Бжьыхьэ лэжьэгъуэр зэхуащIыж

КъБР-м и Парламентым и бжьыхьэ лэжьэгъуэм и иужьрей зэIущIэм депутатхэм Iуэхугъуэ 25-рэ къы­щаIэтащ. Ар иригъэкIуэкIащ КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ. ЗэIущIэм хэтащ КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек, КъБР-м и Правительствэм и УнафэщI Мусуков Алий, депутатхэр. Видеоконференц мардэм тету абы еплъащ КъБР-м и Парламентым и лIыкIуэу УФ-м и сенатор Ульбашев Му­хьэрбий, УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым и Къэ­рал Думэм и депутат ­Гек­киев Заур, щIыпIэ администрацэхэм я уна­­­фэщIхэр, нэгъуэщIхэри.
Псом япэу депутатхэм Iэ яIэтащ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и хеящIэхэм я коллегием жылагъуэм и лIыкIуэу хагъэхьэну къагъэлъэгъуахэм пап­щIэ. Ахэр: Ахъмэт Алим, ГъукIэпщокъуэ Мурат, Маликовэ Лидэ, Мусуков Мурат, Уянаев Руслан, Ху­жьокъуэ Арсен, Юсупов Аслъэн сымэщ. Къищы­нэ­мы­щIауэ, Прохладнэ райо­ным суд IуэхущIапIэ №3-м и зэзыгъэкIуж хеящIэм и къу­лыкъур хуагъэфэщащ ЩIан­кIэ Маринэ.
ЗэIущIэм етIуанэ еджэ­гъуэу къыщащтащ «Къэ­бэрдей-Балъкъэр Республикэм и бюджетыр 2021 гъэм, 2022 - 2023 гъэхэм яте­щIыхьауэ» КъБР-м и законым и проектыр.
КъБР-м финансхэмкIэ и министр Лисун Еленэ зэ­рыжиIамкIэ, 2021 гъэм республикэм и бюджетым и хэхъуэр сом мелард 43,6-рэ хъунущ, къигъэсэбэпыну зыхуеинур - сом мелард 44,8-рэ. Бюджетыр зыхущыщIэнур сом мелард 1,1-рэ мэхъу. 2022 гъэм ­щIыналъэм и хэхъуэр сом мелард 42,5-рэ хъуну ­хуагъэфащэ, къа­гъэсэ­бэпынур - сом мелард 42,1-рэ. А илъэсым профицитыр ­ сом мелуан 423,7-рэ хъунущ. 2023 гъэм Къэбэрдей-Балъкъэрым и хэ­хъуэр сом мелард 43,3-рэ, къигъэсэбэпыну зыхуеи-нур сом мелард 42,8-рэ ­хъуну къагъэлъагъуэ. Абы щыгъуэми профициту сом мелуан 516-рэ иIэнущ.
- 2020 гъэм дыгъэгъазэм и 8-м къыдэкIа «Федеральнэ бюджетыр 2021 гъэм, 2022 - 2023 гъэхэм яте­щIыхьауэ» Федеральнэ законым ипкъ иткIэ республикэм зымыгъэзэж и хэхъуэр нэхъыбэ хъунущ: 2021 гъэм сом меларди 8,3-рэ, 2022 гъэм - сом меларди 6,017-рэ, 2023 гъэм - сом меларди 7,5-рэ, - жиIащ министрым. - Зэ­хъуэкIыныгъэхэр игъуэтащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и бюджетым щыщу къэдгъэ­сэбэпыну дызыхуеинум. Федеральнэ бюджетым къы­хэкI бюджет трансферт хэхахэм зэхъуэкIы­ныгъэ зэрагъуэтам ипкъ иткIэ 2021 гъэм къэдгъэ­сэбэпыну дызыхуеинум ­хохъуэ сом меларди 8,3-кIэ. Абы щыщу сом меларди 3,8-м щIигъур текIуэдэнущ илъэси 3-м къы­щыщIэдзауэ 7-м нэс зи ныбжь сабийхэм мазэ къэс хухахыну ахъшэм. Къи­щынэмыщIауэ, улахуэр зэ­рат фондми хохъуэ сом мелуан 260,7-кIэ. Ар хухэтхынущ 2021 гъэм щIы­шылэм и 1-м щегъэжьауэ МРОТ-м хэгъэхъуэным (сом мин 12-рэ 792-рэ хъунущ). Улахуэм и гъэтIылъыгъэ фондыр дгъэбелджы­лащ сом мелуан 567,9-м тещIыхьауэ. А ахъшэр хуэдутIыпщынущ КъБР-м и ­Iэтащхьэм 2020 гъэм мэ­лыжьыхьым и 2-м къыдигъэкIа «ЛэжьакIуэ щхьэхуэ­хэм къэралыр ядэIэпы­къуным теухуауэ» Унафэм ипкъ иткIэ узыншагъэр ­хъумэнымкIэ къэрал IуэхущIапIэхэм щылажьэхэм я улахуэм яхущIыгъуным.
КъБР-м и Парламентым БюджетымкIэ, налогхэмрэ финансхэмкIэ и комитетым и унафэщI АфэщIа­гъуэ Михаил Къэбэрдей-Балъкъэрым и бюд­жетым теухуа законопроектым щытепсэлъыхьым къы­хигъэщащ федеральнэ бюджетым къы­хэкIыу сом меларди 8,3-рэ хъууэ ахъшэ лей къы­зэрыIэрыхьэм и фIыгъэкIэ щIыналъэм и хэхъуэр процент 23,4-кIэ нэхъыбэ зэ­рыхъуар икIи иджы япэу республикэ бюджетыр сом мелард 40-м зэрыщхьэдэхар. Апхуэдэуи абы ды­щIигъуащ бюджетым и процент 70-р социальнэ Iуэхухэр зэфIэгъэкIыным зэ­­ры­тещIыхьар, сом меларди 2-р пенсэм дыщIагъуным трагъэкIуэдэну зэ­рамурадыр.
