Районлада спорт не халда болгъанын сюзгендиле

Орта кюн КъМР-ни Спорт министерствосуну коллегиясы ётгенди. Аны ишине КъМР-ни Правительствосуну председателини биринчи орунбасары Марат Хубиев да къатышханды. Кенгешде тёрт соруу тинтилгенди. Биринчиси  ведомствону озгъан 2023 жылда ишини юсюнден эм юсюбюздеги жылгъа планлары бла байламлы эди. Ол эсепле бла жыйылгъанланы КъМР-ни спорт министрини орунбасары Аналаны Аслан шагъырей этгенди. Ызы бла жыйылгъанла Лескен эм Май районлада спорт къалай айныгъаныны юсюнден докладлагъа тынгылагъандыла. 
Докладын а Аналаны Аслан кёп болмай Правительствону юйюнде регионда спортну айныууна жораланып бардырылгъан стратегиялы сессиядан башлагъанды. 
– Къабарты-Малкъарны власть органларына спортха энчи эс бёлгенлерине бек ыразыбыз. Анда сёз 2030 жылгъа дери республикада къаллай магъаналы ишле тамамланыргъа кереклисини юсюнден баргъанды. Биз ол кюн Правительствону Председатели Мусукланы Алийге кёргюзтюлген отчётда болгъан затла толусунлай жашауда бардырыладыла деп айтыргъа къыйынды, жарсыугъа. Ол муниципал администрацияланы статистика тарихлерине кёре жарашдырылгъан эди. Бир-бир кезиуле бла байламлы бизге эсгертиуле этилгендиле. 
Ол кемчиликлени кетериу жаны бла къагъытланы биз район администрациялагъа ашырып, къысха заманны ичинде толу жууапла сакълагъаныбызны билдиргенбиз. Бюгюн да сизден хар элде спорт бла байламлы болумну юсюнден толу информация жарашдырып ашырырыгъызны тилейме. «Жол картаны» жарашдырыуда ол бизге керек информацияды, – деп чертгенди Ана улу.
Докладчы чертгеннге кёре, Россейни Президентини буйругъу бла 2030 жылгъа дери физкультура бла кюрешген гражданланы саны 70 процентге жетерге керекди. Ол кёрюмдюге жетер ючюн а, жер-жерли администрацияла халкъ бла тийишлисича ишлерге керекдиле. Бюгюнлюкде Спорт министерствону бойсунууунда муниципалитетледе 13 бёлюм бардыла. Дагъыда 47 спорт школ, аккредитацияны ётген 52 спорт федерация, Олимпиада совет эм дагъыда тюрлю-тюрлю спорт эм фитнес арала да ишлейдиле. Бюгюнлюкде аслам иш тёрт ызда бардырылады: асламлы спортну, адаптивный спортну, бийик жетишимлени спортун айнытыу эм спортну инфраструктурасын бла мюлк базасын кючлеу. 
– Асламлы спортну айныуу, миллетни саулукълугъун ачыкълагъан шартладан бириди. Шёндю къырал анга энчи эс бёледи. Аны бла байламлы озгъан жылда республикада бек кёп иш бардырылгъанды. Аланы барын да былайда санап турур кереклиси болмаз. Дагъыда былайда ГТО-ну нормативлерин толтуруу бла байламлы халны да ачыкъларгъа сюеме. Былтыр анга сегиз мингден артыкъ адам къатышханды. Аладан алты мингден асламы салыннган борчланы толтуруп, тюрлю-тюрлю белгилеге тийишли болгъанды. Адамланы спортха сейирлери ёсе баргъаны бек къууандырады. Алай бу ыз бла ишни мындан ары да кючлерге керек боллукъду, – деп белгилегенди докладчы.
ГТО бла байламлы школ клубла къурауну да Аслан Хусейнович тюзге санагъанды. Алада,  эришиуле бардыра, кючлюлени белгилеп, ызы бла уа ол командала район, ызы бла уа республика даражалада да эриширча онгла къураргъа керекди. Алай бла гитчеликден окъуна спортха тартыныу да ёсерикди жаш тёлюде.  
– Дагъыда биз муниципалитетледе адам санына кёре специалистлени белгилерге чакъыргъанбыз. Аланы 10 минг адамгъа бир специалист деген кёрюмдюден тохташдырыргъа чакъырабыз, – дегенди ол. 
ГТО-ну сынамларындан жетишимли ётгенлеге уа жууукъ заманда тюрлю-тюрлю себепле боллукъдула. Сёз ючюн, налогла тыйыу боллукъ тюйюлдю. Битеу ол затланы эсге ала, нормативлени берирге сюйгенлени саны ёсерикди, аны бла бирге уа ол тюрлениулеге хазыр болургъа кереклисин чертгенди докладчы. 
Спортну айнытыуну магъаналы кесегинден бири уа саулукъларында чекленнген онглары болгъанла бла ишлеудю. Гражданланы ол категориясында адаптивный спорт бла кюреширге сейирлерин къозгъау бек керекли жумушладан бириди. 
– Бюгюнлюкде беш муниципалитетде ол жаны бла къаллай иш тамамланнганыны юсюнден информация барды. Энтта да ала бла ненча адам ишлегенини юсюнден, сакъатлыкълары къаллай ыз бла болгъаныны юсюнден да толуракъ билдириуле сакълайбыз. Алай бла болумну толуракъ ачыкълар амал табарыкъбыз, – дегенди Аналаны Аслан. 
Ызы бла ол бюгюнлюкде республикада спортну къаллай тюрлюлери айныгъанында тохтагъанды. Алай бла спортну 39 тюрлюсю бла республикада 27 693 адам кюрешедиле. Аладан 25 мингден асламысы жаш тёлюдю, жыл саны 18 жылгъа дери жетмегенледиле. 14 спорт школ бюгюнлюкде бийик жетишимле болдуруугъа ишлейди эм олимпиада резервлилени даражасындады. Базалы тюрлюледен бизде 11 ишлейдиле. 
– Алгъын Къабарты-Малкъарда аланы саны 13 болуучу эди. Алай Россейни Спорт министерствосуну 2022 жылда 23 июньда чыгъарылгъан буйругъу бла байламлы излемле кючлюле болгъанлары себепли, ол тизмеден стол теннис бла футбол кетерилгендиле. Буйрукъ бла тийишлиликде спортну бу тюрлюлеринден къыралны жыйымдыкъ командаларыны санына кирирча жетишимле кёргюзтюрге керек эди, – деп билдиргенди Ана улу. 
Спорт школланы юслеринден айта, ол бюгюнлюкде алада 678 штат тренер ишлегенлерин билдиргенди. Аладан сора да башха ишлеринден сора жюрюп ишлегенлени саны 219 жетеди. Бийик категориялы тренерлени саны 131 бийик категориялы специалистледиле. Тренерлени жыл санларыны юсюнден айта, ол 35 жыллары толмагъанланы саны 177 болгъанын чертгенди. Жыл санлары 36-64 жылгъа дери жетгенлени саны уа 441 болады.  
Дагъыда докладыны ахырында Ана улу спортчуланы саулукъларына республикада аслам эс бёлюннгенини юсюнден да айтханды. 
Ызы бла жыйылгъанла Лескен эм Май районлада физкультураны бла спортну айныуларыны юслеринден докладлагъа тынгылагъандыла.

