Мы махуэхэм дунейм адыгэу тетыр зыщыгуфIыкIа хъыбар гуапэ къэIуащ. Израилым щыIэ Кфар-Камэ адыгэ къуажэр хэхуащ ООН-м «турист жылэу» къилъыта гупым. Къэрал 57-м щыщу турист щIыпIэ телъы­джэу къалъытэну хуейуэ къагъэхьа лъэIуи 130-м пхыкIащ ди лъэпкъэгъухэр зыдэс къуажэр. Иджы абы мылъкушхуэ хуау­тIыпщынущ, туризм ехьэжьа щагъэпсын папщIэ. 

«Мы текIуэныгъэм Израилыр дуней псом щыцIэрыIуэ турист щIыпIэ ехьэжьахэм ябгъури­гъэувэнущ», - жиIащ Израилым туризмэмкIэ и министр Разбо­-зов Йоэль. ИкIи Израилыр япэу хэхуэу аращ ООН-м мыхьэнэшхуэ зиIэу къилъытэ турист щIыпIэхэм. 
Мы зэпеуэм и мыхьэнэ нэхъыщхьэр цIыху мин 15-м нэс зыдэс жылэхэр, турист кIуа­пIэхэр, нэхъри егъэфIэ­кIуэ­нырщ. Кфар-Камэ илъэси 150-рэ и пэ адыгэхэм яухуа жылэщ, тхыдэ гъэщIэгъуэн иIэу, адыгэ хабзэ, щэнхабзэ щызэрахьэу, адыгэбзэкIэ щыпсалъэу, адыгэ музей дэту. Абы сытым дежи дихьэхырт туристхэр, а псори къалъытагъэнщ, мылъкукIэ зыщIагъа­къуэу нэхъри зрагъэужьыну щIы­пIэу къыщыхахым. 
Езы адыгэ къуажэр Тель-Авив и ищхъэрэ-къухьэпIэ лъэны­къуэмкIэ -километри 120-кIэ, Тберие гуэлым километр 20 - 25-кIэ пэIэщIэу щысщ. Кфар-Камэ цIыху 4000-м нэблагъэ дэсщ, ар унагъуэ 1130-рэ мэхъу. Абыхэм я процент 90-р шапсыгъщ, абазэхэхэр, хьэтыкъуейхэр, бжьэ­дыгъухэр унагъуэ зыбжанэ мэхъу.
Жылэр жэнэт лъахэ цIыкIу хуэдэщ, хэкум зэрыпэIэщIэр ду­мыгъуэмэ. Куэбжи бжыхьи щу­мылъагъу щIыпIэщ ар, и жьэгу пащхьэр зэщIэгъэнарэ берыч­э­тыр дэзу, хьэрыпыбзи журтыбзи щыземыкIуэу, адыгэбзэ фIэкIа щызэхыумыхыу. Къуажэкум къатищу зэтету администрацэм и унэр итщ, библиотекэ хэтщ. Къуа­жэм ущыдыхьэкIэ гъуэгугъэ­лъагъуэхэм тет псалъэхэр журтыбзэкIи адыгэбзэкIи тетхащ, IуэхущIапIэу дэтми, уэрамхэми я цIэр адыгэбзэщ зэрытетыр икIи адыгэцIэщ зэрахьэр - Къэбэрдей, Шапсыгъ, Iуащхьэмахуэ, Хъан гъуэгу, Налшык, Псы, Мазэ… 
Дэсхэр гъунэгъу къалэхэм щыIэ фабрикэхэм, заводхэм щолажьэ, дзэм, полицэм къулыкъу щащIэ, абы къыдэкIуэуи тыкуэн, шхапIэ, щхьэц щIэщапIэ хуэдэ­хэр къызэIуахауэ ягъэлажьэ, щIыгум толэжьыхь, былым ­ягъэхъу, жыг хадэ хасэ. Къыхэгъэщыпхъэщ унагъуэ Iуэху гуэр зэфIагъэкIын е цIыхур зыхуей  хъу Iуэхутхьэбзэр игъуэтын папщIэ ахэр нэгъуэщI къалэ кIуэн зэрыхуэмейр. Кфар-Камэ псори щыбогъуэт, курыт еджапIэ, сабий гъэсапIэ, сымаджэщ, банк, пощт - псори дэтщ, тыншу ущопсэу. 
