Перинатальнэ центрым щекIуэ­кIащ сабийхэр шынагъуэншэу ­автомашинэкIэ къешэкIыным теу­хуа «Детство без опасности» фе­деральнэ проектыр Къэбэрдей-­Балъкъэр Республикэм зэрыщра­гъажьэм теухуа пресс-конференц.
ЗэIущIэм хэтащ Къэбэрдей-­Балъкъэр Республикэм Къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ министру щыIэ Павлов Василий, КъБР-м узыншагъэр хъумэнымкIэ и министр Къалэбатэ Рустам, «Перинатальный центр» ГБУЗ-м и дохутыр нэхъыщхьэ ­Гаевэ Алёнэ, КъБР-м щыIэ МВД-м и ГИБДД-м и Управленэм и унафэщI Яльмеев Роберт, «КъБР-м и ЦIы­хубз­хэм я союз» щIыналъэ жыла­гъуэ зэгухьэныгъэм и унафэщI Къас­къул Аулият, «Детство без опасности» проектым и унафэщI Ляпистовэ Кристинэ.
«Детство без опасности» програм­мэр тещIыхьащ 2019 - 2021 гъэхэм. Нэгъабэ а проектым къыхыхьащ ­къалэ 35-рэ. Абыхэм щрагъэкIуэ­кIащ Iуэху 4 489-рэ, адэ-анэ хъуа, ­хъуну зызыгъэхьэзыр цIыху мини ­10-м. 2021 гъэм и кIэм хэту къызэ­щIиубыдэнущ Урысей Федерацэм и щIыналъэ ­85-м я перинатальнэ ­центррэ ­лъхуапIэ унэу 100.
Къэбэрдей-Балъкъэрым проектыр Iыхьищу щыпхагъэкI: япэр - Iуэхур егъэжьэнымрэ жы­лагъуэм гу лъегъэтэнымрэщ абы пыщIауэ щыIэ гугъуехьхэм; етIуанэр - медицинэ лэжьакIуэхэр хуегъэ­джэнращ анэхэм зэрадэлэжьэнум; адэкIэ - ягъэхьэзыра лэжьакIуэхэм цIыхубз уэндэгъухэмрэ лъхуахэмрэ ящIапхъэм хурагъаджэ тхьэмахуэ зэхуакум зыбжанэрэ. Абы папщIэ Перинатальнэ центрым къыхуашауэ иIэщ зыхуеину псори.
Павлов Василий къыщыпсалъэм къыхигъэщащ гъуэгу-транспорт ­фэ­­бжьым сабийр щыхъумэным ­теу­хуа лэжьыгъэм мыхьэнэшхуэ зэриIэр.
-«Детство без опасности» федеральнэ проектыр ехъулIэныгъэ пылъу къэралым зэрыщагъэзэ­щIэфым куэдкIэ елъытауэ щытынущ щIэблэм я къэкIуэнур», - жиIащ министрым.
Илъэсыр къызэрихьэрэ Къэбэрдей-Балъкъэрым щыIа ­гъуэгутранс­порт къэхъукъащIэхэм лей ­къащытехьащ, ныбжьыщIэ 26-м. Абыхэм я процент ­70-р автомашинэм ипхатэкъым, ба­лигъхэм я ­гъусэу ису арат.
- ЦIыкIухэр гъуэгу-транспорт фэбжьым щыхъумэныр Къэрал автоинспекцэм и лэжьыгъэм увыпIэшхуэ щызыубыдщ. Абы зэкъуэту пэрытщ ар зи къалэным хыхьэ IуэхущIапIэ псори,- жиIащ КъБР-м щыIэ МВД-м и ГИБДД-м и Управленэм и унафэщI Яльмеев Роберт.
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм узыншагъэр хъумэнымкIэ и министр Къалэбатэ Рустам къыхигъэщащ республикэм и Перинатальнэ центрыр иджырей техникэкIэ къы­зэрызэгъэпэщар, анэхэри сабийхэри зы­хуей хуагъэзэфын хуэдэу.
Абы и Iуэху еплъыкIэр диIыгъащ «Перинатальнэ центр» ГБУЗ-м и доху­тыр нэхъыщхьэ Гаевэ Алёнэ икIи гу лъаригъэтащ сабийхэр машинэм зэрырапхэ Iэмэпсымэхэр къагъэ­сэбэпыным анэхэр егъэсэ­ным мыхьэнэшхуэ зэриIэр. «Ба­лигъхэм я къалэнщ ныбжьыщIэхэм я нэIэ трагъэтыну, абыхэм щапхъэ яхуэ­хъун хуэдэу автомашинэр Iэдэбу зэрахуэну, хабзэм къигъэувхэр ягъэ­зэ­щIэну. Апхуэдэ щIыкIэкIэщ къэхъу­къащIэ шына­гъуэхэр зэры­пхуэгъэмэщIэнур. Сабийр лIэныр сыт щыгъуи гуауэ­шхуэщ. Балигъхэм я емыгугъуныгъэкIэ ар дунейм щехыжкIэ, гуауэ тIуащIэщ, - жиIащ абы. - Дэ псом япэ дыIуощIэ гъащIэщIэм. Абы къыхэкIыу мы­хьэ­нэшхуэ иIэщ сабийхэр къызэре­шэ­кIыпхъэ хабзэр анэхэм ди деж къыщащIэным. ЛъхуапIэм зэрыщIатхыкIыжу къапэщылъщ абыхэм я япэ гъуэгур. Мыхьэнэшхуэ иIэщ ар шына­гъуэншэу зэфIэкIыным. Насы­пыншагъэр къэмыгъэхъуныр нэхъ тыншщ, абы кърикIуахэр бгъэзэ­-кIуэ­жын нэхърэ, - дыщIигъужащ ­дохутыр нэхъыщхьэм.
«Детство без опасности» проектым и мыхьэнэм, мурадхэмрэ къалэнхэмрэ тепсэлъыхьащ Ляпистовэ Кристинэ.
- Мы проектыр пхыгъэкIыныр ауэ сытми перинатальнэ центрхэмрэ лъхуапIэ унэхэмрэ щыдублакъым. А IуэхущIапIэхэм Iэмал къуат нэхъыбэ къызэщIебгъэубыдэну, адэ-анэм я сабийхэм я шынагъуэншагъэм ­теухуауэ уепсэлъэну. Ди жа­гъуэ зэрыхъущи, Iуэхум фIыуэ зэры­щымы­гъуазэм, языныкъуэхэм къа­зэ­рыфIэмыIуэхум, сабийхэр зы­Iыгъ Iэмэпсымэхэр къызэрамыгъэ­сэбэпым кърокIуэ гъуэгу-транспорт къэхъукъащIэ шынагъуэхэм я бжыгъэм хэхъуэныр. Уи щхьэм къы­лъэIэсыхукIэ ар бжыгъэ къудейуэ къыщIэкIынущ зэрызыхэпщIэр. Ап­хуэдэ гуауэр зыгъэвахэм я щхьэр фIаудыж я сабийм и шынагъуэншагъэр къазэрыфIэмыIуэхуам къы­хэкIыу. Псоми ди зэхуэдэ къалэнщ гъуэгухэм щыхэкIуадэр, фэбжь хэзыххэр дгъэмэщIэныр. Зи гугъу сщIыр сабий шэнтжьейхэр ­къа­гъэсэбэпынырщ, Iэмал имыIэу тетынырщ зэрызекIуапхъэ псынщIагъэм, рулым дэсыр сакъынырщ,- жиIащ проектым и УнафэщIым.