Таппасханланы Аминат. 

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

08.05.2024 - 09:13

САКЪЛЫКЪ, ЖУУАПЛЫЛЫКЪ ДА ИЗЛЕНЕДИЛЕ

КъМР-де Оператив штаб республиканы жамауатын бла аны къонакъларын келе тургъан байрам бла – Уллу Ата журт урушда Хорламны кюню  бла -  алгъышлайды эмда сакълыкъны кючлендирирге чакъырады, террорчул

08.05.2024 - 09:12

КЪЫЙЫН БОЛУМЛАДАН САКЪЛАНЫУНУ МАДАРЛАРЫН СЮЗГЕНДИЛЕ

Баш кюн КъМР-ни Правительствосуну таматасы Мусукланы Алийни башчылыгъы бла РФ-ни МЧС-ини КъМР-де Баш управлениясыны стратегиялы сессиясы ётгенди.

08.05.2024 - 09:11

«АДАМДА ТАЗА НИЕТЛИЛИКНИ, КЕРТИЧИЛИКНИ БАГЪАЛАЙМА»

Элбрус районда фахмулу сабийле кёпдюле. Аллахдан келген белгини заманында эслеп, аны айнытыр ючюн а кючлерин аямай кюрешген аталагъа бла аналагъа ыспас этерчады.

07.05.2024 - 09:06

КЪАЛАЙДА ДА ЖАРЫКЪ БОЛУРЧА

Быйыл биринчи кварталда Къабарты-Малкъарда ишлеген гидроэлектростанцияла бары да 42,1 миллион киловатт-сагъат электрокюч чыгъаргъандыла.

07.05.2024 - 09:06

ХЫЙЛАЧЫЛАНЫ ЖАНГЫ АМАЛЛАРЫ

Жашауда къаллай тюрлениу болса да, хыйлачыла да алагъа кёре жангы алдау амал табаргъа кюрешедиле.