IэщIагъэлI нэс, къызэгъэпэща­кIуэ Iэзэ, унафэщI гумызагъэ… А псори зэхуэдэу фIыуэ зэхъулIэ куэд щыIэу къыщIэкIынкъым. Ауэ апхуэдэу щыт цIыхум и зэфIэкIыр зэрылъагэми и IэнатIэм ехъулIэ­ныгъэ зэрыщиIэми шэч хэлъыжкъым. Абы и щапхъэщ Прохладнэ район сымаджэщым и дохутыр нэхъыщхьэ Щомахуэ Зитэ. Мы IуэхущIапIэр къызэрызэрагъэпэщрэ абы и дохутыр нэхъыщхьэу лэжьахэм яхэтакъым ныбжькIэ Щомахуэм нэхърэ нэхъ щIалэ. Апхуэдэу щытми, а бзылъхугъэм хузэфIэкIащ ипэ ита нэхъыжьхэм ирахьэжьа Iуэхур иригъэфIэкIуэн икIи адэкIи хущIокъу сымаджэщым иджырей мардэхэр и лъабжьэу зэрызригъэужьыным.

Дохутыр хъуным зэрыцIыкIурэ щIэхъуэпсахэм ящыщкъым Зитэ, журналист IэщIагъэрт пщащэм и гум щигъафIэр. ИкIи тыншуи къе­хъулIэфынут. 10-нэ классым щIэсу урысыбзэмрэ литературэмкIэ рес­публикэ олимпиадэм текIуэныгъэр къыщихьри, КъБКъУ-м и филологие къудамэм экзаменыншэу щIэтIыс­хьэну Iэмал хъарзынэ иIат, ауэ Що­махуэр адэм и чэнджэщым щIэдэIури, медицинэр къыхихыжат. Еджэным тыншу хэзагъэ пщащэр а Iуэхур зэгъэхъулIэнми гугъу дехьакъым. Алътуд дэт курыт школыр дыщэ медалкIэ къиухри, ар щIэтIысхьащ КъБКъУ-м и медицинэ къудамэм. 
Медицинэм и унэтIыныгъэхэм  ящы­щу акушерствэмрэ гинекологиемрэ къыхихри, абыкIэ и щIэныгъэм нэхъ  куууэ  хигъэхъуэну мурад ищIащ. «Университетым еджэн щыщIэздза япэ махуэхэм щегъэ­жьауэ сэ къызгурыIуат дохутыр къу­дей мыхъуу, къэхутэныгъэ лэжьыгъэ­хэри езгъэкIуэкIыну  сызэры­хуейр. Абы къыхэкIыуи гугъэ быдэхэр сщIат интернатурэми аспирантурэми си щIэныгъэм щыхэзгъэхъуэну», - жеIэ Зитэ. ЗэрыжиIауи ­хъуащ: дохутыр IэщIагъэр зэрызригъэ­гъуэтам щыхьэт техъуэ дипломыр къы­Iэрыхьэжа нэужь, ар занщIэу ­щIэ­тIысхьэжащ КъБР-м Узыншагъэр хъумэнымкIэ и министерствэм и Перинатальнэ центрым и интернатурэм, иужькIэ и щIэныгъэм щыхигъэхъуащ Ростов къалэм дэт къэрал медицинэ центрым и аспирантурэм икIи ехъулIэныгъэкIэ и кандидат диссертацэр пхигъэкIащ. 
Тэмэму екIуэкI уэндэгъугъэм зыкъызэридзэкIыу нэхъ хьэлъэ зэры­хъум пыщIа гугъуехьхэр къэхутэнымкIэ,  абы  и хэкIыпIэр къэгъуэ­тынымкIэ Щомахуэм и кандидат лэжьыгъэр медицинэм хуащIа хэлъхьэныгъэфIхэм ящыщ зыт. Республикэ перинатальнэ центрым акушер-гинекологыу зэрыщыIа илъэсиплIым къриубыдэу ар жыджэру хэтащ клиникэ къэхутэныгъэхэм, щытыкIэ хьэлъэм къихута бзылъхугъэ куэдми сэбэп яхуэхъуфащ. Щомахуэм и диссертацэм къыщигъэлъэгъуа еплъыкIэхэр Дон Iуфэ ­ Iус Ростов, Налшык ­къалэхэм бзылъхугъэ уэндэгъухэм щакIэлъыплъ и медицинэ IуэхущIапIэхэм я лэжьыгъэм къыщагъэсэбэп. Зитэ и мурадщ и щIэныгъэ къэхутэныгъэхэм адэкIи пищэну: ­пандемиер зэриухыу ар иужь ихьэнущ доктор диссертацэр гъэхьэзырыным.
