ГуплIэр зыIыгъыр гупкIэм къыщыхутэнкIэ зэхуаIуа щыIэкъым.
Дунейр къызэриухуэрэ нэхъ лъэщым нэхъ лъэрымыхьыр зэщIишэу къокIуэкI. Ар холъагъуэ щIыуэпсым и хабзэхэми, псэ зыIут псоми я зэхэтыкIэхэми. ЦIыхухэри къащхьэщыкIыркъым. Ар апхуэдизкIэ белджылыщи, утемыпсэлъыхьми хъунущ. Апхуэдэ дыдэщ къэралхэм я зэхущытыкIэхэри. Я тенджыз флотым зэрызиужьам и фIыгъэкIэ, европейхэм курыт лIэщIыгъуэхэм ЩIы хъурейм езыхэм я бжьым щыщIагъэувауэ щытащ къыкIэрыхуа лъэпкъхэр. Испанхэм, португалхэм, инджылызхэм, франджыхэм фIыгъуэхэр кърашырт Африкэм, Азием, Америкэм. Абыхэм я хьэкъкIи къулей хъуахэщ. Я нэм къыфIэнэр яхъунщIэрт, зэтраукIэрт, ягъэпщылIын папщIэ яубыдурэ яшэрт. Ауэ кIэ зимыIэ щыIэкъым жыхуаIэращи, нобэ дунейм и теплъэр нэгъуэщIщ: нэхъ лъэщу щытахэм я къарур щIокI, зэгуэр дакъузэу къэгъуэгурыкIуахэм нэ плъэгъуэ ягъуэтыжащ - иджы ахэр тегушхуауэ утыку къохьэ.
Псом хуэмыдэу ар щыдолъагъу зэгуэр «хыхэр зыIэщIэлъу» щыта Британием. Абы лIэщIыгъуэ зыбжанэкIэ «адрейхэм къадэкIуэу» иIыгъащ Индие къулейр. Языныкъуэхэм къалъытэ а зэманым инджылызхэм а щIыналъэм псори зэхэту доллар триллион 32-м и уасэ мылъку ирашауэ. А бжыгъэр пэжу е пцIыуэ къыщIэкIынкIэ мэхъу, ауэ зэрымылъкушхуэм шэч хэлъкъым. АтIэ иджы сыт? ЕтIуанэ дунейпсо зауэм иужькIэ а къэралыр щхьэхуит хъури, нэхъ псынщIэу зызыужь къэралхэм яхыхьащ икIи цIыхуу щыпсэур зыхуэдизымкIэ дунейм бжьыпэр щиубыдащ. ЗэрыхуэмыIыгъыжынур къыгурыIуати, Лондон хущIэкъуакъым ар къигъэувыIэну, ауэ IэщIэкIа лъэпкъхэр зэмызэгъын хуэдэу хьэгъэщагъэ хуекIуащ, гъунапкъэ зэIумыбзхэр къахуигъанэри. Абы и Iэужьу Индием Пакистаныр хэкIащ. Зыкъом дэкIри, абы кIэлъыкIуащ Бангладешри. АрщхьэкIэ Индиемрэ Пакистанымрэ иджыри къэс зоныкъуэкъу щIы щхьэкIэ: дэтхэнэми къелъытэ езым ейм щыщ нэгъуэ-щIым Iэрыхьауэ. Ауэ дэ иджыпсту зи гугъу тщIынур нэгъуэщIщ. Абы уигу къегъэкIыж «Дунейр шэрхъщи, мэкIэрахъуэ, е «Дунейр чэзущ» адыгэ псалъэжьхэр.