УмыгъэщIэгъуэн плъэкIыркъым журт къэралым ис адыгэ къуажэ цIыкIум дэсхэм я анэ­дэлъхубзэм пщIэ зэрыхуащIыр. Ахэр къызыхэкIа лъэпкъым, я адэжьхэм, адыгэ мамлюкхэм яхэлъа лIыгъэмрэ яIа щIы­хьым­рэ, я хабзэ дахэмрэ нэмысымрэ ирипагэу мэпсэу нобэр къыздэсым икIи къыдэкIуэтей щIэб­лэр абы зэрыщIапIыкIыр нэры­лъагъущ. Къуажэм адыгэбзэ фIэ­кIа зэрыщыземыкIуэр щы­хьэт тохъуэ я лъэпкъ зэхэщIыкIым зэрызиужьам.
Кфар-Камэ и псэукIэр зэры­зэIузэпэщым къегъэлъагъуэ къэ­ралыгъуэр зей журтхэмрэ ди лъэпкъэгъухэмрэ зэгурыIуэрэ лъы­тэныгъэрэ я зэхуаку дэлъу зэрызэдэпсэур. Журтхэми пщIэ къыхуащI адыгэхэм, зэгурыIуэу, зэдэIуэжу, я жылэр зыхуей хуэ­зэу, къабзэу зэрахьэу зэрыщы­-тым гу лъатэ, абы нэхъри зиу­жьын папщIэ мылъкукIэ зыкъыщIакъуэ зэпытщ. 
Къуажэм мыадыгэ щыпсэукъым. ЩIалэгъуалэр инженеру, архитектору, дохутыру, экономисту, адвокату йоджэ, къэралым пщIэ къыщыхуащIу щолажьэ. Хьэрып, журт къалэхэм IуэхущIапIэхэм я унафэщIу ди лъэпкъэгъу куэд щыIэщ, уеблэмэ бзылъхугъэ къудейуэ банкхэм я унафэщIу щы яIэщ. Нэхъыбэр щылажьэр Хайфэрэ Тбериерэщ, ахэр нэхъ я гъунэгъущи. Жы­лэ­дэсхэм пашэу, пэрыту къахэщыр куэд мэхъу. 
«Ди гъунэгъуу къыщыс журт­хэм, хьэрыпхэм еджэныгъэкIэ, IуэхукIэ, лэжьапIэкIэ дапыщIащ. Зэи хьэлэбэлыкъ ди зэхуаку къы­дэхъуауэ сщIэжыркъым. Къэралыр къапщтэмэ, «сыадыгэну сы­хуейщ» жыпIэмэ, зыри къыщыппаубыдыркъым. Уеблэмэ, зыгуэр ухуэныкъуэмэ, къыбдэIэпыкъунущ», - жеIэ къуажэм и тхьэмадэ Нэпсо Закарие. 
Кфар-Камэ дэсхэм я тхыдэм­-рэ лъэпкъ хъугъуэфIыгъуэмрэ щахъумэу яIэ Адыгэ музейрщ туристхэм я зыплъыхьыпIэ нэхъыщхьэр. Ар 2006 гъэм къызэ­Iуахауэ щытащ. Музейр тIууэ зэтет унэшхуэщ, ар 1900 гъэм ящIауэ щытащ. ГъэщIэгъуэнщ музей ящIыжа унэшхуэм и хъыбарыр. Ар Щхьэлахъуэхэ ейуэ щытащ. Къуажэдэсхэм къызэрыджа­Iэ­жымкIэ, зэкъуэшхэу Iэсхьэдрэ Саидрэ хуабжьу къулейуэ, щIэ­ныгъэ яIэу щытащ. Тырку къэралыгъуэм къикIыу Кфар-Камэ къэкIуауэ зы министри, генерали, сатуущIи кIуэжыртэкъым, Щхьэлахъуэхэ емыблэгъауэ. Зэшхэм щхьэлитху ягъэлажьэрт, щIыгу гектари 100-м щIигъу ­яIыгът, унэIут щэныкъуэ яIэт. 
