КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек лэжьыгъэ IуэхукIэ щыIащ Прохладнэ муниципальнэ щIыналъэмрэ Прохладнэ къалэ округымрэ.
Республикэм и УнафэщIым щIыгъуащ КъБР-м ухуэныгъэмрэ псэупIэ-коммунальнэ хозяйствэмкIэ и министр Бэрбэч Алим, КъБР-м транспортымрэ гъуэгу хозяйствэмкIэ и министр ДыщэкI Аслъэн, КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министр Къумахуэ Мухьэдин, КъБР-м спортымкIэ и министр Хьэсанэ Ислъам, Прохладнэ муниципальнэ щIыналъэм и щIыпIэ администрацэм и Iэтащхьэ Журавлёв Андрей, Прохладнэ къалэ округым и щIыпIэ администрацэм и унафэщI Тараев Игорь, ухуакIуэ IуэхущIапIэхэм я унафэщIхэр.
Республикэм и Iэтащхьэм щыгъуазэ зищIащ нэхъ пасэу пщэрылъ ящищIахэр зэрагъэзащIэм. Апхуэдэу, Iэтащхьэр щыIащ Къэрэгъэш къуажэм дэт, физкультурэ-узыншагъэр щрагъэфIакIуэ комплексым. Ар яухуауэ щытащ къуажэдэсхэр къызэрыщIэлъэIуам ипкъ иткIэ, «Спортыр ди псэукIэм и мардэщ» къэрал проектым хыхьэу. Жылэдэсхэр щыгуфIыкIащ Къэрэгъэшым и щIалэгъуалэм жыджэру спортым зыхуагъэсэну иджы Iэмал яIэ зэрыхъуам. КIуэкIуэ Казбек жиIащ лэжьыгъэм адэкIи зэрыпащэнур, мурад куэд зэраIэр икIи ахэр зрагъэхъулIэнымкIи хэкIыпIэхэр зэрымымащIэр.
ЩIэблэр гъуазджэм щыхуагъасэу Солдатскэ станицэм дэт еджапIэр къызыхуэтыншэу зэрагъэпэщыжащ «Щэнхабзэ» лъэпкъ проектым хиубыдэу. Станицэм ЩэнхабзэмкIэ и унэр, а школыр щылажьэр, 2022 гъэм зэрагъэпэщыжынущ. ГъуазджэхэмкIэ школым и егъэджакIуэхэм жаIащ иджы лэжьэнуи нэхъ тынш, сабийхэм яхэтынуи гукъыдэж нэхъыбэ яIэ зэрыхъуар. Апхуэдэу Iэтащхьэр щыIащ ныбжьы-щIэ 250-м ятещIыхьа курыт школыщIэм, «Егъэджэныгъэ» лъэпкъ проектым хыхьэу яухуам. ЦIыхухэр къыщIэлъэIури кърагъэжьащ цIыкIуи 140-рэ зыщIэхуэну сабий садыщIэр ухуэныр.
Пролетарскэ къуажэм и ухуэныгъищми зыщаплъыхьащ. Къэбгъэлъагъуэмэ, КIуэкIуэ Казбек къипщытащ къуажэм ЩэнхабзэмкIэ и унэр, «Щэнхабзэ» лъэпкъ проектым хагъэхьэу къызыхуэтыншэу зэрагъэпэщыжар, фэтэр куэду зэхэт унийм я пщIантIэ- хэр «Ущыпсэуну тыншыпIэ псори здэщыIэ къалэ» къэрал проектым ипкъ иткIэ зэIузэпэщ зэращIар. Апхуэдэуи абы зригъэлъэгъуащ КъБР-м и гъуэгу фондым щыщ мылъкукIэ зыхуей хуагъэзэжа автомобиль гъуэгухэм я щытыкIэр.
ЩIыналъэм щыпсэухэр илъэс куэд хъуауэ гугъу езыгъэхьхэм ящыщт псыкIэ тэмэму къызэгъэпэща зэрымыхъур, и щхьэусыгъуэри бжьамийхэр жьы дыдэ зэрыхъуарт. ЩытыкIэр егъэфIэкIуэным яужь ихьауэ щытащ «Псы къабзэ» лъэпкъ проектым ипкъ иткIэ. БжьамиищIэхэр щыдалъхьащ Даль-нее къуажэм (километр 1,85-рэ) Псыншокъуэ къуажэм (км 1,2-рэ), Солдатскэ станицэм (км 2,7-рэ), псы кIуапIэхэр щызэрагъэпэщыжащ Заречное къуажэм (км 2,5-рэ), Алътуд жылэм (км 1,8-рэ), Ульяновскэ къуажэм (км 4,4-рэ), псы къыщIэшыпIэщIэхэр щаухуащ Лесное, Заречное жылэхэм, нэгъуэщIхэми. 2021 - 2022 гъэхэм псы зэрыкIуэ бжьамиищIэхэр щыдалъхьэнущ Къэрэгъэш къуажэм (км 2), зэрагъэпэщыжынущ Красносельскэ жылэм (км 2,5-рэ), Пролетарскэ (км 7,7-рэ), Прималкинскэ (км 15) къуажэхэм, Ново-Покровскэ къутырым (км 8,8-рэ), псы къыщIэшыпIэщIэхэр щаухуэнущ Пролетарскэ къуажэм, Солдатскэ станицэм, Алътуд, Граничнэ, Прималкинскэ жылэхэм, Ново-Вознесенский къутырым, нэгъуэщIхэми.
