ЕфIэкIуэныгъэм и нэщэнэу

Къэбэрдей-Балъкъэрым и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек зи пашэ гупыр фокIадэм и 1-м щыIащ республикэм промышленнос­тымрэ мэкъумэш хозяйствэмкIэ и предприятэхэм ящыщу зыбжанэм, гъуэгуу­хуэхэм я лэжьыгъэр языныкъуэ щIы­пIэхэм зэрыщекIуэкIми щыгъуазэ зыхуа­щIащ. 

КъБР-м и Iэтащхьэм мы иджырей и зекIуэм дэщIыгъуащ республикэм и Правительствэм и УнафэщIым и япэ къуэдзэ Говоров Сергей, мэкъумэш хозяйствэмкIэ, транспортымрэ гъуэгу хозяйствэмкIэ ми­нистр­хэу Сыжажэ Хьэсэнрэ ДыщэкI Ас­лъэн­рэ, щIыпIэ администрацэхэм я тхьэмадэхэр. 
Гупыр япэщIыкIэ Старэ Шэрэдж къуажэм кIуэри, «Агро Плюс» ООО IуэхущIапIэм и хадэхэкIыр къыщрахьэлIэж губгъуэм щыIащ. Предприятэм и IэмыщIэ илъ щIы Iыхьэхэм мы зэманым щIэгъэхуэбжьауэ къыщрахьэлIэж бэву къащыхуэхъуа помидорыр, нащэр, шыбжийр, къуэнтхъурейр (нащэгъэфIэIу). Щылажьэхэм къызэрыхагъэщамкIэ, «Агро Плюс» IуэхущIапIэм и продукцэр ди къэралым и щIыналъэ куэдым Iэрагъэхьэ. 
Къыхэгъэщыпхъэщ, зи гугъу тщIы зэгухьэныгъэр щIым къытраха хадэхэкIыр, иужькIэ щэхуакIуэхэм я деж зэрынагъэсыфыным теухуауэ, консерв щытыкIэм изыгъэувэжыф предприятэ нэхъ лъэрызехьэхэм зэращыщри. IуэхущIапIэм мы зэманым цIыхуи 180-рэ щолажьэ.
Дызэрыщыгъуазэщи, «Ленинцы» зи фIэщыгъэ мэкъумэш хозяйствэм и хэщIапIэр Май щIыналъэм хыхьэ Ново-Ивановскэ къуажэм щыIэщ. Республикэм и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек дзей зэдэлэжьэкIэм тет а IуэхущIапIэм и гъавэ щIапIэхэри къип­лъыхьащ. Мы махуэхэм хуэзэу, хозяйствэм хьэцэпэцэр щызэщIакъуэжащ, хьэдзэ зыщI нартыхум и къехьэлIэжынми щыщIадзащ. 
Зи гугъу тщIы предприятэм дызэрыт лъэхъэнэм цIыху 313-рэ щолажьэри, и губ­гъуэхэм нэхъыбэу къыщагъэкIыр гуэдз, хьэ, зэнтхъ, джэшцIыкIу (горох), дыгъэгъазэ (сэхуран), соя лъэпкъыгъуэхэрщ, апхуэдэ ды­дэуи, силосым хуахах нартыхур, удз лIэужьыгъуэхэм ящыщу илъэс фIэкIа зи мыпIалъэхэри, илъэс бжыгъэкIэ къы­щы­зэщIэувэхэри ехъулIэныгъэ яIэу щыIуахыж. ДызыщыгуфIыкI хъуну къыхэгъэщыпхъэр аращи, IуэхущIапIэм мы лъэхъэнэм цIыху 313-рэ Iутщ. Ар, дауи, мащIэкъым зы къуа­жэм дежкIэ. 
 КIуэкIуэ Казбек зи пашэ гупым а махуэм щыгъуазэ зыхуащIащ Герменчик дэт «ЭРПАК» ЗАО IуэхущIапIэм и лэжьэкIэр зыхуэдэми. ЩыIахэм къызэрыхагъэщамкIэ, зи гугъу тщIы предприятэм къыщIигъэкI продукцэр арэзы укъэзыщIщ. Псом хуэмыдэжу, про­мышленностымрэ хьэрычэт Iуэхумрэ къыщагъэсэбэп, и уасэкIи, хьэлъагъыу ­къишэчымкIи, экологие и лъэныкъуэкIэ шынагъуэншэу къызэрыщIэкIымкIи зихуэдэ щымыIэу зыщэхухэм къалъытэ гофрокартотнымрэ ар зэрызэпкъралъхьэ, зэрызэхагъэувэ тхылъымпIэ упIэщIамрэ ди къэралым и щIыпIэ куэдым щIэупщIэшхуэ щаIэщ. Щапхъэ щIыкIэу къэдгъэлъэгъуэнщи, мазэ зэ­хуакум къриубыдэу, зи гугъу тщIы продукцэм хуэдэу мыбдежым къыщыщIагъэкI, псори зэхэту, тонн мини 4-м щIигъу къэзышэчын. Абы щыгъуэми IуэхущIапIэм Iутыр цIыху ­300-м нэблагъэ къудейщ. А псом къы­дэкIуэуи, картоным хэлэжьыхьыж предприятэхэм ящыщу хужь зытегъэлъэда тхылъымпIэ зыгъэхьэзыру Урысей Федерацэм и ипщэ лъэныкъуэмкIэ щыIэр «ЭРПАК» ЗАО зэгухьэныгъэм и закъуэщ. 
КъБР-м и Iэтащхьэм а махуэ дыдэм ­къиплъыхьащ «ВоенТекстильПром» ООО-м ди республикэм щиIэ «Авангард» дэрбзэр IуэхущIапIэм и хэщIапIэ нэхъыщхьэу Налшык къалэ къыщызэIуахари. И гуэдзэн фабрикэхэу Бахъсэн къалэрэ Дзэлыкъуэ­къуажэрэ дэтхэри яхэту, мы IуэхущIапIэм, псори зэхэту, цIыху 600-м нэблагъэ щолажьэ. Къэплъытэ зэрыхъунумкIи, зэгухьэ­ныгъэр ящыщщ инвестицэ зыхалъхьа ­проект нэхъ ин дыдэу ди республикэм къыщыунэхуахэм. 
Махуэ лъапIэм теухуауэ ирагъэкIуэкIа зекIуэм къриубыдэу, КIуэкIуэ Казбек зи пашэ гупым хэтхэм къаплъыхьащ Старэ Шэрэдж - Жэмтхьэлэ - Сукан-Суу автомобиль гъуэгум и зы Iыхьэу километрих зи кIыхьагъри. Къулы­къущIэхэм къызэралъытамкIэ, абы и зэгъэзэкIуэжыным пыщIа лэжьыгъэ псори къы­зэгъэпэщакIуэхэм и чэзум зэфIагъэ­кIащ. Къэдгъэлъагъуэмэ, иджырей мардэхэм къитIасэу асфальт-бетон «тепIэ­ныщIэр» тралъхьащ, машинэ зекIуапIэм и ­Iуфэхэр ягъэбыдащ, гъуэгугъэлъагъуэ нагъыщэхэр здэщытыпхъэхэм щагъэуващ, лъэс зэпрыкIыпIэхэр щагъэнэIуащ. Мы щIыпIэр зыхуей хуэзыгъазэ гъуэгуухуэхэм къызэрыхагъэщамкIэ, 2022 гъэм къриу­быдэу абыхэм я мурадщ ищхьэкIэ зи гугъу тщIа гъуэгум щыщу, Жэмтхьэлэ, Зэрэгъыж къуажэхэр зэпызыщIэ и Iыхьэр зэрыщытыпхъэу зэрагъэпэщыжыну, уеблэмэ, и гъунэ­хэм къэзыгъэнэху уэздыгъэхэр зыпылъыну пкъохэр щагъэувыну. 
КъБР-м и Iэтащхьэм гъуэгуухуэхэм фIыщIэ яхуищIащ, дунейм и щытыкIэм, зэры­пэ­мыплъауэ, щIэх-щIэхыурэ зэрызихъуэжыр зэран зыхуамыгъэхъуу, я лэжьыгъэр пIалъэу зыхуагъэувыжам къитIасэу зэрызэфIагъэкIамкIэ. КIуэкIуэ Казбек а псом къы­дэкIуэуи къыхигъэщащ республикэм и автомобиль зекIуапIэхэр адэкIи егъэфIэкIуэным ехьэлIа лэжьыгъэм, УФ-м и Правительствэр я щIэгъэкъуэну, зэрыпащэнур. Iуэхум нэхъри зиубгъунущ «ФIагъ лъагэ зиIэ шынагъуэншэ гъуэгухэр» лъэпкъ проектым ипкъ иту.
КЪУМАХУЭ Аслъэн. 