Нэхъапэм «щIыналъэхэм» кIуэр зэрыпхъуакIуэхэрт. Мис а англосаксхэр, франджыхэр, испанхэр… Абыхэм факъырэ ящIа континетхэм щыпсэу къулейсызхэр иджы езыхэм къахуокIуэ, уеблэмэ я бжыгъэм къыхэхъуэ зэпытщ. Хэбгъэзыхьмэ, къэIэпхъуа азиатхэмрэ цIыху фIыцIэхэмрэ щынэхъыбэ къалэхэр мис а Британие дыдэм къыщыунэхуащ. Ахэр, зэрыгурыIуэгъуэщи, хущIокъу зыдэIэпхъуахэм езыхэм я хабзэ щагъэувыну. Апхуэдэ щытыкIэм игъэгузэ-ва бысымхэм я къэралхэм я гъунапкъэхэр зэхуащI, арщхьэкIэ «хьэщIэхэр» яфIызэрогуэ. НэгъуэщIхэми гу лъытапхъэщ: къэIэпхъуахэр зы зэман хэгъэрейхэм апхуэдизкIэ яхошыпсыхьри, къатехъукIахэр гъащIэм и IэнатIэ зэмыщхьхэм щохъулIэ. Къэтщтэнщ, политикэр. Илъэс 50 хуэдиз и пэкIэ уи нэгу къыщIэбгъэхьэну гугъут Америкэм и Штат Зэгуэтхэм я президент хъуну зи фэр фIыцIэ Обамэ Барак. Пэжщ, къэрал къулыкъу гуэрхэр лъагъэсырт, арщхьэкIэ апхуэдэ лъагапIэм нэсыну фIэщщIыгъуейт. Абы иужькIэ гъэщIэгъуэныжкъым лъэпкъкIэ индус Сунак Риши Инджылызым и премьер-министр зэрыхъуар. ЗанщIэуи зыпэмыплъа гугъуехь къылъыкъуэкIащ: Шотландием аргуэру псалъэмакъ къыщаIэтащ а щIыналъэр Британием хэкIыу къэрал щхьэхуэ зищIыным теухуауэ. Мыбыи зы щIэ гуэри хэлъкъым: ар лIэщIыгъуэ Iэджэ хъуауэ абы щIохъуэпс, уеблэмэ къыщехъулIаи щыIэщ. АрщхьэкIэ Инджылызым къарукIэ зыхигъэхьэжырт. ГъэщIэгъуэныр нэгъуэщIщ: иджы апхуэдэ жэрдэмыр къызыбгъэдэ- кIар лъэпкъкIэ пакистанхэм къатехъукIа Юсаф Хъумзащ, Шотландием и япэ министрырщ икIи Шотландие лъэпкъ партым и пашэрщ. КъывгурыIуа Iуэхур зыIутыр? Инджылыз журналист гуэрым шэрыуэу зэритхащи, лъэпкъкIэ индусхэм къахэкIамрэ пакистанхэм къатехъукIамрэ Британиер ягуэшыну я пщэ къыдэхуащ. Абы фигу къигъэкIыжыркъэ зэгуэр инджылызхэм Индиер ягуэшауэ зэрыщытар? Аращи, тхыдэр къокIэрэхъуэкIыж зыкъызэригъэдзэкIауэ.
Абы щыгъуэми, Юсаф зы мащIэкIи къикIуэтыну зигъэхьэзыркъым. Иджыблагъэ жиIащ Британием и цIыхуу щытыну хуэмейуэ. Япэ министрым апхуэдэу къигъэгугъащ хамэ унафэм къыщIэкIмэ, Евросоюзым и паспорт плъыжь-фIыцIафэм ещхьым хуигъэкIуэжыну: абы къелъытэ итIанэ къэралыр нэхъ тыншу а зэгухьэныгъэм хыхьэфыну. Юсаф жеIэ, Инджылызым хэмытыжми, шотландхэр хуиту а къэралым щылажьэ хъуну. Пэжу, захуагъэм утетынумэ, абы унафэ тезыщIыхьын хуейр къызыхэкI Британием и властхэрт, ауэ япэ министрым ар къыфIэIуэхукъым. Шотландием и лъэпкъ партыр нэхъ жыжьи мэIэбэ.
Псалъэм и хьэтыркIэ, Шотландиер хамэ унафэ къызэрыщIэкIыу, абы щыпсэу инджылызхэм къэунэхуа къэралыщIэм и цIыхуу зрагъэтх хъунущ. Апхуэдэ хуитыныгъэ яIэнущ Шотландием къыщалъхуа, ауэ иджыкIэ нэгъуэщI щIыналъэ щыпсэухэми. Абыхэм я дежи къыщыувыIэркъым: къахэувэ хъунущ зи адэ-анэхэр е а тIум я зыр Шотландием къыщалъхуу илъэсипщI нэхърэ мынэхъ мащIэкIэ щыпсэуахэри. Телъыджэщ, ауэ апхуэдэ хабзэм ипкъ иткIэ, Шотландием и цIыху къалъытэфынущ США-м и президенту щыта Трамп Дональди - абы и анэр Шотландием къыщалъхуащ икIи щыпсэуащ. Уеблэмэ Инджылызми щылажьэ хъунущ. Хэт ищIэн, и насып къикIмэ, Шотландием е Британием я Iэтащхьэм и къулыкъум лъэIэсыфынкIэ хъунщ… Ар, дауи, гушыIэщ, арщхьэкIэ Юсаф Хъумза и фIэщщ икIи зыхущIэкъухэм къытекIынуи и мурадкъым. Хэбгъэзыхьмэ, нэмыукIытагъэ хэлъми. ГурыIуэгъуэщ, зыщыпсэу къэралым щызекIуэ зэхэтыкIэм ипсыхьауэ къыщIэкIынущ.
