Стратегиялы айныу эмда миллет проектле жаны бла советни Казбек Коковну башчылыгъы бла бардырылгъан жыйылыуунда миллет проектле былтыр къалай толтурулгъанларына къаралгъанды, быйылны кёрюмдюлери да сюзюлгендиле. Билдириуле бла КъМР-ни Правительствосуну председатели Мусукланы Алий, аны биринчи орунбасары Муаед Кунижев, орунбасары Марат Хубиев, КъМР-ни экономиканы айнытыу министри Рахайланы Борис, цифралы айныуну министри Ислам Ашхотов сёлешгендиле.
Жыйылыугъа КъМР-ни Парламентини председатели Татьяна Егорова, КъМР-де баш федерал инспектор Тимур Макоев, правительствону къаууму, министрле, муниципал къуралыуланы жер-жерли администрацияларыны башчылары, надзор эмда контроль этген органланы, жамауат биригиулени таматалары, вузланы ректорлары къатышхандыла.
Казбек Коков миллет проектлени толтуруу регион властьланы баш ишлеринден бири болгъанлай къалгъанын чертгенди, Советни борчу уа белгиленнген жумушла къалай тындырылгъанларын тинтиудю эмда контроль этиудю дегенди. «Бу ишде ууакъ зат болур амалы жокъду. Миллет проектлени толтуруу жаны бла этген мадарларыбызны хар бирини да энчи мураты барды – халкъыбызны жашау къолайлыгъын игилендириу»,- деп къошханды республиканы оноучусу.
Мусукланы Алий билдиргеннге кёре, 2020 жылда миллет проектлени толтурургъа деп регионда 8 миллиард сомдан артыкъ бёлюннгенди. Экономика жаны бла къыйын жыл болгъанына да къарамай, регион анга бёлюннген ахчаны хайырланыу жаны бла алчы субъектлени санына киргенди. Аны 95,8 проценти къоратылгъанды. Саулай Россейде уа ол 93,2 процентди. «Федерал ахчаны къалгъаны 2021 жылгъа кёчюрюледи эмда аны бла социал объектлени къурулушлары ахырына жетдирилликдиле»,- дегенди Мусук улу.
Быйыл миллет проектле бла байламлы ишлеге 7,3 миллиард сом чакълы бир бёлюрге белгиленеди. Алай, премьер-министр айтханнга кёре, ол ахчагъа федерал субсидияланы себеби бла республикалы бюджетден да къошула барлыкъды. «Быйыл хайырланылгъан ахчаны ёлчеми былтыр бу кезиуюнден эсе 2 кереден кёпге ёсгенди. Ол а Россейде эмда СКФО-да орталыкъ кёрюмдюледен асламды, - дегенди Алий Тахирович.
Ол дагъыда «Жашау журтла эмда шахар болум» проектге кёре тындырылгъан ишле бла да шагъырей этгенди. «Аладан бек магъаналысы  - 2017 жылны биринчи январына дери тозурагъаннга саналгъан юйледе жашагъанланы кёчюрюу жаны бла программаны болжалындан алгъа толтурууду. Быйыл 788 адамгъа жангы фатарла берирге белгиленеди. Алай бла бешжыллыкъ программа юч жылгъа толтуруллукъду. Анга керекли ахча толусунлай алыннганды», - дегенди Правительствону председатели.
Муаед Кунижев а жашау журтладан быйыл 513 минг квадрат метрни ишлеп берирге белгиленнгенин билдиргенди. Биринчи кварталда 41,5 минг квадрат метри хайырланыргъа берилгенди. Ол а былтырны ол кезиуюнден 11,3 процентге асламды. Ырахатлы шахар болумну проектине кёре уа 40 муниципал къуралыуда жамауат жерледен 32-син, арбазладан да 89-сун тапландырыргъа план барды.
