Къэбэрдей-Балъкъэр гуманитар-технологие колледжым иджыблагъэ «Пэрытхэм я зэщIэхъееныгъэм» и щIыпIэ къудамэмрэ НыбжьыщIэхэр къэрал хабзэхэмрэ цIыхухэм я хуитыныгъэхэмрэ щыхагъэгъуазэ еджапIэмрэ къызэрыщызэIуахым ехьэлIа гуфIэгъуэ зэIущIэшхуэ щекIуэкIащ.
ЩIэх-щIэхыурэ зи хъыбарыфIхэр къэIу, УФ-м и Президент Путин Владимир и унафэкIэ къызэрагъэпэща «Пэрытхэм я зэщIэхъееныгъэ» урысейпсо зэгухьэныгъэм жылагъуэ жэрдэмщIакIуэу къэралым щыпсэу щIалэгъуалэр зэригъэуIуныр и къалэн нэхъыщхьэхэм ящыщщ. Сабийхэмрэ ныбжьыщIэхэмрэ я урысейпсо зэгухьэныгъэр утыку къызэрихьэрэ куэд дыдэ щIакъым, ауэ и IуэхузехьапIэхэр щIыпIэ-щIыпIэкIэрэ къыщызэIуех, зыхуигъэувыжа мурадхэмрэ зыщищIыжа къалэнхэмкIэ ныбжьыщIэхэмрэ щIалэгъуалэмрэ къыдехьэх. ЗэщIэхъееныгъэм и гуращэхэр щIэблэм я къэкIуэнум хуэгъэпсауэ икIи абыхэм гъуэгу къезыт Iуэхугъуэхэмрэ жэрдэмхэмкIэ лэжьыгъэр гъэнщIауэ зэрыщытым адэ-анэхэри зыIэпешэ. Апхуэдэущ колледжым екIуалIэ щIалэгъуалэри Iуэхум зэреплъар.
ЕджапIэм щекIуэкIа махуэщI дауэдапщэхэм кърихьэлIащ КъБР-м щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министр Лу Азэмэт, «Пэрытхэм я зэщIэхъееныгъэ» урысейпсо зэгухьэныгъэм и щIыналъэ къудамэм и унафэщI Шыпш Аслъэн, егъэджакIуэхэмрэ гъэсакIуэхэмрэ, еджакIуэхэмрэ абыхэм я адэ-анэхэмрэ.
ЗэIущIэм хэтхэм фIэхъус псалъэ гуапэкIэ захуигъэза нэужь Лу Азэмэт къыхигъэщащ щIалэгъуалэм гулъытэ яхуэзыщI сыт хуэдэ Iуэхугъуэми зэрыщыгуфIыкIыр, ар хэгъэгумрэ къэралымрэ заужьыным хуэунэтIауэ зэрыщытымкIэ фIэщхъуныгъэ зэриIэр. «Си гуапэщ колледжыр къэралым щекIуэкI щIалэгъуалэ зэщIэхъееныгъэм къызэрыхыхьэр, и зэфIэкIыр абы щигъэлъэгъуэным зэрыхуэхьэзырыр. Мы далэм фи нэгу щIокI цIыхушхуэ къызэщIэзыубыдэну зэгухьэныгъэр дунейм къызэрытехьэр, лъэбакъуэ хъарзынэхэр ичу зэрыщIидзэр. Абы фэри фи Iыхьэ хэлъщ. Куэд щIакъым зэгухьэныгъэм и пэкIушхуэ зэрызэхэтрэ. Къащта унафэм ипкъ иткIэ, зи ныбжьыр илъэс 18 – 25-хэм ит щIалэгъуалэри абы хыхьэ хъунущ. Мыр мыхьэнэшхуэ зиIэ унафэщ, сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, щIалэгъуалэр зэрегъэубыд, нэхъыщIэIуэхэмрэ нэхъыжьыIуэхэмрэ зыр адрейм и гъуазэ ещI. ЗэрыжаIэщи, псышхуэр псыпэ цIыкIуурэ зэхолъэдэжри йожэх, мы еджапIэм и щIалэгъуалэр фызыпэрыувар апхуэдэ IэнатIэщ. Мы зэгухьэныгъэм къалэнышхуэхэр зыхуегъэувыж, щIалэгъуалэ пэхуэщIэхэр щызэхэплъхьэ хъуну унэтIыныгъэ куэд иIэщ. Ар ди нэгу щIагъэкI мы еджапIэм щекIуэкI лэжьыгъэм. КъэкIуэнур зейр фэращ, зывужьынуми зывузэщIынуми зыкъомкIэ фэращ зэлъытыжар», – жиIащ Лу Азэмэт.
