, зэгъэпэщыжыныр иджырей медицинэ щIэныгъэр куэд лъандэрэ зи ужь ит Iуэхугъуэхэм ящыщщ. Къапщтэмэ, ар нэхъыбэрэ дызыIууэ узыфэ лIэужьыгъуэщ. Ди къалэн нэхъыщхьэм хеубыдэ жьэпк-напэпкъым ехьэлIа узыгъуэхэм я щхьэхуэныгъэхэр пасэу къэхутэныр, абы епхьэлIэ хъуну хущхъуэгъуэхэр гъэнэхуэныр, шын е бэгыгъэ зиIэ щIыпIэхэр гъэхъужыныр. А псор къэIуэтэгъуафIэ щхьэкIэ, зэуIуу уемылэжьмэ, къикI щыIэкъыми, япэщIыкIэ сабийхэм я иммунитетыр зыузэхуж IуэхущIафэхэр идогъэкIуэкI, абы иужькIэ еIэзэн щIыдодзэ. Игъуэтыну зэхъуэкIыныгъэм Iэпкълъэпкъыр хуэмыхьэзыру хъунукъым, ар абы иужькIэ къемыгуэуэжын хуэдэу. Апхуэдэуи, жьэпкъ-напэпкъым щыщу дызэIэзэ пкъыгъуэм и сэкъатыр къызыхэкIар, ар цIыхум и иммунитетым зэрепхар, и псэлъынтхуэхэм, и психикэм, и Iэпкълъэпкъым зэрыжьэхэуэну щIыкIэхэр зэхыдогъэкI», – жаIэ центрым и лэжьакIуэхэм.
Операцэр ирагъэкIуэкIа нэужь, псэлъынтхуэм хэлъ пкъыгъуэхэм цIыхум и Iэпкълъэпкъыр мащIэу игъэзджызджынущ. Ар къызыхэкIыр Iэпкълъэпкъым игъуэта удынымкIэ жэуап зыхь лыфэлъыфэхэр зэхъуэкIыныгъэм зэрыпэджэжырщ, абы щымыщу къыхыхьам зэрызригъасэрщ.
«Дызыхэт проектым дэ Iэмал къыдитынущ, япэрауэ, ди университетыр куэд лъандэрэ зэлэжь полимер пкъыгъуэхэр медицинэм нэхъ шэщIауэ къыщыдгъэсэбэпынымкIэ, етIуанэрауэ, сэкъат зиIэ Iэпкълъэпкъым щыщ пкъыгъуэхэр биополимерхэмкIэ щызэтхъуэкIкIэ, къыхэкIыну шынагъэхэм дыкIэлъыплъыну, уеблэмэ ахэр къэдмыгъэхъунымкIэ», – къыхигъэщащ КъБКъУ-м микробиологиемкIэ, вирус щIэныгъэхэмрэ иммунологиемкIэ и кафедрэм и унафэщI, проектым и пашэ, медицинэ щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор Хъурей Заирэ.
Дохутырхэм я мызакъуэу, проектым холэжьыхь цIыхум и иммунитетым кIэлъыплъ, химием, биофизикэм, биохимием елэжь IэщIагъэлIхэри. Псоми зыхуагъэувыж къалэныр зыщ – бгъэдыхьэкIэ хэха дэтхэнэ сабийми хуащIкIэрэ, зэрыхъукIэ я узыншагъэр зэтес щIыжынырщ.
«КъБКъУ-м и щIэныгъэлIхэр зэлэжь проектхэр медицинэм къызэрыщысэбэпым и фIыгъэкIэ, ди сабийхэм заужьыну, узыншэу къэхъуну Iэмал зэрагъуэтым нэхъыфI щыIэу къыщIэкIынкъым», – жеIэ екIуэкI къэхутэныгъэхэм зэрыригушхуэр зымыбзыщI Алътуд Юрэ.
ШУРДЫМ Динэ.
