Адыгэу дунейм тетым гъатхэпэм и          14-м ягъэлъэпIащ Адыгэ тхыбзэм и махуэр. Дунейпсо Адыгэ Хасэм и жэрдэмкIэ, адыгэхэр куэду зэрыс республикэхэмрэ къэ­ралхэмрэ а махуэм ще­кIуэкIащ «Адыгэ­бзэ диктант». Адыгэбзэм и пщIэр къэ­Iэтын, лъэпкъым анэ­дэлъхубзэмкIэ бгъэ­дэлъ щIэныгъэм хэгъэхъуэн папщIэ зэхаша Iуэхугъуэр ДАХ-м къыдаIыгъащ КъБР-м ЦIыхухэр егъэ­джэнымкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэ­гъуа­лэм я IуэхухэмкIэ и министерствэм, Къэ­бэрдей-Балъкъэр къэрал университетым, ДАХ-м хыхьэ Хасэхэм.

«Адыгэбзэ диктантыр» япэу ирагъэ­жьа Iуэхугъуэщ икIи, къызэгъэпэща­кIуэ­хэм зэрамыгугъауэ, ди лъэпкъэгъухэр жыджэру хэтащ. Псом хуэмыдэу цIыхуш­хуэ къекIуэлIащ КъБР-м абы ­хухаха щIыпIэу КъБКъУ-мрэ Мэлбахъуэ Тимборэ и цIэр зезыхьэ Лъэпкъ библиотекэм и пэш хуитышхуэмрэ. АдыгэбзэмкIэ яхузэ­фIэкIыр къапщытэжыну жэрдэм зыщIахэм яхэтт куэдым къацIыху жы­лагъуэ лэжьакIуэхэр, журналистхэр, нэгъуэщIхэри.
Сыхьэт 13-м ирихьэлIэу Лъэпкъ библиотекэм къекIуэлIахэм гуапэу захуигъэзащ Дунейпсо Адыгэ Хасэм и Тхьэмадэ Сэхъу­рокъуэ Хьэутий. Къызэхуэсахэм ар ехъуэхъуащ Адыгэ тхыбзэм и махуэмкIэ, фIыщIэ яхуищIащ диктант ятхыну жэрдэм зэращIам папщIэ икIи къыхигъэ­-щащ мы Iуэхугъуэм лъэпкъым и дежкIэ мыхьэнэшхуэ зэриIэр.
Къэбэрдей Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ, «Адыгэ псалъэ» газетым и редактор нэхъыщхьэ ХьэфIыцIэ Мухьэмэд библиотекэм тхылъ зыбжанэ тыгъэ яхуищIа нэужь, къызэхуэсахэм захуигъэзащ:
- Зи анэ фIыуэ зымылъагъум хамэ ани илъагъуркъым, зи бзэ фIыуэ зымылъа­гъум хамэбзи фIыуэ илъагъуркъым. Ди щхьэ къэдвмыгъэгъэпцIэж, ди бзэр ­дывгъэхъумэ. Анэдэлъхубзэм хуэфащэ ­утыку щигъуэтыжыну зэманыр икIэ­щIы­пIэкIэ къэсыну Тхьэм жиIэ!
Диктанту ятхыну къыхахар Къэрмо­-             къуэ Хьэмид и «ЛIэщIыгъуэхэм я лъэужь» тхыгъэм щыщ пычыгъуэт. Зи ныбжькIи зэтемыхуэ, адыгэбзэмкIэ зи зэфIэкIхэри зэхуэмыдэ псоми жэуаплыныгъэшхуэ зыхащIэу, я гукъыдэжыр лъагэу, дэрэжэ­гъуэ яIэу сыхьэт енкIэ ятхащ адыгэбзэ диктантыр. Тхэн яуха нэужь Iэгуауэшхуэ къэIуащ, лэжьыгъэ щхьэпэм зэрыхэтам иригушхуэу. ЖыIэпхъэщ я лэжьыгъэ ­IэнатIэм къыпэрыкIыу къекIуэлIахэм я бжыгъэр зэрымымэщIар. Зым адрейр тригъэгушхуэжу, зыхэт Iуэхугъуэр лъэпкъ Iуэхуу зэрыщытыр зэдаIыгъыу елэжьахэщ ахэр тхыгъэм.
ДАХ-м къыхыхьэ хасэхэр щылажьэ щIы­пIэ куэдми щагъэлъэпIащ мы махуэр. Апхуэдэу Тыркум щыIэ КАФФЕД ха­сэшхуэм Анкара къалэм щиIэ хэщIапIэм «Адыгэ диктантыр» къыдаIыгъащ хэкурысхэм. Нэхъыбэу ар зи фIыгъэр Ха­сащхьэм хэт Хьэпэ Бильгещ, Хасэм къе­кIуалIэ ди лъэпкъэгъухэрщ. АдыгеибзэмкIэ ятхам щыуагъэ куэди хамыщIыхьу пэлъэщахэщ икIи апхуэдэ Iэмал зэра­гъуэтам хуабжьу зэрыригуфIар жаIащ.

