КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ иджыблагъэ иригъэкIуэкIа зи чэзу зэIущIэм къыщаIэта Iуэхугъуэ нэхъыщхьэхэм ящыщт «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Конституцэм халъхьэ зэхъуэкIыныгъэхэм ятеухуауэ» ­КъБР-м и законым и проектыр.
КъБР-м и Парламентым Законодательст­вэмрэ щIыпIэ унафэр зегъэкIуэнымкIэ и ­комитетым и унафэщI Мэлбахъуэ Борис жиIащ Урысей Федерацэм и Конституцэм халъхьэ зэхъуэкIыныгъэм и IуэхукIэ 2020 гъэм гъатхэпэм и 14-м къыдагъэкIа «Къэ­рал унафэр зэрызэрагъакIуэ Iуэхугъуэ щхьэхуэхэр егъэфIэкIуэным теухуауэ» ­УФ-м и Законым ипкъ иткIэ КъБР-м и Парла­ментым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ 2020 гъэм жэпуэгъуэм и 8-м унафэ къызэрищтар КъБР-м и Конституцэмрэ республикэм и законхэмрэ халъхьэну зэхъуэкIы­ны­гъэхэр зыгъэхьэзырыну лэжьакIуэ гупыр къызэгъэпэщыным ехьэлIауэ.
- Гупым хагъэхьащ КъБР-м и Парламентым и депутатхэр, республикэм и Iэтащ­хьэм и Администрацэмрэ Правительст­вэмрэ, щIыналъэм и прокуратурэм, Урысейм ЮстицэмкIэ и министерствэм и ­щIыналъэ къудамэм, КъБР-м и Конститу-цэ судым, Суд Нэхъыщхьэм, Жылагъуэ ­палатэм, КъБР-м цIыхум и хуитыныгъэхэр хъумэнымкIэ и уполномоченнэм и аппаратым, щIэныгъэ, жылагъуэ зэгухьэныгъэхэм я лIыкIуэхэр, - жиIащ Мэлбахъуэ Борис. - Абыхэм яхэтщ щIэныгъэ куу зыбгъэдэлъ юристхэр, къэрал, муниципальнэ, жыла­гъуэ лэжьыгъэм зэфIэкIышхуэ щызиIэ цIыхухэр. Апхуэдэ щIыкIэкIэ законопроектым елэжьыну зэхуэтшэсащ къэрал унафэщIхэм я мызакъуэу, жылагъуэ IуэхущIапIэхэм, щIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэхэм Iутхэр, къэпщытакIуэхэр, щIэныгъэлIхэр. Къыхэзгъэщыну сыхуейт лэ­жьакIуэ гупым иригъэкIуэкIа зэIущIи 6-м Iуэхугъуэ 70-м щIигъу къызэрыщаIэтар.
КъБР-м и Конституцэм и 137-нэ статьям тету законым и проектыр къыхалъхьащ КъБР-м и Парламентым хэт депутатхэм я бжыгъэм и Iыхьэ щанэм щIигъум.
Мэлбахъуэм зэрыжиIамкIэ, КъБР-м и Конституцэм халъхьэ зэхъуэкIыныгъэхэр 40-м щIегъу. Ахэр хуэгъэзащ щIыналъэ ­политикэр, цIыхухэм я хуитыныгъэхэр къы­зэрызэрагъэпэщ Iэмалхэр егъэфIэкIуэным.
- ЩIыналъэм и Конституцэм и 70-нэ статьям халъхьэ зэхъуэкIыныгъэхэмкIэ ягъэбелджылы Урысей Федерацэмрэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэмрэ зэрызэ­дэлэ­жьэну унэтIыныгъэхэр. Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Iэтащхьэм и къулыкъур зыхуагъэлъагъуэм хуагъэув мардэхэри нэхъ ткIий ящI. Апхуэдэу, КъБР-м и Конституцэм и 79-нэ статьям къызэрыщыгъэ­лъэгъуамкIэ, а къулыкъур зратыну хуитыр Урысей Федерацэм зэпымыууэ щыпсэу цIыхурщ. Къэралым и Конституцэм и 129-нэ статьям халъхьа зэхъуэкIыныгъэм, ­Урысей Федерацэм и щIыналъэм и про­курор къулыкъум ягъэувыным теухуауэ ­къэ­рал IэнатIэхэм емычэнджэщыныр къы­зыщыгъэлъэгъуам, ипкъ иткIэ республикэм и Конституцэм и 127-нэ статьяр (Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и прокурорыр зэрыхах щIыкIэр къыщыхьар) хагъэкIыж.