ЗэIущIэм къыщащтащ «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и сату щIапIэхэм лэжьыгъэр къы­зэ­рыщызэрагъэпэщым теухуауэ» КъБР-м и Законым зэхъуэкIыныгъэхэр хэлъ­хьэ­ным и IуэхукIэ» КъБР-м и законым и проектыр.
ЕтIуанэ еджэгъуэу депутатхэр хэплъащ «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм налогыр зэрыщагъэув щIыкIэм теухуауэ» КъБР-м и Законым и гуэдзэнымрэ Iыхьэ 2-мрэ, «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм ­налогыр нэхъ тыншу зэ­рыщагъэув щIыкIэр къыщагъэсэбэпкIэ хьэрычэ-­ты­щIэхэм процент щхьэ­­щамытыкIыу гъэбелджы­лыным теухуауэ» КъБР-м и Законым и етIуанэ гуэ­дзэным, «2020 гъэм цIы­хухэм я урысейпсо  къыхэтхыкIыныгъэр къызэгъэ­пэщынымрэ егъэкIуэ­кIы­нымрэ теухуауэ УФ-м и къэ­рал пщэрылъ щхьэ­хуэхэр щIыпIэ унафэхэр ­зехьэнымкIэ IэнатIэхэм ­къалэн ящыщIыным и IуэхукIэ» КъБР-м и Законым и Iыхьэ 3-м, ­«КъБР-м ЦIыхум и хуиты­ныгъэхэр хъумэнымкIэ и уполномоченнэм теухуауэ» КъБР-м и Законым зэ­хъуэкIыныгъэхэр хэлъхьэ­ным я IуэхукIэ республикэм и законопроектхэм.
Депутатхэр арэзы те­хъуащ Мурманск областым и Думэм КъБР-м и Парламентым зыкъызэрыхуи­гъэзам тету ахэр зэрызэ­дэлэжьэнум теухуауэ зэ-ращIылIэну зэгурыIуэныгъэм.
ЗэIущIэм щаубзыхуащ КъБР-м и Парламентым 2021 гъэм и гъатхэ лэжьэгъуэр зэрыщIидзэнумрэ Iуэхугъуэ нэхъыщхьэу ­къыщаIэтынухэмрэ.
Республикэм и хабзэубзыху орган нэхъыщхьэм и ЩIалэгъуалэ палатэм хэ­тыну гупыщIэр (иджы еб­ланэу) зэраубзыхуам теухуауэ къэпсэлъащ Егъэ­джэ­ныгъэмкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ комитетым и унафэщI Емуз Нинэ. Абы зэрыжиIамкIэ, ЩIалэгъуа­лэ палатэм хыхьэну гукъыдэж зыщIхэр кIуэ пэтми нэхъыбэ мэхъу. Псалъэм папщIэ, иджырей гупым хэтыну хуейуэ цIыхуи 100-м щIигъум зыкъыхуагъэзащ. МахуитхукIэ онлайн мардэм тету щIалэгъуалэм я зэфIэкIхэм хэплъэри, республикэм и жылагъуэ, студент зэгухьэныгъэхэм, политикэ партхэм хэт ныбжьыщIэ 46-рэ къыхахащ. Абыхэм папщIэ депутатхэм Iэ яIэта нэужь, КъБР-м и Парламентым и еханэ зэхыхьэгъуэм и гъусэу лэ­жьа ЩIалэгъуалэ палатэм иригъэкIуэкIа лэжьыгъэр къызэщIикъуэжащ абы и унафэщI Созаев Кязим.
ЗэфIагъэкIар къепщытэж
КъБР-м и Парламентым 2019 гъэм и фокIадэм къы­щыщIэдзауэ 2020 гъэм и дыгъэгъазэ пщIондэ зэ­фIигъэкIам щхьэ­хуэу теп­сэлъыхьащ рес­пуб­ликэм и хабзэубзыху орган нэхъыщхьэм и Уна­фэщI Егоровэ Татьянэ.
Абы жиIащ Къэбэрдей-Балъкъэрым коронавирусым земыгъэуб­гъуным хуэгъэпсауэ щагъэувауэ щыта мардэхэм емылъытауэ, республикэм и хабзэубзыху орган нэхъыщхьэм и лэжьыгъэр зэпIэзэрыту къызэрызэригъэпэщар. Зи гугъу ящI пIалъэм къриубыдэу Парламентым и зэIущIэу 20 иригъэкIуэкIащ, Iуэхугъуи 183-м щIигъу къыщаIэтауэ. Депутатхэм мардэ-правовой акту 83-рэ къащтащ, абы щыщу 76-р законщ.