«Таза суу» проектни юсюнден айта, вице-премьер бусагъатда суу бла жалчытхан эмда кир сууланы кетерген 18 объектде тийишли ишле бардырыладыла, дагъыда бирини юсюнден келишимле хазыр этиле турадыла. Андан сора да, муниципал къуралыулагъа суу бла жалчытхан жангы объектлени проектлерин жарашдырыугъа 47 миллион сом чакълы бёлюннгенди.
Казбек Коков ол жаны бла бютюн къыйматлы проектлени билимли, уста специалистлени къатышдырыу бла жарашдырыргъа керек болгъанын эсгертгенди.
«Къоркъуусуз эмда тынгылы жолла» миллет проектге кёре регион ызладан 100 километрден артыгъын ишлерге белгиленеди, ол санда Нальчикде 13 километрни. 37 километр чакълы бирде чыракълары бла чыпынла салынырыкъдыла, жаяу жюрюгенле ётген жолчукъладан да 192-си жарашдырыллыкъды.
Маданият жаны бла бардырылгъан ишлени юсюнден а Марат Хубиев билдиргенди. Ол айтханнга кёре, бюгюнлюкде бу бёлюмде бир ненча уллу проект жашауда бардырыла турады: Нальчикде маданият жаны бла айныуну арасын къурау, Залукодесде маданият юйню ишлеу, Огъары Малкъарда, Дальнее элде, Герменчикде бла Дугулубгейде культура къалалагъа тынгылы ремонт этиу, Нальчикде жаш къараучуну бла гинжилени театрлары. Аладан сора да, проектге Тёбен Къуркъужинде искусстволаны сабий школуна, Залукокоажеде сабий музыкалы школгъа тынгылы ремонт этиу кийирилгенди.
Казбек Коков Россейни культура министри бла кёп болмай тюбешгенинде, миллет проектге жангыртыргъа керек болуп тургъан маданият объектледен энтта да бир ненчасын къошууну юсюнден келишгенлерин билдиргенди. «Бу ишни федерал министерство бла тамамлап башлагъыз», - деп буюргъанды ол КъМР-ни культура министри Мухадин Кумаховха.
- «Саулукъ сакълау» миллет проектни чеклеринде кёчюрюлюучю 5 флюорографны эмда 2 маммографны ара район больницалагъа алыргъа келишим этилгенди. Августда Республикалы клиника больницаны къан тамырлагъа багъыучу арасына бла онкодиспансерге шёндюгю компьютер томографла алыргъа белгиленеди. Онкодиспансерге уа июньда С-дуги рентген аппарат, эки эндовидеоскопический комплексле да алынырыкъдыла, - деп билдиргенди Марат Хубиев.
Республиканы халкъыны саулугъун тинтиу жаны бла иш бардырылады. Жылны башындан бери диспансеризациядан 120 мингнге жууукъ адам ётгенди. Ол а жамауатыбызны 13,7 процентин тутады. Быйылны планы уа 25,3 процентди.
Билим бериу жаны бла 2021-2022 жыллада эки орта мектепни сюерге белгиленеди: Кубада - 500 окъуучугъа, Прохладныйде 785 жери болгъан. Билим бериу махкемелени техника онгларын игилендириу да бардырылады. Школгъа дери окъутхан организациялада жерле жетиширча болур ючюн, сабий садлагъа яслиле къошула барлыкъдыла. Ол санда 7 объектни къурулушлары ахырына жетдирилликдиле, Батехде бла Огъары Бахсанда уа экиси ишленирикди.
Жыйылыуну ахырында Казбек Коков Стратегиялы айныу эмда миллет проектле жаны бла советни ишин къурауну юсюнден кесини оюмун билдиргенди. Подряд организацияла тамамлагъан ишлеге контрольну къатыландырыргъа эмда объектле хайырланылыргъа болжалларындан кеч къалмай берилирлерине къайгъырыргъа буюргъанды. Келишимле этиуде, миллет проектлеге кёре къырал жумушланы тындыргъан подряд организацияланы ишлерин къурауда законодательство берген онгланы барысын да хайырланыргъа керек болгъанларын айырып айтханды.