2020 гъэм къриубыдэу къалэм лажьэу щаутIыпщащ социальнэ объект зыбжанэ. Лэжьэн щIидзащ Прохладнэ къалэ округымрэ Прохладнэ муниципальнэ щIыналъэмрэ къатитхуу зэтету, гъуэлъыпIи 180-рэ щIэхуэу хуаухуа сымаджэщ нэхъыщхьэм, 11-нэ, 8-нэ курыт еджапIэхэм егъэщIылIауэ къызэрагъэпэщащ цIыкIу 40-м щадэлэжьэну яслъэ гупитI, къызэIуахащ яслъэ ныбжьым итхэр зыхуей щыхуэзэну гупищ. Гагариным и цIэр зезыхьэ уэрамым къыщызэIуахащ сабийхэм спортым зыщыхуагъасэ, я узыншагъэр щрагъэфIакIуэ комплекс, воркаут щIыпIи хэту. «Северный» хьэблэщIэм газыр хуэшэным хуэгъэза лэжьыгъэ-хэр ирагъэкIуэкI.
Мы гъэм къапэщыт лэжьыгъэхэм ящыщу республикэм и Iэтащхьэм зыщиплъыхьащ Хуитыныгъэм и уэрамым, Свято-Никольскэ члисэм къедза щIыпIэм. Ар зэIузэпэщ ящIыну къапэщытщ. Нэхъ пасэу, Iэтащхьэм къалэн зэращищIам ипкъ иткIэ, «Ущыпсэуну тыншыпIэ псори здэщыIэ къалэ» къэрал проектым Прохладнэ къалэ округым щыщу хагъэхьауэ щытащ икIи зэIузэпэщ ящIащ ипщэ паркым щыщ Iыхьэмрэ «Зэныбжьэгъугъэ» хьэблэм щыIэ утыкумрэ, абыхэм псыутххэр щаухуащ. КъимыдэкIэ, фэтэр куэду зэхэт унэ пщыкIузым я пщIантIибгъу зыхуей хуагъэзауэ щытащ.
Гулъытэшхуэ хуащIащ гъуэгухэм. 2020 гъэм зэрагъэпэщыжащ Прохладнэ - Бахъсэн гъуэгум щыщ Iыхьэу Алътуд хуэкIуэр, километри 2,2-рэ зи кIыхьагъыр, уэздыгъэхэр щыфIадзащ Прималкинскэ къуажэм и гъуэгу километри 4,2-м я Iуфэм. Лъэс зэпрыкIыпIэ 20 зыхуей хуагъэзащ. ЩIыпIэ мыхьэнэ зиIэ автомобиль гъуэгуу Къэрэгъэш, Пролетарскэ, Екатериноградскэ, Черниговскэ жылэхэм щызэрагъэпэщыжащ километри 4,3-рэ. 2021 - 2022 гъэхэм щIыналъэ мыхьэнэ зиIэ гъуэгухэр тэмэму зехьэным трагъэкIуэдэну яубзыхуащ сом мелуани 117-рэ. КъБР-м и гъуэгу фондым и хьэкъкIэ Прохладнэ къалэ округым и гъуэгухэм хухахащ сом мелуани 160-рэ хуэдиз, мардэм къитIасэу зэрагъэпэщыжынущ Головко и цIэр зезыхьэ уэрамымрэ абы къедза уэрамдэкIхэмрэ, псори зэхэту километритху къызэщIаубыдэу. Медицинэ дэIэпыкъуныгъэ хуэныкъуэ хъуа нэужь цIыхухэм япэу зызыхуагъазэ IуэхущIапIэхэм я лэжьыгъэр егъэфIэкIуэн папщIэ 2022 - 2024 гъэхэм ящIыну я мурадщ щIыналъэ сымаджэщ нэхъыщхьэм епхауэ щытыну поликлиникэр, апхуэдэуи Красносельскэ, Янтарнэ къуажэхэм амбулаторэхэр щаухуэнущ.
ЩIыналъэм зыщаплъыхьа нэужь ирагъэкIуэкIа зэIущIэм щытепсэлъыхьащ районым и мэкъумэш IэнатIэм зегъэужьыным, социальнэ IэнатIэм хыхьэ IуэхущIапIэхэм я материально-техникэ лъабжьэр гъэбыдэным, узыншагъэр хъумэн IэнатIэр егъэфIэкIуэным теухуа Iуэхухэм. Зэман гъунэгъум (2022 гъэм) я мурадщ Прималкинскэ къуажэм сабий сад щаухуэну. «Егъэджэныгъэ» лъэпкъ проектым щыубзыхуахэр ягъэзащIэу Прохладнэ къалэм ухуэныгъэшхуэ къыщрагъэжьэнущ - цIыху 785-рэ зыщIэхуэну школыщIэ ящIынущ. Ар щаухуэну щIыпIэ-ри КIуэкIуэ Казбек къиплъыхьащ икIи IэнатIэр зэгъэщIылIа министрхэм, щIыпIэ администрацэм и Iэтащхьэм пщэрылъ ящищIащ лэжьыгъэхэр зэрекIуэкIым, абыхэм я фIагъым зэпымыууэ я нэIэ трагъэтыну, апхуэдэуи Прохладнэ - Майскэ гъуэгум щыщ Iыхьэ зэгъэпэщыжыным и проекти зэхалъхьэну.