Окъуу юйледе къоркъуусузлукъну жалчытыуну эм башха салып

Къабарты-Малкъарны Правительствосуну кезиулю жыйылыуунда республиканы министерстволары бла ведомстволары жарашдыргъан проектлеге, аланы башламчылыкъларына къаралгъанды эмда аланы юсю бла бегимле къабыл этилгендиле. Жыйылыуну Правительствону башчысы Мусукланы Алий бардыргъанды.

Сюзюуге бу жол битеу да онтёрт проект чыгъарылгъан эди. Аладан бир ненчасы талай комиссияны къауумларына тюрлениуле сингдириу неда Правительствону алгъыннгы бегимлерини кючлерин тас этиу бла байламлы эдиле.
Биринчиден «КъМР-ни 2018 жылгъа эмда 2019-2020 жыллагъа республикалы бюджетини юсюнден» Финансла министерствосу хазырлагъан закон бла белгиленнген кезиуледе ахча къоранчлагъа казначействону жанындан кёз-къулакъ болууну жорукълары къабыл этилгендиле. Былтыр къыралны бюджетинден бизни республикагъа «Къабарты-Малкъар Республиканы 2016-2025 жыллада социал-экономика жаны бла айнытыуну» подпрограммасыны чеклеринде тамамланыллыкъ жумушлагъа субсидияла бериуню юсюнден келишим кючюн тас этгени да дурус кёрюлгенди.
Дагъыда экономиканы айнытыу министр Рахайланы Борисни кёргюзтюую бла отлукъ-энергетика ресурсланы эмда таза сууну республиканы бюджетинден ахча тёленип хайырланыучулагъа келир жылгъа аланы мардаларын тохташдырыуну проектине къаралгъанды. Докладчы айтханнга кёре, тарифле ёсе баргъанларына да къарамай, бу жол эки миллион сомну аяргъа амал табылып, документ алай жарашдырылгъанды.
Борчлу халда медицина страхование фондну жер-жерли бёлюмюню башчысыны, аны орунбасарыны, тамата бухгалтерини эмда ишчилерини айлыкъ хакъларыны ёлчеми бир бирлеринден къаллай бирге башха болургъа кереклиси да тохташдырылгъанды. Аны юсюнден саулукъ сакълау министр Марат Хубиев айтханды. Ол дагъыда бу учрежденияны жангы структурасы бла шагъырейлендиргенди.
Республиканы къырал граждан къуллукъчулары башха регионлада ишге орналгъанларында, аланы жашау журтла бла жалчытыу неда аны ортакъгъа алыр ючюн этилген къоранчларын къайтарыу жаны бла жорукъла да сюзюлгендиле эмда къабыл этилгендиле. КъМР-ни урунуу эмда социал къоруулау министри Асанланы Алим айтханнга кёре, республиканы къырал къуллукъчулары тыш регионлагъа ишге хазна жиберилмейдиле, аны себепли регионну бюджети да артыкъ уллу къоранчла этмейди.
Министр дагъыда Къабарты-Малкъарда быйыл ючюнчю кварталда жашау этерге жетерик ахчаны ёлчемин туура этгенди. Министерство аны Росстатны жер-жерли управлениясыны шартларына эмда «хайырланыучуну аш-азыкъ четенини» багъасына кёре тергегенди. Алай бла сагъынылгъан кварталда ол 10557 сом болгъанды. Ол санда уруннганлагъа – 10969, пенсиячылагъа – 8243 эмда сабийлеге – 11336 сом.
Бегимлени проектлерин сюзюу бошалгъандан сора КъМР-ни жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны бла министрини къуллугъун толтургъан Ауес Кумыков республикада билим бериу учрежденияланы терроризм жаны бла къоркъуусузлукъларын жалчытыуну юсюнден къысха отчёт этгенди. Ол айтханнга кёре, аны юсюнден тийишли комиссияны быйыл августну ахырында бардырылгъан кенгешинде да сёлешиннгенди. Бу айны биринчисине сагъынылгъан объектлени барында да тинтиуле бардырылып бошалгъандыла.
Бу ишни эсеплерине кёре, ала (сагъынылгъан жаны бла къоркъуу болгъаннга кёре) бир ненча категориягъа бёлюннгендиле. Ол санда биринчисине жети окъуу учреждение киргенди, экинчисине - 200, ючюнчюсюне уа - 75. Дагъыда школгъа дери билим бериу учрежденияланы бары да ючюнчюсюне киргендиле.
Энди бу объектледе къоркъуусузлукъну жалчытыу жаны бла мадар этилирге керекди. Министерство жер-жерли администрацияланы келечилерин да чакъырып, озгъан айда аны бла байламлы кенгеш бардыргъан эди.
Алай дагъыда эсгериулеге кёпле эс бурмагъанлары уа жарсытады. Юлгюге Ауес Кумыков быллай шартла келтиргенди: тёгерекни-башны видеогъа тюшюрген система бла билим бериу учрежденияланы жаланда 86 проценти жалчытылыныпдыла. Полициягъа эмда тийишли службалагъа мычымай билдирген «кнопка» хар биринде да барды, алай 67 объектде уа ала ишлемейдиле.
Мекямлагъа киргенлеге бла чыкъгъанлагъа контроль этген система жаланда бешинден биринде барды. От тюшгенни юсюнден билдирген система уа - барында да, алай аланы да ючден бири жукъгъа жарамайдыла. Жарсыугъа, энтта да алтмыш учрежденияда къоруулауну юсюнден сагъыш этилмей турады. Министрни къуллугъун толтургъан ол шартха энчи эс бурургъа чакъыргъанды.
Мусукланы Алий кенгешге къатышханлагъа битеу айтылгъаннга къулакъ салыргъа эмда бу ишни эсеплерини юсюнден бир айдан сора жик-жиги бла отчёт этерге буйрукъ бергенди.

 

 

Улбашланы Мурат.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

24.04.2024 - 09:27

«Шёндюгю амалла окъутууну игилендирирге ахшы себепликдиле»

Байсыланы Мадина Терк районда жангыз таулу элни – Жангы Малкъарны – битеулю билим берген школунда информатикадан устазды.

24.04.2024 - 09:26

Малланы бютюн кёп жаяр умутлуду

Жангы Малкъарда 400-ге жууукъ месхетинли тюрклюле да жашайдыла.

24.04.2024 - 09:25

Саулукъ сакълауда тюрлениуле эсленирчадыла

Россейни Саулукъ сакълау министерствосу бардыргъан коллегияда 2023 жылны ичинде ишлерини эсеплерин чыгъаргъанды. Аны юсюнден КъМР-ни Башчысы Казбек Коков кесини телеграм-каналында жазгъанды. 

24.04.2024 - 09:24

«Жумушларыбыз кёпдюле, аланы барысын да тындырыргъа кюреширикбиз»

Жангы Малкъар таулула кёчгюнчюлюкден къайтхандан сора 1958 жылда къуралгъанды. Эл Урожайненский районну жеринде Терк сууну онг жагъасында орналгъанды.

23.04.2024 - 21:06

РАЙОННУ АТЫН ИГИ БЛА АЙТДЫРАДЫЛА

Къошакъ билим бериуде ишлеген устазланы араларында бардырылгъан эм магъаналы эришиу «Жюрегими сабийлеге береме» деген ат бла Россей Федерацияда быйыл 20-чы кере бардырылады.