Билдиргенибизча, Грозныйни бек ариу The Local къонакъ юйюнде Шимал Кавказны басма органларыны VI Халкъла аралы форуму болгъанды. Аны экинчи кюнюнде журналистле бла тюбеширге РФ-ни Президентини СКФО-да толу эркинликли келечиси Александр Матовников, РФ-ни Шимал Кавказны ишлери жаны бла министри Сергей Чебатарев, Къабарты-Малкъарны Башчысыны къуллугъун болжаллы халда толтургъан Казбек Коков эм округга кирген башха республикаланы таматалары келгендиле.
Хар замандача, ала алгъа «Арт-резиденцияда» къуралгъан кёрмючде СКФО-ну субъектлерини экспозицияларына къарап чыкъгъандыла. Ызы бла «Цифровые медиа: новая реальность и перспективы развития» деген жыйылыугъа къатышхандыла.
Анда биринчи болуп Чеченни башчысы Рамзан Кадыров сёлешгенди. Ол форумну бардырыргъа Грозный сайланнганына ыразылыгъын билдиргенди. Сора республика не заманда да, кимге да ачыкъ, къоркъуусуз болгъанын айтып, бу даражалы жыйылыугъа келгенле аны кеси кёзлери бла кёрюп, ызларына къайтханда уа аны юсюнден хапар айтып, анга башхаланы да ийнандырырларына ышаннганын белгилегенди.
Рамзан Кадыров кёп болмай Чеченни бла Ингушетияны араларында административ чеклени белгилеуню юсюнден келишим закон кюч алгъанын айтып, регионда республикаланы араларында болгъан блок постланы кетерирге керекди деген оюмун да туура этгенди. Ол кавказ халкъланы бирликлерин кючлендирирге жаланда себеплик этерикди, дегенди.
Александр Матовников а Кадыровну командасы къысха заманны ичинде быллай магъаналы ишни бийик даражада къурагъаны ючюн ыспас этгенди. «Мен ишлеп башлагъанлы бу биринчи форумду. Былтыр быллай жыйылыуланы регионлада бардырыргъа деген оноу этилген эди. 2017 жылда ол Ингушетияда ётгенди. Бизни журналистлерибиз быйыл РФ-ни Президентин айырыуланы, «Машук» жаш тёлю форумну эмда башха магъаналы ишлени юсюнден терк эмда тынгылы билдириуле этгенлей тургъандыла. Ол жаны бла иш тап къуралгъанды»,-деп, ол регионну ариулугъуну, ахшы адамларыны юслеринден терк-терк айта, жаза, кёргюзте да турургъа чакъыргъанды.
Полпред СКФО бюгюнлюкде Россейни бек ырахатлы округларындан бири болгъанын, мында терроризмден къоркъуу иги да азайгъанын чертгенди. «Саулай алып айтханда, биз мамыр Кавказда жашайбыз, бек башы - олду», - деп бошагъанды кесини сёзюн Матовников.
Сергей Чебатарев а быллай форумланы магъанасы бек уллу болгъанын чертип, терк-терк тюбеше турургъа чакъыргъанды. Ахшы хапарланы халкъгъа кёбюрек билдирирге кереклисин да эсгертгенди. "Округда айтырча, кёргюзтюрча иги ишле кёпдюле, биз алгъа барабыз, Шимал Кавказ айныйды, аллай шартла СМИ-леде кеслерини жерлерин табаргъа керекдиле»,-дегенди ол.
Казбек Коков да, министрни сёзюн андан ары бардыра, быллай тюбешиуле бла сёлешиуле округда иги жанына бола тургъан тюрлениулени асламлагъа туура этерге аламат иги амал болгъанын чертгенди. Властьланы бла басма органланы араларында халны юсюнден айта, ол аны хайырлыгъа санагъанды. «Анга шагъатха бюгюн кёп шартла, юлгюле да келтирилгендиле. Мен оюм этгенден, мындагъы шуёх болум тюз да властьны бла СМИ-лени араларында халлачадыла»,-дегенди ол.
Кеслерини оюмларын башха башчыла да айтхандыла. Тюшден сора «Куранты" залда «Печатные СМИ в эпоху цифровых медиа" деген жыйылыуда СМИ-лени келечилери Сергей Чеботарев, Чечен Республиканы миллет политика, тыш байламлыкъла, басма эм асламлы информация жаны бла министр Джамбулат Умаров, «Матч ТВ» федерал спорт телеканалны баш продюсери Тина Канделаки бла да тюбешгендиле.
«Ведомости» залда уа «Мультимедийный проект: опыт ТАСС», «Утомленные КР1. Рейтинги, как сценка эффективности работы современных медиа» деген атла бла медиамастерскойла эмда интерактив панел сессияла болгъандыла. Алада блогерле бла журналистле Интернетге себеплик этген «Индекс» системалы фондну, телевидениени эмда басма изданияланы юслеринден да къараучулагъа, тынгылаучулагъа, окъуучулагъа жангылыкъланы не къадар терк жетдириуню, газетлени бла журналланы рейтинглерини юсюнден юлгюле келтирип билдириуле этгендиле.
Ингирликде уа форумну къурагъанла хычыуун жумушха киришгендиле. Ала тюрлю-тюрлю номинациялада хорлагъан журналистлени белгилегендиле. Саугъаланнганланы араларында бизни жерлешлерибиз да бар эдиле. «МК-Кавказ» газетден «Бек иги материалы» ючюн Олег Лубан, «Къабарты-Малкъар» ГТРК-дан «Бек иги жарыкъландырыу программа» ючюн Нелля Битокова, «КБР-Медиадан» «Бек иги сабий-жаш тёлю СМИ» деген номинацияда «Солнышко» журналны баш редактору Дарья Шомахова, бек иги радио репортаж ючюн «Къабарты-Малкъар» ГТРК-дан Эльмира Кибишева, бек иги интернет-проект сурат репортаж ючюн Вадим Ефремов белгиленнгендиле.
«Россия-1» ВГТРК-ны «Къабарты-Малкъар» ГТРК-сыны энчи корреспонденти Къубадийланы Нюржаннга уа финансла бла байламлы билдириулери ючюн «Сбербанкны» энчи саугъасы жетгенди.
Аны бла Шимал Кавказны басма органларыны У1 форуму кесини ишин бошагъанды. 2019 жылда СКФО-ну журналистлерини форуму Дагъыстанны Махачкъала шахарында бардырыллыкъды.