Апхуэдэу министрым и гугъу ищ1ащ колледжым къыщызэIуаха, НыбжьыщIэхэр къэрал хабзэхэмрэ цIыхухэм я хуитыныгъэхэмрэ щыхагъэгъуазэ еджапIэми. «Гъэсэныгъэ лэжьыгъэр зэрыщыту узыущий, фIым ухуэзыгъасэ жэрдэмщ. Ауэ апхуэдэ гукъэкIхэр егъэджэныгъэм къыщыхыхьэм деж умыгушхуэнкIэ Iэмал иIэкъым. НыбжьыщIэхэр къэрал хабзэхэмрэ цIыхухэм я хуитыныгъэхэмрэ щыхагъэгъуазэ еджапIэм мыхьэнэшхуэ изот. ЩIалэгъуалэм я ныбжьым теухуауэ къэралымрэ хэгъэгумрэ къыщекIуэкI хабзэхэм щыщымыгъуазэ, ямыщIэххэу къыщызэпауд къохъу. Абы и закъуэкъым: нэгъуэщI цIыхухэм я хуитыныгъэхэм зэран щыхуэхъури мащIэкъым. Сыщогугъу еджапIэм и къалэныр щIэныгъэ етыным и мызакъуэу, щIалэгъуалэр узэщIын къалэнри и пщэм дилъхьэжу, абыхэм щIэгъэкъуэн яхуэхъуну», – жиIащ къулыкъущIэм.
Шыпш Аслъэн и псалъэм къыщыхигъэщащ Iуэхугъуэр яфIэкъабылу къахыхьэхэм я бжыгъэм зэрыхэхъуэр, абы зэрыщыгуфIыкIыр. «Сэ хьэкъыу си фIэщ мэхъу щIыпIэ-щIыпIэкIэрэ щызэхаша IуэхузегъакIуэ къудамэхэм узэрыгушхуэ хъуну лэжьыгъэ пыухыкIахэр зэрызэфIахынур, ахэр жылагъуэм я дежкIэ пщIэ зиIэуи зэрыщытынур. Мызэ-мытIэу зэрыжысIащи, сыт щыгъуи гугъущ ипэ уитыну, уи гупсысэрэ Iуэху еплъыкIэрэ псом япэ утыкум къипхьэну. Ауэ цIыхубэм ягу къинэри, занщIэу къамыщтэми, иужькIэ гунэс ящыхъури япэ кърахьа гупсысэрщ, уеблэмэ зэувэлIэжри аращ. Дызэрыщыпсэунум, дызэрыщылэжьэнум, ди гугъэ куэдрэ зэрыщызэдгъэхъулIэнум къыхэкIыу, ди адэжь щIыналъэу Къэбэрдей-Балъкъэрым и къэкIуэнум фIыкIэ хуэмыхъуапсэ къытхэткъым. ЩIэблэр гъуэгу захуэ тедгъэувэкIэрэ фIэкIа а хъуэпсапIэхэр къызэрыдэхъулIэн нэгъуэщI хэкIыпIэ щыIэу къэслъытэркъым. Дэ мы лъэхъэнэм иужь дитщ къэралым къыщыхалъхьэ сабий икIи ныбжьыщIэ пэхуэщIэхэм ди щIалэгъуалэр хэтшэным, абыкIэ псоми Iэмал зэхуэдэ яIэным. Дыхуейщ щIэблэм гукъэкI зыхуищI, и гуащIэр ирихьэлIэурэ зэхигъэувэ пэхуэщIэ гъэщIэгъуэнхэр