|
Бжьыхьэ лэжьэгъуэр зэхуащIыж
28 декабря, 2020 - 06:53
КъБР-м и Парламентым и бжьыхьэ лэжьэгъуэм и иужьрей зэIущIэм депутатхэм Iуэхугъуэ 25-рэ къыщаIэтащ. Ар иригъэкIуэкIащ КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ. ЗэIущIэм хэтащ КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек, КъБР-м и Правительствэм и УнафэщI Мусуков Алий, депутатхэр. Видеоконференц мардэм тету абы еплъащ КъБР-м и Парламентым и лIыкIуэу УФ-м и сенатор Ульбашев Мухьэрбий, УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым и Къэрал Думэм и депутат Геккиев Заур, щIыпIэ администрацэхэм я унафэщIхэр, нэгъуэщIхэри.
Псом япэу депутатхэм Iэ яIэтащ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и хеящIэхэм я коллегием жылагъуэм и лIыкIуэу хагъэхьэну къагъэлъэгъуахэм папщIэ. Ахэр: Ахъмэт Алим, ГъукIэпщокъуэ Мурат, Маликовэ Лидэ, Мусуков Мурат, Уянаев Руслан, Хужьокъуэ Арсен, Юсупов Аслъэн сымэщ. КъищынэмыщIауэ, Прохладнэ районым суд IуэхущIапIэ №3-м и зэзыгъэкIуж хеящIэм и къулыкъур хуагъэфэщащ ЩIанкIэ Маринэ.
ЗэIущIэм етIуанэ еджэгъуэу къыщащтащ «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и бюджетыр 2021 гъэм, 2022 - 2023 гъэхэм ятещIыхьауэ» КъБР-м и законым и проектыр.
КъБР-м финансхэмкIэ и министр Лисун Еленэ зэрыжиIамкIэ, 2021 гъэм республикэм и бюджетым и хэхъуэр сом мелард 43,6-рэ хъунущ, къигъэсэбэпыну зыхуеинур - сом мелард 44,8-рэ. Бюджетыр зыхущыщIэнур сом мелард 1,1-рэ мэхъу. 2022 гъэм щIыналъэм и хэхъуэр сом мелард 42,5-рэ хъуну хуагъэфащэ, къагъэсэбэпынур - сом мелард 42,1-рэ. А илъэсым профицитыр сом мелуан 423,7-рэ хъунущ. 2023 гъэм Къэбэрдей-Балъкъэрым и хэхъуэр сом мелард 43,3-рэ, къигъэсэбэпыну зыхуеи-нур сом мелард 42,8-рэ хъуну къагъэлъагъуэ. Абы щыгъуэми профициту сом мелуан 516-рэ иIэнущ.
- 2020 гъэм дыгъэгъазэм и 8-м къыдэкIа «Федеральнэ бюджетыр 2021 гъэм, 2022 - 2023 гъэхэм ятещIыхьауэ» Федеральнэ законым ипкъ иткIэ республикэм зымыгъэзэж и хэхъуэр нэхъыбэ хъунущ: 2021 гъэм сом меларди 8,3-рэ, 2022 гъэм - сом меларди 6,017-рэ, 2023 гъэм - сом меларди 7,5-рэ, - жиIащ министрым. - ЗэхъуэкIыныгъэхэр игъуэтащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и бюджетым щыщу къэдгъэсэбэпыну дызыхуеинум. Федеральнэ бюджетым къыхэкI бюджет трансферт хэхахэм зэхъуэкIыныгъэ зэрагъуэтам ипкъ иткIэ 2021 гъэм къэдгъэсэбэпыну дызыхуеинум хохъуэ сом меларди 8,3-кIэ. Абы щыщу сом меларди 3,8-м щIигъур текIуэдэнущ илъэси 3-м къыщыщIэдзауэ 7-м нэс зи ныбжь сабийхэм мазэ къэс хухахыну ахъшэм. КъищынэмыщIауэ, улахуэр зэрат фондми хохъуэ сом мелуан 260,7-кIэ. Ар хухэтхынущ 2021 гъэм щIышылэм и 1-м щегъэжьауэ МРОТ-м хэгъэхъуэным (сом мин 12-рэ 792-рэ хъунущ). Улахуэм и гъэтIылъыгъэ фондыр дгъэбелджылащ сом мелуан 567,9-м тещIыхьауэ. А ахъшэр хуэдутIыпщынущ КъБР-м и Iэтащхьэм 2020 гъэм мэлыжьыхьым и 2-м къыдигъэкIа «ЛэжьакIуэ щхьэхуэхэм къэралыр ядэIэпыкъуным теухуауэ» Унафэм ипкъ иткIэ узыншагъэр хъумэнымкIэ къэрал IуэхущIапIэхэм щылажьэхэм я улахуэм яхущIыгъуным.