- ИкъукIэ лэжьыгъэшхуэ къызэдгъэпэщащ Урысей Федерацэм и Конституцэм зэхъуэкIыныгъэхэр хэлъ­хьэным теухуауэ екIуэкIа урысейпсо IэIэтым зы­щыхуэдгъэхьэзыра зэманым. Къэралым и Закон нэ­хъыщхьэм халъхьэ зэ­хъуэ­кIыныгъэхэм я мы­хьэнэр цIыхухэм я деж нэхьэсыным депутатхэр жы­джэру елэжьащ, - жи­Iащ Егоровэм. - Коронавирус узыфэм и зэран ди экономикэм, цIыхухэм я псэу­кIэм емыкIын щхьэкIэ ­законодательствэ и лъэ­­ныкъуэкIэ унафэ зыбжанэ къэтщтащ. Псалъэм папщIэ, хьэрычэтыщIэхэм ят налогыр яхуэдгъэмэщIащ, коронавирусыр зэран зы­хуэхъуа IуэхущIапIэхэм я мылъкум налог темыхьэу дубзыхуащ. Къищы­нэ­мыщIауэ,  хьэры­чэтыщIэу япэу зезыгъэтххэм налог емы­гъэтыныр зытещIыхьа пIалъэр 2024 гъэ пщIондэ дгъэIэпхъуащ. 2020 гъэм щIышылэм и 1-м  дгъэбелджылащ ещанэ сабийрэ къы­кIэлъыкIуэхэмрэ къы­зыхэхъуэ унагъуэхэм мазэ къэс цIыхур ирипсэун папщIэ нэхъ мащIэ дыдэу зыхуейм хуэдиз зэреттынур. Апхуэдэуи республикэм щызэтедухуащ цIыхур ирипсэун папщIэ нэхъ мащIэ дыдэу зыхуейм хуэдизым зи хэхъуэр фIэмыкI унагъуэхэри къызэщIиу­быдэу зи ныбжьыр илъэси 3-м къыщыщIэдзауэ 7-м нэс хъу сабийхэр зиIэхэм мазэ къэс ахъшэ яхухэтхыныр.
Егоровэ Татьянэ жиIащ коронавирус узыфэр къыщекIуэкI зэманым цIыху­хэм я гугъуехьхэм КъБР-м и Парламентыр видеозэ­пыщIэныгъэкIэ е телефонкIэ зэредаIуэр, апхуэдэуи электроннэ пощтымкIэ я упщIэхэр ирагъэхь зэры­хъур. Апхуэдэ Iуэху бгъэ­дыхьэкIэр куэдкIэ нэхъыфIуи къыщIэкIащ: зэман текIуадэр нэхъ мащIэщ икIи зи узыншагъэм къимыхьхэмрэ коронавирусыр зэран нэхъ зыхуэ­хъуну къалъытэ цIыху щхьэ­хуэхэмрэ я дежкIи IэмалыфIщ. Къэбгъэлъа­гъуэ­мэ, Егоровэ Татьянэ къызэщIикъуэжа пIалъэм къриубыдэу депутатхэр хэплъэну яхузэфIэкIащ цIы­хухэм зыкъызэры­хуа­гъэ­за Iуэху 1600-м.
ИлъэсыщIэ дызытехьэм депутатхэм къалэн нэхъыщхьэу зыхуагъэувыж­хэм къыщытеувыIэм, Его­ровэм къыхигъэщащ псом япэу КъБР-м и Парламентыр зэрелэжьынур УФ-м и Конституцэм халъхьа зэ­хъуэкIыныгъэхэм тету ­КъБР-м и Конституцэмрэ республикэ законхэмрэ зэгъэзэхуэжыным.
- 2021 гъэм, адрей илъэс­хэми хуэдэу, Парламентым и лэжьыгъэр нэхъыбэу зы­теухуауэ щытынур УФ-м и Президентыр УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым Зэры­зыхуигъэзэнум къыщыгъэ­лъэгъуахэр зэрагъэзащIэм Парламентыр хабзэ и лъэныкъуэкIэ зэрыкIэ­лъып­лъынымрэ КъБР-м и Iэтащхьэм республикэм и ­хабзэубзыху орган нэ-хъыщ­хьэм Пщэрылъ щи­щIы­нухэр къызэгъэ­пэ­щынымрэщ, - дыщIигъуащ Егоровэм. - Шэч хэмылъу, нэгъуэщI Iуэхугъуэ куэди зэпкърытхыну къытпэ­щылъыну къыщIэкIынщ. Абы и лъэныкъуэкIэ пыт­щэ­нущ республикэм и псэу­кIэр къыщыдгъэнахуэ зэIущIэхэм. Ди лэжьыгъэр зыхуэгъэзауэ щытынур щIыналъэм и социально-экономикэ, политикэ Iуэ­хухэм зегъэужьынырщ, цIыхухэм я хуитыныгъэхэр законым къызэрызэригъэ­пэ­щынырщ. Си фIэщ мэхъу депутатхэр адэкIи жыджэру  я лэжьыгъэм зэ­рыпэрытынур.
Егоровэм журналистхэми фIыщIэ яхуищIащ икIи къыхигъэщащ дяпэкIи жы­джэру  ахэр зэдэлэжьэну зэрыщыгугъыр.
КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек Егоровэ Татьянэ арэзы дэхъуащ ­коронавирусым и зэранкIэ 2020 гъэр дуней псом ­дежкIэ илъэс нэхъ гугъу дыдэхэм ящыщ зэры­хъуамкIэ, цIыхум и узыншагъэмрэ и гъащIэмрэ ехьэ­лIауэ шынагъуэ къихьу. Абы къыхэкIыу коронавирус узыфэм пэщIэты­нымкIэ КъБР-м и Прави- тельствэмрэ Парламентымрэ зэгъусэу зэ­­фIа­­гъэкIа лэжьыгъэр, къапщтэмэ, илъэсым ­къайхъулIахэр республикэм и хабзэубзыху орган нэхъыщхьэм къыщызэ­щIикъуэжыныр КъБР-м и Iэтащхьэм тэмэму къилъытэри, Iуэхугъуэ нэ­хъыщ­хьэхэм къытеувыIащ. КIуэкIуэ Казбек Парламентым щищIа докладыр ди газетым и къыкIэлъыкIуэ къыдэкIыгъуэм тетынущ.