Иджы музейуэ ягъэпсыжа а унэм и тхьэмадэу щыта Щхьэлахъуэ Iэсхьэд къытехъукIыжахэр Иорданием щопсэу, абы и къуэш Саид къытекIахэми Иорданиемрэ Америкэмрэ псэупIэ яхуэ­хъуащ. Кфар-Камэ жылэ Хасэм унэмкIэ хуитыныгъэхэр къыдих­ри, музейуэ ягъэпсыжауэ, къуа­жэдэсхэми къакIуэ туристхэми адыгэм и хъыбар щыхуаIуатэу мэлажьэ. Абы щIэлъ дэтхэнэ хьэпшыпми щIэупщIэ иIэщ, я тхыдэр цIыкIуи ини яфIэ­гъэ­щIэгъуэнщ. Музейм щIэлъ экспонатхэр ди адэжьхэм я щIэин ды­дэщ, лIэщIыгъуэ гъуэгуанэ къы­зэпачауэ ди нобэрей гъащIэм ­къахьэсащ. Туристхэм яфIэ­гъэ­щIэгъуэнщ адыгэ фащэр, Iэщэр, макъамэ Iэмэ­псы­мэхэр, нэ­гъуэщIхэри. 
ЗыплъыхьакIуэхэм я процент блыщIыр Израилым ис журт­хэращ. Абыхэм я нэхъыбэр адыгэм и хъыбар зэзыгъэщIэну хуейхэрщ. Процент 14 хуэдизыр хьэрыпщ. Ахэри я гуапэу къа­кIэлъокIуэ, адыгэмрэ муслъы­мэнымрэ ягу дохьэри, нэхъ гъу­нэгъуу зрагъэцIыхуну, я къе­кIуэ­кIыкIам зыщагъэгъуэзэну хуейуэ апхуэдэщ. Адрей къэнар, къэралым къихьэ туристхэращ - итальян, урыс, нэгъуэщI лъэпкъхэрщ. 
Израилым ЭкономикэмкIэ и министерствэм и лэжьакIуэ, Кфар-Камэ щыIэ Адыгэ Хасэм жыджэру хэт Нэпсо Айбэч лэ­жьыгъэ зэманым къыщыдэхуэ­кIэ, Адыгэ музейми щолажьэ. Бзэ зэмылIэужьыгъуэ куэд зэ­рищIэм къыхэкIкIэ, Кфар-Камэ къыдыхьэ туристхэми адыгэм и блэкIамрэ нобэ и щыIэкIэмрэ ирегъэцIыху, музейм щIэлъ ­хьэп­шыпхэм я мыхьэнэмрэ къы­зэ­рагъэсэбэпу щытамрэ яжреIэ, адыгэ щэнхабзэмрэ гъуазджэм­рэ я къулеягъыр яхуеIуатэ. 
«Узыхуей IэщIагъэр зэбгъэ­гъуэта нэужь, лэжьапIэ тыншу къыбогъуэт. ЩIэныгъэ нэхъыщ­хьэ уиIэмэ, уIэщIагъэлI хъар­зы­нэмэ, укъагъэщIэхъунукъым. Уеб­лэмэ, узэрыадыгэр къащIамэ, нэхъ гулъытэ, дэчых къып­хуащIынущ. Сэ нэгъуэщI лъэпкъ щыщхэм жаIэу куэдрэ зэхэс­хащ адыгэр зэрыцIыху пэжыр, и лэ­жьыгъэр гугъэзагъэу зэрызэ­фIигъэкIыр, дзыхь хуэпщIар езым и щхьэ Iуэхум хуэдэу зэ­рызэфIихыр. «Iуэху гуэр адыгэм и пщэ дэплъхьамэ, угъуэлъыжу ужей хъунущ», - жаIэ журтхэм», - къыджиIащ Айбэч. 
Жылэм и къабзагъми, музейм и беягъми, дэсхэм я тхыдэми ­димыхьэхынкIэ Iэмал иIэкъым туристхэр. Езы къуажэр музей хуэдэщ, журтхэм яхэс ди лъэп­къэгъухэм я хъугъуэфIыгъуэхэр щахъумэу. Зи гугъу тщIы Iуэху псоми дяпэкIэ дунейпсо мыхьэ­нэ иIэнущ. ООН-м и мылъкукIэ адыгэ къуажэр нэхъри ирагъэ­фIэкIуэнурэ турист кIуапIэ ехьэ­жьа хъунущ. 

Тхыгъэри сурэтхэри зейр НэщIэпыджэ Замирэщ.