КъБР-м и Парламентым БюджетымкIэ, налогхэмрэ финансхэмкIэ и комитетым и унафэщI АфэщIагъуэ Михаил Къэбэрдей-Балъкъэрым и бюджетым теухуа законопроектым щытепсэлъыхьым къыхигъэщащ федеральнэ бюджетым къыхэкIыу сом меларди 8,3-рэ хъууэ ахъшэ лей къызэрыIэрыхьэм и фIыгъэкIэ щIыналъэм и хэхъуэр процент 23,4-кIэ нэхъыбэ зэрыхъуар икIи иджы япэу республикэ бюджетыр сом мелард 40-м зэрыщхьэдэхар. Апхуэдэуи абы дыщIигъуащ бюджетым и процент 70-р социальнэ Iуэхухэр зэфIэгъэкIыным зэрытещIыхьар, сом меларди 2-р пенсэм дыщIагъуным трагъэкIуэдэну зэрамурадыр.
ЗэIущIэм къыщащтащ «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и сату щIапIэхэм лэжьыгъэр къызэрыщызэрагъэпэщым теухуауэ» КъБР-м и Законым зэхъуэкIыныгъэхэр хэлъхьэным и IуэхукIэ» КъБР-м и законым и проектыр.
ЕтIуанэ еджэгъуэу депутатхэр хэплъащ «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм налогыр зэрыщагъэув щIыкIэм теухуауэ» КъБР-м и Законым и гуэдзэнымрэ Iыхьэ 2-мрэ, «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм налогыр нэхъ тыншу зэрыщагъэув щIыкIэр къыщагъэсэбэпкIэ хьэрычэ-тыщIэхэм процент щхьэщамытыкIыу гъэбелджылыным теухуауэ» КъБР-м и Законым и етIуанэ гуэдзэным, «2020 гъэм цIыхухэм я урысейпсо къыхэтхыкIыныгъэр къызэгъэпэщынымрэ егъэкIуэкIынымрэ теухуауэ УФ-м и къэрал пщэрылъ щхьэхуэхэр щIыпIэ унафэхэр зехьэнымкIэ IэнатIэхэм къалэн ящыщIыным и IуэхукIэ» КъБР-м и Законым и Iыхьэ 3-м, «КъБР-м ЦIыхум и хуитыныгъэхэр хъумэнымкIэ и уполномоченнэм теухуауэ» КъБР-м и Законым зэхъуэкIыныгъэхэр хэлъхьэным я IуэхукIэ республикэм и законопроектхэм.
Депутатхэр арэзы техъуащ Мурманск областым и Думэм КъБР-м и Парламентым зыкъызэрыхуигъэзам тету ахэр зэрызэдэлэжьэнум теухуауэ зэ-ращIылIэну зэгурыIуэныгъэм.
ЗэIущIэм щаубзыхуащ КъБР-м и Парламентым 2021 гъэм и гъатхэ лэжьэгъуэр зэрыщIидзэнумрэ Iуэхугъуэ нэхъыщхьэу къыщаIэтынухэмрэ.
Республикэм и хабзэубзыху орган нэхъыщхьэм и ЩIалэгъуалэ палатэм хэтыну гупыщIэр (иджы ебланэу) зэраубзыхуам теухуауэ къэпсэлъащ ЕгъэджэныгъэмкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ комитетым и унафэщI Емуз Нинэ. Абы зэрыжиIамкIэ, ЩIалэгъуалэ палатэм хыхьэну гукъыдэж зыщIхэр кIуэ пэтми нэхъыбэ мэхъу. Псалъэм папщIэ, иджырей гупым хэтыну хуейуэ цIыхуи 100-м щIигъум зыкъыхуагъэзащ. МахуитхукIэ онлайн мардэм тету щIалэгъуалэм я зэфIэкIхэм хэплъэри, республикэм и жылагъуэ, студент зэгухьэныгъэхэм, политикэ партхэм хэт ныбжьыщIэ 46-рэ къыхахащ. Абыхэм папщIэ депутатхэм Iэ яIэта нэужь, КъБР-м и Парламентым и еханэ зэхыхьэгъуэм и гъусэу лэжьа ЩIалэгъуалэ палатэм иригъэкIуэкIа лэжьыгъэр къызэщIикъуэжащ абы и унафэщI Созаев Кязим.