Апхуэдэуи законопроектым тету Конституцэм хагъэкI хеящIэхэм я статусым, фе­деральнэ судхэм я лэжьыгъэр къызэрызэ­рагъэпэщым ятеухуа положенэхэр, сыту жыпIэмэ а Iуэхухэр зезыгъакIуэр федеральнэ законодательствэращ
2023 гъэм щIышылэм и 1 пщIондэ УФ-м и щIыналъэхэм я Конституцэ судхэр ягъэ­кIуэ­дыжыным теухуауэ къыдагъэкIа Фе­деральнэ конституцэ законым къызэригъэу­вым тету КъБР-м и Конституцэ Судым теу­хуа мардэхэр тхыгъэм хагъэкIыж.
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и ­Конституцэм щIыпIэ унафэр зэрызэрахьэм теухуауэ хэт положенэр зыхуей хуагъэзэж, УФ-м и Конституцэм халъхьэ зэхъуэкIы­ныгъэхэм теухуауэ 2020 гъэм гъатхэпэм и 14-м къыдагъэкIа УФ-м и Законым тету.
Федеральнэ законодательствэм игъуэта зэхъуэкIыныгъэхэм тещIыхьауэ республикэм и Конституцэм халъхьэ зэхъуэкIы­ныгъэ зыбжанэр теухуащ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Iэтащхьэмрэ КъБР-ми Парламентымрэ я пщэрылъхэр гъэбелджылыным.
КъищынэмыщIауэ, Урысей Федерацэм и Конституцэм и 95-нэ статьям игъуэта зэ­хъуэкIыныгъэм ипкъ иткIэ, «УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым хэт» псалъэхэм «Урысей Федерацэм и сенатор» ухуэкIэр ягъуэтащ. Республикэм и законодательствэм тету ­законопроектыр еджэгъуищкIэ хэплъэну къыхалъхьэнущ, япэ зэIущIэр екIуэкIынущ 2021 гъэм и мэлыжьыхьым. Законопроектыр ягъэхьащ КъБР-м и Iэтащхьэм, КъБР-м и Парламентым и депутатхэм, Правительствэм, Жылагъуэ палатэм, цIыхум и хуитыныгъэхэр хъумэнымкIэ уполномоченнэм деж, апхуэдэуи Iуэхур зи нэIэм щIэтын хуей IэнатIэхэм, КъБР-м и Прокуратурэм, УФ-м ЮстицэмкIэ и министерствэм Къэбэрдей-Балъкъэрым щиIэ къудамэм.
«Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Конституцэм халъхьэ зэхъуэкIыныгъэхэм ятеухуауэ» КъБР-м и законым и проектыр республикэм и хабзэгъэув орган нэхъыщ­хьэм и сайтым итщ, еджэну хуейхэм зы­щагъэгъуэзэну Iэмал яIэщ.
ЗэIущIэм федеральнэ законрэ жэрдэму 30-м щIигъум депутатхэр щытепсэлъы-хьащ. Ахэр хуэгъэзат УФ-м Лэжьыгъэм, ЩIым, ПсэупIэм, Псым теухуа и кодексхэм, УФ-м щыпсэухэм я узыншагъэр зэрахъу­мэм, лъэпкъ хъугъуэфIыгъуэу щыт IуэхущIапIэхэмрэ щIыпIэхэмрэ, щIыуэпс къэп­щы­тэныгъэхэм, рынок Iуэхум халъхьэ зэхъуэ­кIыныгъэхэм.
Апхуэдэуи депутатхэм унафэ ящIащ ­КъБР-м и Парламентым и ЩIыхь тхылъкIэ республикэм и лэжьакIуэ нэхъ пажэхэр ягъэлъэпIэну.