езыхэм утыку кърахьэфу, ахэр зэрыIэмалыншэр ди фIэщ ящIрэ пхагъэкIыфу зэфIэкI яIэну. Аращ «Пэрытхэм я зэщIэхъееныгъэ» урысейпсо зэгухьэныгъэри, абы и щIыналъэ къудамэхэри зыхущIэкъунур. Узэкъуэтмэ, улъэщщ, жаIащ ди нэхъыжьхэм. ИтIанэщ дызыхуейхэр къыщыдэхъулIэнур. Абы къищынэмыщIауэ, къыхэзгъэщыну сыхуейт НыбжьыщIэхэр къэрал хабзэхэмрэ цIыхухэм я хуитыныгъэхэмрэ щыхагъэгъуазэ еджапIэр ди зэгухьэныгъэм зыщищIыж къалэнхэмрэ зыхуигъэувыж пщэрылъхэмрэ зэщIэнымкIэ къызэрымыкIуэу щхьэпэ зэрыхъунур. НыбжьыщIэхэм къащ1энур хуитыныгъэмрэ къэрал хабзэхэмрэ епха щхьэхуэныгъэхэм я закъуэкъым, атIэ утыку итыкIэм, псэлъэкIэм, гупсысэ зэгъэпэщыкIэм ехьэлIа есэныгъэхэри зрагъэгъуэтынущ. ЩIэныгъэ зиIэ, сыт и лъэныкъуэкIи ущия цIыхухэм псэкупсэ нэсхэр, Хэкур фIыуэ зылъагъухэр куэду къахокI. Мы къыхалъхьа пэхуэщIэм фыхуигъэсэн хуейщ цIыхухэм, хэгъэгум, къэралым фазэрыхущытыну щIыкIэхэм, демократиер зи лъабжьэ щыIэныгъэм и хабзэхэм тету узэрыпсэуным, къытщIэхъуэ щIэблэр зэхэтыкIэ тэрэзым хуэущииным», – жиIащ Шыпш Аслъэн.
ЗэIущIэм къриубыдэу лъэныкъуэ куэд къызэщIэзыубыдэ IэщIагъэ гупхэр къэзыгъэунэху, кластеркIэ дызэджэр, къызэIуахащ. Апхуэдэу «Хабзэхъумэ IэнатIэр зегъэкIуэным» епха кластерым епхауэ лъэщапIэ икIи гъэунэхупIэ зыбжанэ яутIыпщащ. «Кхъухьлъатэзехуэ имысу къэзылъэтыхь Iэмэпсымэхэр щагъэунэху губгъуэ», «Япэ медицинэ дэIэпыкъуэгъур етыным щыхуагъэхьэзыр щIыпIэ», «Криминалистикэм щыхуагъасэ щIыпIэ», «Хей щIэнымкIэ лъэщапIэ», нэгъуэщIхэри. Мы унэтIыныгъэхэращ «Пэрытхэм я зэщIэхъееныгъэм» и къалэнхэм ящыщу еджапIэр зытелэжьэнур.
Апхуэдэу махуэщIым кърихьэлIахэм «Пэрытхэм я зэщIэхъееныгъэ» жылагъуэ зэгухьэныгъэм и мурадхэмрэ къалэнхэмрэ къэзыIуатэ икIи зэпкърызых видеотеплъэгъуэхэр ирагъэлъэгъуащ, езы еджапIэм щеджэ ныбжьыщIэхэм я уэрэдхэмрэ къафэхэмкIэ ягъэдэхащ.
ШУРДЫМ Динэ.