БАГЪЭТЫР Луизэ.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

28.03.2024 - 09:03

АДЫГЭХЭМ Я КЪЕЖЬАПIЭР

   ЩIыгум и ныбжьым ебгъапщэмэ, псэ зыIут дунейм еплъытмэ, цIыхум къикIуа гъуэгуанэр кIэщI дыдэщ, тхыдэм и щапхъэхэмкIэ ар мащIэщ.

28.03.2024 - 09:03

КАСПИЙСК ЩЫЗОХЬЭЗОХУЭ

Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм алыдж-урым бэнэкIэмкIэ я спортсмен нэхъ лъэщхэр, илъэс 24-рэ зи ныбжьхэр, иджыблагъэ щызэхуэсащ Дагъыстэным и Каспийск къалэм.

27.03.2024 - 13:58

БИЙМ ЗЫ ГУПУ ПЭЩIИГЪЭУВАТ

Тхыдэдж-щIэныгъэлI Сокъур Валерэ «Кърым зауэр къэзыхьа ХьэтIохъущокъуэ и къуэ Кургъуокъуэ - пщыхэм я Iумахуэт» зыфIища и тхыгъэм къызэрыхэщу, зи ныбжьыр илъэс 27-рэ фIэкIа мыхъуа Къаплъэн-Джэрий, I

27.03.2024 - 12:25

ДУНЕЙПСО ЗЭХЬЭЗЭХУЭР Я ПЛЪАПIЭУ

Мэзкуу областым и Рузэ къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ Олимп джэгухэм хыхьэ тхэквондо лIэужьыгъуэмкIэ (ВТФ) Урысейм пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIауэ ныбжьыщIэхэм, хъыджэбзхэмрэ щIалэхэмрэ я зэхьэзэх

27.03.2024 - 09:03

СИ ЖЭНЭТ

(ГъащIэ теплъэгъуэ)