Зыпэрыхьэ сыт хуэдэ Iуэхуми зэ­фIэкI къыщегъэлъагъуэ Щомахуэм. Пщэрылъ къыпщащIым жэ­уаплыныгъэ пхэлъу убгъэдыхьэн зэры­хуейр хьэл нэхъыщхьэу зиIэ бзылъхугъэр нэгъуэщIуи щытыфынукъым. Абы къызэрилъытэмкIэ, къалэн пхуэхъуар пхуэмыгъэзэщIэнумэ, Iуэхум зыщIеппщытыни щыIэкъым. Апхуэдэу илъэс куэдкIэ ар щытащ Медицинэ чэнджэщ-диагностикэ центрым фIагъым щыкIэлъыплъ и къудамэм и унафэщIу, КъБР-м Узыншагъэр ­хъумэнымкIэ и министерствэм балигъхэм медицинэ дэIэпыкъуныгъэ ягъуэтынымкIэ и къудамэм и IэщIагъэлI нэхъыжьуи лэжьащ. А IэнатIэхэр егугъуу зэрызэрихьар къалъытэри, нобэ зыпэрыт къулыкъур дзыхь къыхуащIауэ щытащ: япэщIыкIэ сымаджэщым и дохутыр нэхъыщхьэм и къуэдзэу, иужькIэ IуэхущIапIэм и унафэщIу ягъэуващ.
Прохладнэ районым и медицинэ IуэхущIапIэ нэхъыщхьэм зэрагъа­кIуэр къыщыжраIам, Щомахуэр тIэ-к­Iуи Iэнкун хъуат, къыпэщылъ лэ­жьыгъэратэкъым хэзыгъэгуп­сы­сыхьар, махуэ къэскIэ Налшыкрэ Прохладнэрэ зэпызыщIэ гъуэгум утетыныр, дауи, тынштэкъым. Къалэн къыщащIам зэрыпэлъэщынум абы шэч къытрихьэртэкъым икIи и щхьэгъусэмрэ езымрэ зэчэнджэщыжри, тегушхуауэ лэжьыгъэм пэрыхьащ.
Абы иужькIэ куэд дэмыкIыу медицинэм и лэжьакIуэхэр щытыкIэ хьэлъэм къихутащ. Дуней псом зыщызыубгъуа коронавирус узыфэ зэрыцIалэ шынагъуэм абыхэм я лэжьыгъэр куэдкIэ нэхъ гугъу къащищIащ. Нэгъабэ и накъыгъэ ма­зэм Прохладнэ район сымаджэщым и хирургие къудамэм гъуэлъыпIэ 220-рэ щIэту госпиталь къыщызэIуахащ, къищынэмыщIауэ, ковидыр зыпкърыт бзылъхугъэ уэндэгъухэм щеIэзэ къудамэ щхьэхуи ягъэхьэзыращ. Къыхэгъэщыпхъэщ блэкIа илъэ­сым районым къалъхуагъащIэ сабийуэ щылIэжхэм я бжыгъэр процент 80-кIэ нэхъ мащIэ зэрыщы­хъуар, 2018 гъэ лъандэрэ лъхугъэм зы цIыхубзи зэримылIыкIар. 
IэнатIэм зэрыпэрытрэ зэманышхуэ дэмыкIами, Щомахуэр зэрыгушхуэн ехъулIэныгъэхэр мащIэкъым. ЗэфIагъэкIам нэхърэ къапэщылъ лэжьыгъэр зэрынэхъыбэр къызыгурыIуэ бзылъхугъэ Iущым жеIэ: «Си ехъу­лIэ­ныгъэхэмкIэ зызгъэщIа­гъуэу сып­сэлъэныр къезгъэзэгъыркъым. УнафэщIым и лэжьыгъэр къэзыпщытапхъэхэр щыIэщ. Ауэ ди гупыр ды­зэрыгушхуэ зы Iуэхугъуэ къыхэзгъэщыну сыхуейт. Ди сымаджэщым хэтщ лъынтхуэ узыфэхэр зыпкърытхэм щеIэзэ къудамэ, къапщтэмэ, республикэ псом апхуэдэу щы щы­лажьэу аращ. Абы ипкъ иткIэ, дэ тхузэфIэкIащ инсульт зиIэ сымаджэхэм я узыншагъэр щызэфIагъэувэж къудамэ щхьэхуэ къызэIутхыну. Iуэхум IэщIагъэлIхэр хуэдгъэхьэзыращ, дызыхуеину Iэмэпсымэхэр къэтщэхуащ, илъэситI хъуауэ ехъу­лIэныгъэ иIэу къудамэр мэлажьэ. Мы зэманым, эпидемие щытыкIэр нэхъ хьэлъэ щыхъум, пIалъэкIэ абы и лэжьыгъэр зэпыуащ. Пэжыр жыпIэмэ, ар сымаджэхэм я дежкIэ егъэлеяуэ щхьэпагъышхуэ зиIэщ, а унэтIыныгъэм зэрызедгъэужьыным адэкIи дытелэжьэнущ».

ЩхьэщэмыщI Изэ.