Шэджэм къалэм иджыблагъэ къы­щызэIуахащ алыдж-урым бэ­нэкIэмкIэ школ. А спорт лIэужьы­гъуэмкIэ Олимп чемпион, Дунейпсо кубокыр къэзыхьа Къардэн Мурат и цIэр абы фIащащ.

Спорт бэнэкIэмкIэ пэшым зэуэ ­зыщагъэсэфынущ сабии 150-м. КъищынэмыщIауэ, абы хэтщ псы есыным, атлетикэ хьэлъэм, гуп зэпеуэ зэмылIэужьыгъуэхэм зыщыхуагъэ­хьэзыр щIыпIэ Iэхуитлъэхуитхэр.
Пэшыр къызэгъэпэщащ жьыр зыгъэкъабзэ IэмэпсымэкIэ, зыхуей хуэгъэза зытIэщIыпIэхэмкIэ, тренерхэр зыщIэсынухэмкIэ. Алэрыбгъуищ ­щаукъуэдия щIыпIэм алыдж-урым бэнэ­кIэм щыхуагъэсэнущ.
БэнэкIэмкIэ пэшыр Шэджэм къалэм къыщызэIуахым кърихьэлIащ абы и цIэр зыфIаща Олимп чемпион, иджыпсту КъБР-м и Парламентым и УнафэщIым и къуэдзэ Къардэн Мурат.
Iуэху щхьэпэм и  хьэтыркIэ къызэ­хуэсыжахэт ди спортсмен цIэрыIуэ Олимп чемпионхэу Махуэ Билалрэ Мудрэн Беслъэнрэ, Урысей Федерацэм дзюдомкIэ и командэ къыхэхам и тренер нэхъыщхьэ, Олимп Джэгухэм дом­беякъ медалыр къыщызыхьа Тау Хьэсэнбий сымэ, нэгъуэщI дызэрыгушхуэ щIалэ зыбжанэ. Официальнэ Iуэхугъуэхэр зэфIэкIа иужькIэ ахэр жыджэру хэтащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и бэнакIуэ ныбжьыщIэхэм спорт пэшыщIэм щрагъэкIуэкIа япэ зыгъэсэныгъэм.
Шэджэм къалэм къыщызэIуаха алыдж-урым бэнэкIэмкIэ пэшым зи цIэр фIаща Къардэн Мурат ди республикэр къищынэмыщIауэ, къэралыр зэрыгушхуэ цIыхущ. Ар Олимп чемпионщ (2000 гъэм), Дунейпсо ­кубокыр щэнейрэ къэзыхьащ (1992, 1995, 1997 гъэхэм), Европэм щыте­кIуащ (1998 гъэ), иджы Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым и УнафэщIым и къуэдзэщ.