Ди республикэм щежэх псыхэм я нэхъ уардэ Бахъсэн и тIуащIащхьэхэмкIэ щыIэ Нарзанхэм я хуейм фокIадэм и 3-м къыщызэIуахащ «ТекIуэныгъэхэм я парк» зыфIаща комплексыщIэ. А Iуэхугъуэм иращIэкIа гуфIэгъуэ пэкIум къыщыпсэлъащ КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек, «Урысейр зэфIэкI инхэм я къэралщ» АНО-м и унафэщI Комиссаров Алексей, «Урысейм и пашэхэр» зэпеуэм щытекIуахэм я щIыналъэ зэгухьэныгъэу «Iуащхьэмахуэ» зыфIащам и унафэщI Яковлевэ Татьянэ сымэ, нэгъуэщIхэри.
ЗэIущIэм къыщызэхуэсахэм пэублэ псалъэкIэ захуигъэзащ республикэм и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек.
- Дэ дыщопсэу къэрал иным икIи уардэм. Абы иIэщ езым и хабзи, куэдым ягъэщIагъуэу къызэринэкIа и тхыди. Хэт и дежкIи нэрылъагъущ зи щыIэкIэ-псэукIэр псынщIащэу зыхъуэж дунейпсо жылагъуэм дежкIэ мыхьэнэ ин дыдэ зэриIэр ди адэжьхэм блэкIам щызэрахьа лIыгъэр, хахуагъэр, къытхузэранэкIа тхыдэр пщIэ нэхъ зыхуэтщIыпхъэхэм зэращыщыр мы зэманым псэухэми ягу къэгъэкIыжыным. Нобэ къызэIутха комплексри а Iуэхум, блэкIам гулъытэ хэха хуэщIыным, сыткIи зэрыхуэлэжьэнури си фIэщ мэхъу. Дыщыгъуазэщ Совет Союз иным хыхьэу щыта къэралхэм щыпсэухэр нэхъ дызэщIэзыгъэуIуэ Iуэхугъуэ ин дыдэу ди тхыдэм къыхэнар Хэку зауэшхуэр зэрыарар. ЗэрытщIэщи, абы иужь ита лъэхъэнэхэми ди нобэми ди цIыхубэр лъэпощхьэпо зэмылIэужьыгъуэхэм япэщIэувэн хуей хъуащ. ФIыщIэ щхьэхуэ худощI «Урысейр - зэфIэкI инхэм я къэралщ» АНО-м и унафэщI Комиссаров Алексейрэ «Урысейм и пашэхэр» зэпеуэм щытекIуахэм я щIыналъэ зэгухьэныгъэу «Iуащхьэмахуэ» зыфIащам и унафэщI Яковлевэ Татьянэрэ, Iуащхьэмахуэ бгы уардэр зи нагъыщэ мыпхуэдэ проект дахэ къызэгъэпэщынымкIэ жэрдэмыр къызэрыхалъхьам папщIэ. «ТекIуэныгъэхэм я парк» комплексым къыIухьэу, абыкIэ ди къэрал иныр зэрагъэлъапIэр къыхагъэщу, я ехъулIэныгъэхэмкIэ зэрыгушхуэр къахуэгъэлъэгъуэнущ бгыщхьэ аранэхэр къэзыгъэIурыщIахэми, спортсмен цIэрыIуэхэми, гъуазджэмрэ щIэныгъэмрэ я IэнатIэхэм щехъулIахэми, нэгъуэщIхэми, - жиIащ КIуэкIуэ Казбек, пэкIум къыщызэхуэсахэм защыхуигъазэм.
АдэкIэ псалъэ иратащ Комиссаров Алексей.
- МахуитI дэкIами арагъэнщ «Урысейм и пашэхэр» зэпеуэм и ещанэ Iыхьэм щытекIуахэр Iуащхьэмахуэ и щыгум дэкIыу, абдежым ТекIуэныгъэм и бэракъ плъыжьыр зэрыщыхатIэрэ. Зэманыр кIуэху, дэ нэхъри тпэжыжьэ мэхъу ди адэжьхэм бэлыхь Iэджи щагъэва, ящыщ куэдым я щхьэхэр щыхалъхьа Хэку зауэшхуэр щекIуэкIа илъэсхэр. Ауэ щыхъукIи, мыхьэнэ ин дыдэ зиIэщ абы щыгъуэ къэхъуа зэпэщIэувэныгъэ хьэлъэм икIи бзаджэм лIыгъэ къыщызыгъэлъэгъуа ди цIыхухэм я фэеплъ нэхур зыщымыгъэгъупщэныр, къытщIэхъуэ щIэблэхэм ар зыхуэдэр егъэщIэныр. Мыбдежым къыщызэIутха комплексым и проектыр щыдгъэхьэзырми тегъэщIапIэ нэхъыщхьэу диIар ди адэжьхэм Хэку зауэшхуэм къыщахьа ТекIуэныгъэр аращ. Ауэ, итIани, иджыри зэ къыхэгъэщыпхъэу къызолъытэ, дэ, Урысейм и цIыхухэм, зауэ мыхъуу, мамырыгъэм и IэнатIэ зэмылIэужьыгъуэхэми ехъулIэныгъэ нэрылъагъухэр щызыIэрызыгъэхьахэр куэд дыдэу къызэрытхэтыр. СэркIэ телъыджэщ а гупсысэр зи лъабжьэ фэеплъ-комплексыр ди къэрал псом япэ дыдэу къыщыщызэIутхар мы щIыпIэр зэрыарари. Гъуазджэм и иджырей унэтIыныгъэхэм ящыщ инсталляция макет щIыкIэм тету ар зэрызэхагъэувари гъэщIэгъуэнщ: цIыхум езым и къару емыблэжу зригъэхъулIэхэм бгыжь уардэр и нэщэнэрэ ихъуреягъыр жыгыщIэ хэсапIэу. Си щхьэкIэ куэдрэ сыкъохьэ фи щIыналъэми, сытым дежи сфIэтелъыджэщ гуапагъэу фэ къывбгъэдэкIри, хьэщIагъэу цIыхум ефхым и инагъри, - Комиссаровыр и гупсысэхэмкIэ ядэгуэшащ къызэхуэсахэм.
Яковлевэ Татьянэ къызэрыхигъэщамкIэ, клубым хэтхэм районым ит къуажэхэм дэт курыт еджапIэхэм «ЩIыхьым и фэеплъ» зыфIаща дерсхэр щрагъэкIуэкIащ.
- ФIыщIэ ин худощI текIуэныгъэхэм я нэщэнэ комплексыр къызэгъэпэщыным зи гуащIэ хэзылъхьа псоми. Мыбдежым къызэрыщыхагъэщащи, къыбгъэдыхьа иужькIэ, фэеплъым и пащхьэ щызэхъуэхъуж хъунущ гъащIэм и унэтIыныгъэ зэмылIэужьыгъуэхэм ехъулIэныгъэ щызыIэрызыгъэхьауэ къэзылъытэж дэтхэнэри. Ар, дауи, телъыджэщ икIи дызыгъэгуфIэщ, - жиIащ Яковлевэ Татьянэ.
Комплексыр къэхухьащи, щIы IыхьиплIу зэхэтщ. Дэтхэнэми а махуэм псей, бзииху, зэрыджэ, мэракIуэ къызыпыкIэ жыг цIыкIухэр щыхасащ. МетритI зи лъагагъ инсталляцэу Iуащхьэмахуэ и теплъэр зратар а псом я кум итщ.