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

20.04.2024 - 09:03

ТЕКIУЭНЫГЪЭМ И ДИКТАНТЫМ КЪЭРАЛ 50-М ЩIИГЪУ ХЭТЫНУЩ

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм мы гъэм еханэу щекIуэкIынущ «ТекIуэныгъэм и диктанткIэ» зэджэ, гъэсэныгъэ мыхьэнэшхуэ зиIэ Iуэхугъуэ щхьэпэр.

19.04.2024 - 09:01

ДИ ЩIЫНАЛЪЭМ И ЩIЫПIЭ ДАХЭХЭР

Тамбукъан гуэл шыугъэм илъэс 700 тхыдэ къызэринэкIащ. Абы ит псыр ижыркъым, мыл ткIужхэмрэ уэшххэмкIэ ирикъуу аращ. Абыхэм къадэкIуэу ябрууауэ щыта жапIэхэмкIэ абы хохъуэ минеральнэ псы.

19.04.2024 - 09:01

ХЬЭЩIЭЩХЭМРЭ ХЬЭЩIЭХЭМРЭ

2024 гъэм и япэ мазищым къызэрагъэлъагъуамкIэ, хьэщIэщым къыщыувыIэну махуэу зыщрагъэтхамрэ абы щыщIэтIысхьа махуэмрэ я зэхуакум дэлъ пIалъэм и кIыхьагъымкIэ Къэбэрдей-Балъкъэрым къэралым и щIыналъ

18.04.2024 - 12:25

ЖЫДЖЭРУ ЗЫЗЫУЖЬ IЭНАТIЭ

2024 гъэм и япэ мазищым къриубыдэу Къэбэрдей-Балъкъэрым зыщызыплъыхьыну къэкIуа туристхэм я бжыгъэр мин 398-рэ хъуащ икIи ар процент 24,8-кIэ нэхъыбэщ къапщытэж лъэхъэнэм ирихьэлIэу нэгъабэ щыIа бж

18.04.2024 - 10:01

УРЫСЕЙМРЭ ИСЛЪАМ ДУНЕЙМРЭ

УФ-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэ Хуснуллин Марат иджыблагъэ иригъэкIуэкIащ «Урысеймрэ ислъам дунеймрэ: KazanForum» дунейпсо экономикэ зэхуэсым и къызэгъэпэщакIуэ комитетым и зэIущIэр.