ЗэфIагъэкIар къепщытэж
КъБР-м и Парламентым 2019 гъэм и фокIадэм къыщыщIэдзауэ 2020 гъэм и дыгъэгъазэ пщIондэ зэфIигъэкIам щхьэхуэу тепсэлъыхьащ республикэм и хабзэубзыху орган нэхъыщхьэм и УнафэщI Егоровэ Татьянэ.
Абы жиIащ Къэбэрдей-Балъкъэрым коронавирусым земыгъэубгъуным хуэгъэпсауэ щагъэувауэ щыта мардэхэм емылъытауэ, республикэм и хабзэубзыху орган нэхъыщхьэм и лэжьыгъэр зэпIэзэрыту къызэрызэригъэпэщар. Зи гугъу ящI пIалъэм къриубыдэу Парламентым и зэIущIэу 20 иригъэкIуэкIащ, Iуэхугъуи 183-м щIигъу къыщаIэтауэ. Депутатхэм мардэ-правовой акту 83-рэ къащтащ, абы щыщу 76-р законщ.
- ИкъукIэ лэжьыгъэшхуэ къызэдгъэпэщащ Урысей Федерацэм и Конституцэм зэхъуэкIыныгъэхэр хэлъхьэным теухуауэ екIуэкIа урысейпсо IэIэтым зыщыхуэдгъэхьэзыра зэманым. Къэралым и Закон нэхъыщхьэм халъхьэ зэхъуэкIыныгъэхэм я мыхьэнэр цIыхухэм я деж нэхьэсыным депутатхэр жыджэру елэжьащ, - жиIащ Егоровэм. - Коронавирус узыфэм и зэран ди экономикэм, цIыхухэм я псэукIэм емыкIын щхьэкIэ законодательствэ и лъэныкъуэкIэ унафэ зыбжанэ къэтщтащ. Псалъэм папщIэ, хьэрычэтыщIэхэм ят налогыр яхуэдгъэмэщIащ, коронавирусыр зэран зыхуэхъуа IуэхущIапIэхэм я мылъкум налог темыхьэу дубзыхуащ. КъищынэмыщIауэ, хьэрычэтыщIэу япэу зезыгъэтххэм налог емыгъэтыныр зытещIыхьа пIалъэр 2024 гъэ пщIондэ дгъэIэпхъуащ. 2020 гъэм щIышылэм и 1-м дгъэбелджылащ ещанэ сабийрэ къыкIэлъыкIуэхэмрэ къызыхэхъуэ унагъуэхэм мазэ къэс цIыхур ирипсэун папщIэ нэхъ мащIэ дыдэу зыхуейм хуэдиз зэреттынур. Апхуэдэуи республикэм щызэтедухуащ цIыхур ирипсэун папщIэ нэхъ мащIэ дыдэу зыхуейм хуэдизым зи хэхъуэр фIэмыкI унагъуэхэри къызэщIиубыдэу зи ныбжьыр илъэси 3-м къыщыщIэдзауэ 7-м нэс хъу сабийхэр зиIэхэм мазэ къэс ахъшэ яхухэтхыныр.
Егоровэ Татьянэ жиIащ коронавирус узыфэр къыщекIуэкI зэманым цIыхухэм я гугъуехьхэм КъБР-м и Парламентыр видеозэпыщIэныгъэкIэ е телефонкIэ зэредаIуэр, апхуэдэуи электроннэ пощтымкIэ я упщIэхэр ирагъэхь зэрыхъур. Апхуэдэ Iуэху бгъэдыхьэкIэр куэдкIэ нэхъыфIуи къыщIэкIащ: зэман текIуадэр нэхъ мащIэщ икIи зи узыншагъэм къимыхьхэмрэ коронавирусыр зэран нэхъ зыхуэхъуну къалъытэ цIыху щхьэхуэхэмрэ я дежкIи IэмалыфIщ. Къэбгъэлъагъуэмэ, Егоровэ Татьянэ къызэщIикъуэжа пIалъэм къриубыдэу депутатхэр хэплъэну яхузэфIэкIащ цIыхухэм зыкъызэрыхуагъэза Iуэху 1600-м.
