Малкъар эллерибизде биринчи ишленнген мектепледен бири Яникой элни школуну мурдору 1922 жылда салыннганды. Быйыл анга 102 жыл толады.

Жангы школну тарыхы уа халкъ кёчгюнчюлюкден къайтхандан сора башланнганды деп айтыргъа боллукъду. Адамла келгенде алыкъын мында билим алыр онг жокъ эди. Аны себепли яникойчулагъа эрттенликде эртте туруп, Шалушка элге школгъа жюрюрге тюшгенди. Болсада 1957 жылны ахырына  жангы школну эшиклери окъуучулагъа ачылырча этедиле. Окъуу юйню бошагъан биринчи тёлюледен кёпле кеслерине усталыкъгъа устазлыкъ ишни сайлагъандыла. Тийишли билим алып, ала урунуу жолларын мында башлагъандыла. Атлары республикалы даражада не заманда да уллу хурмет бла сагъынылгъан устазла Гелястанланы Салих бла Зариф, Къудайланы Афуажан, Къудайланы Сафият, Таппасханланы Айшат, Гемуланы Феня, Элеккуланы Шамса, Къумукъланы Шахым, Жаникаланы Фатимат, Гыжгыланы Окъуп, Къалабекланы Сагъит эм башхала элни билимли тёлюлерин ёсдюрюуге бар къыйынларын салгъанладыла. Дагъыда ала бла бирге абаданыракъ устазла да болгъандыла. Ала Газаланы Зулайха, Къайталаны Камарият, Иван эм Клавдия Колесниковла эдиле. 

Кёп жылланы школгъа Уллу Ата журт урушну ветераны Кючюкланы Азретни жашы Махмут директорлукъ этип тургъанды. Махмут Азретовични сыйы элде бийик болгъанды. Ёсюп келген тёлюге аныча адамла керти да аламат юлгю болгъанлары хакъды.

60-70-чи жыллада мында ингир школ да ишлегенди. Ары да бек кёп адам жюрюп, билим алгъандыла. Анга бу элде орналгъан къарачайлы Лайпанланы Абдулкеримни жаны Алий башчылыкъ этгенди.

Кючюк улудан сора Яникой элни школуна Къалабекланы Сагъит, Теммоланы Зоя, Хаджиланы Хасан, Габоланы Мухарбий таматалыкъ этип тургъандыла. Бюгюнлюкде коллектив Къудайланы Айшатны башчылыгъында ишлейди. 

Миллетибизни атын айтдыргъан кёпле бу школну бошагъанлары бла ёхтемленирге боллукъбуз. Маданиятмы, илмуму, политикамы, юриспруденциямы, журналистикамы болады, аланы хар биринде да мен атларын сагъынып кетген устазланы эм дагъыда башхаланы къолларында окъугъанла ахшы жетишимле болдургъандыла жашау жолларында. Алим Ахкёбекланы Анатолийни, политикле Мызыланы Къаншаубийни бла Бечелланы Ильясны, поэт Беппайланы Муталифни, судья Геляхланы Абдуллахны, врач Къудайланы Шамильни,  къырал служащий Къулийланы Мустафирни, ич службаны генераллары Газаланы Даулетни бла Сауарбийни, врач Геграланы Лилияны, алим Гемуланы Сафиятны, режиссёр Гемуланы Мадинаны, актрисала Доттуланы Фатиманы бла Таппасханланы Галиманы, алим Гелястанланы Танзиляны, журналист Мурзаланы Жамиляны, алим Жаубермезланы Муратны эм дагъыда башхаланы атлары республикабыздан тышында да белгилиди.

Школ биринчи кюнюнден да уллу ёхтемлик бла кеси эллиси, Совет Союзну Жигити Байсолтанланы Алимни атын жюрютеди.

Бюгюнлюкде школну биринчи устаз къауумундан аз адам къалгъанды. Бирлери солуугъа кетгендиле, экинчилери дунияларын алышындыргъандыла. Аланы орунларына келип ишлегенле да школну даражасын тюшюрмей,  алгъынча ахшыланы санында болургъа итинедиле.

  Сиз суратда кёрген тиширыуладан бири (олтуруп тургъан) бу элни къурагъан Гелястанланы Шамаилни къызы Шахидатды. Аны жанындагъы уа школгъа жиберилген биринчи оруслу устазды. Яникойчула айтханнга кёре, ол Чыпчыкъланы келинлери эди. Аны бла бирге мектепде бу элге биринчилени санында келген Шахмырзаланы Абуну жашы Билял да ишлегенди. Жарсыугъа, аны сураты сакъланмагъанды. Бу суратха уа оруслу тиширыу  Шахидатны миллет кийимлерин кийип тюшгенди. 

Таппасханланы Аминат.