Германием щыпсэу, Европэм ис адыгэхэм я щэнхаб­-зэ федерацэм и тхьэмадэ Ды­щэкI Эртан и гуапэу къа­къуэу­ващ Iуэхугъуэ дахэр езыхьэжьахэм икIи Бремен къалэм дэс лъэпкъэгъухэм я нэхъыжьыфI ТIамжьы­къуэ Омар я пашэу адыгэбзэ ­диктант ятхащ. Электрон ­Iэмалхэр къигъэсэбэпри, Ды­щэкI Эртан хэкурысхэм гуапэу къыдэхъуэхъуащ махуэшхуэмкIэ икIи мып­хуэ­-дэу закъытхуигъэзащ:
- Европэм щыпсэу адыгэ­хэм ди мащIэр куэд зы­щыфщI, Iуэхугъуэм кърихьэлIар апхуэдэу куэд ­мыхъуми, ди лъэпкъэгъу­хэм дызэрыфщIыгъур къы­вэдгъэщIэну ди мурадащ. Адыгэбзэм папщIэ зигу-зил узыр зэрынэхъыбэр мы ­проектым къыдигъэлъэ­гъуащи, ар икъукIэ гуапэ тщыхъуащ. Дызэдэ­лажьэ­мэ, дызэкъуэтмэ, абы ифI къызэрыдэкIынум шэч къытесхьэркъым.
Бремен щекIуэкIа Iуэху­гъуэр къызэгъэпэщыным жыджэру хэта, диктантыр езыгъэтха Уэлджыр Оксанэ фIыщIэрэ щытхъурэ хуэфащэщ.
ДАХ-м и ГъэзэщIакIуэ гупым хэт, Ставрополь и Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ Шыбзыхъуэ Юрэ дэгъуэу зэхиублат а къалэм щрагъэкIуэкIа диктантыр. Адыгэ­бзэм хуащI гулъытэр къагъэлъагъуэу, щIалэ­гъуалэри нэхъ ныбжь зиIэ­хэри Хасэ хэщIапIэм щызэ­хуэс­хэри, тхыгъэмкIэ я зэ­фIэкIхэр здынэсым еп­лъыжащ.
Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм щыIэ Шэрджэс Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ ­Аслъэн Алии щIыналъэ ­зыбжанэм щригъэкIуэкIащ адыгэбзэ диктантыр икIи абы хэтыну гупыж зыщIахэр мащIэтэкъым. Черкесск дэт гимназие №5-м гъатхэпэм и 13-м щрахьэжьат а Iуэху­гъуэр, иужькIэ ар Хьэбэз щIыналъэм школ зыбжа­-нэм щыдаIыгъащ. Еджа­кIуэ­хэмрэ адэ-анэхэмрэ зэ­гъу­сэу зы Iуэху щыхэткIэ, ­къагуроIуэ абы мыхьэнэшхуэ зэриIэр икIи цIыхум и гъащIэм увы­пIэш­хуэ зэрыщиубыдыр.
Апхуэдэу, ДАХ-м иригъэ­жьа мы жэрдэмыр ялъэIэсащ Санкт-Петербург дэс адыгэхэми. Абы щылажьэ «Нарт» къэфакIуэ гупымрэ Адыгэбзэ щрагъэдж курс­хэм я егъэджакIуэ Нэгъуей Амилэрэ гупыж ящIри, диктантыр щатхащ а къалэми. Iуэхум хэтащ цIыху 20 хуэдиз.
Хэт и дежкIи гурыIуэ­-гъуэщ Дунейпсо Адыгэ ­Ха­сэм и закъуэ къарукIэ мып­хуэдэ Iуэхугъуэхэр къы­зэ­ремыхъулIэнур. Къы­хэгъэщыпхъэщ КъБР-м и ­щIы­налъэхэм егъэджэныгъэмкIэ я управленэхэм адыгэбзэ диктант къызэ­гъэпэщыным, егъэ­кIуэ­кIы­ным теухуа лэжьыгъэшхуэ зэры­зэфIахар. Апхуэдэу, си гуа­пэщ я цIэ къисIуэну ­Бахъсэн щIыналъэм щыщ Нанэ Любэрэ Даур Ма­-    динэрэ (мы щIыналъэм абы цIыху 500 хэтащ);            Ирыгу Риммэ (Тэрч щIы­налъэ - цIыху 80); Балъкъэр Альби­нэ (Аруан щIыналъэ - цIыхуи 140-рэ); ­Борсэ Альбинэ (Шэджэм ­щIыналъэ - цIыху 450-рэ); Псэ­ныкъуэ Iэминат (Дзэлыкъуэ щIыналъэ - цIыху 40); ЛIы­Iэщын Людмилэ (Нал­шык къалэ - цIыхуи 150-м нэс); Атэлыкъ Альмирэ (Лэскэн щIыналъэ - цIыху 98-рэ).
Ди гугъэщ Дунейпсо Адыгэ Хасэм иригъэжьа Iуэху дахэм адэкIи зиубгъуну! Адыгэбзэр хъумэным, щIэблэм яIурылъыным, ахэр хабзэм щIэпIыкIыным ехьэ­лIауэ дэтхэнэ зыми ди пщэ къыдэхуэ къалэныр дгъэзащIэу дызыхэт зэ­ма­ным ды­хэпсэукIыфмэ, лъэпкъ­ми лей къытехьэнкъым!