ИлъэсыщIэ дызытехьэм депутатхэм къалэн нэхъыщхьэу зыхуагъэувыжхэм къыщытеувыIэм, Егоровэм къыхигъэщащ псом япэу КъБР-м и Парламентыр зэрелэжьынур УФ-м и Конституцэм халъхьа зэхъуэкIыныгъэхэм тету КъБР-м и Конституцэмрэ республикэ законхэмрэ зэгъэзэхуэжыным.
- 2021 гъэм, адрей илъэсхэми хуэдэу, Парламентым и лэжьыгъэр нэхъыбэу зытеухуауэ щытынур УФ-м и Президентыр УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым Зэрызыхуигъэзэнум къыщыгъэлъэгъуахэр зэрагъэзащIэм Парламентыр хабзэ и лъэныкъуэкIэ зэрыкIэлъыплъынымрэ КъБР-м и Iэтащхьэм республикэм и хабзэубзыху орган нэ-хъыщхьэм Пщэрылъ щищIынухэр къызэгъэпэщынымрэщ, - дыщIигъуащ Егоровэм. - Шэч хэмылъу, нэгъуэщI Iуэхугъуэ куэди зэпкърытхыну къытпэщылъыну къыщIэкIынщ. Абы и лъэныкъуэкIэ пытщэнущ республикэм и псэукIэр къыщыдгъэнахуэ зэIущIэхэм. Ди лэжьыгъэр зыхуэгъэзауэ щытынур щIыналъэм и социально-экономикэ, политикэ Iуэхухэм зегъэужьынырщ, цIыхухэм я хуитыныгъэхэр законым къызэрызэригъэпэщынырщ. Си фIэщ мэхъу депутатхэр адэкIи жыджэру я лэжьыгъэм зэрыпэрытынур.
Егоровэм журналистхэми фIыщIэ яхуищIащ икIи къыхигъэщащ дяпэкIи жыджэру ахэр зэдэлэжьэну зэрыщыгугъыр.
КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек Егоровэ Татьянэ арэзы дэхъуащ коронавирусым и зэранкIэ 2020 гъэр дуней псом дежкIэ илъэс нэхъ гугъу дыдэхэм ящыщ зэрыхъуамкIэ, цIыхум и узыншагъэмрэ и гъащIэмрэ ехьэлIауэ шынагъуэ къихьу. Абы къыхэкIыу коронавирус узыфэм пэщIэтынымкIэ КъБР-м и Прави- тельствэмрэ Парламентымрэ зэгъусэу зэфIагъэкIа лэжьыгъэр, къапщтэмэ, илъэсым къайхъулIахэр республикэм и хабзэубзыху орган нэхъыщхьэм къыщызэщIикъуэжыныр КъБР-м и Iэтащхьэм тэмэму къилъытэри, Iуэхугъуэ нэхъыщхьэхэм къытеувыIащ. КIуэкIуэ Казбек Парламентым щищIа докладыр ди газетым и къыкIэлъыкIуэ къыдэкIыгъуэм тетынущ.
|
28.03.2024 - 09:03 ЩIыгум и ныбжьым ебгъапщэмэ, псэ зыIут дунейм еплъытмэ, цIыхум къикIуа гъуэгуанэр кIэщI дыдэщ, тхыдэм и щапхъэхэмкIэ ар мащIэщ. |
|
28.03.2024 - 09:03 Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм алыдж-урым бэнэкIэмкIэ я спортсмен нэхъ лъэщхэр, илъэс 24-рэ зи ныбжьхэр, иджыблагъэ щызэхуэсащ Дагъыстэным и Каспийск къалэм. |
|
27.03.2024 - 13:58 Тхыдэдж-щIэныгъэлI Сокъур Валерэ «Кърым зауэр къэзыхьа ХьэтIохъущокъуэ и къуэ Кургъуокъуэ - пщыхэм я Iумахуэт» зыфIища и тхыгъэм къызэрыхэщу, зи ныбжьыр илъэс 27-рэ фIэкIа мыхъуа Къаплъэн-Джэрий, I |
|
27.03.2024 - 12:25 Мэзкуу областым и Рузэ къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ Олимп джэгухэм хыхьэ тхэквондо лIэужьыгъуэмкIэ (ВТФ) Урысейм пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIауэ ныбжьыщIэхэм, хъыджэбзхэмрэ щIалэхэмрэ я зэхьэзэх |
|
27.03.2024 - 09:03 (ГъащIэ теплъэгъуэ) |
|