Зи уэрэдхэр, щыкъун IэфIу, зэбграх Вындыжь Марие

Адыгэ эстрадэм и артист пажэхэу Нэхущ Чэрим, Сокъур Ольгэ, Тхьэгъэлэдж Светланэ, Хъыжьрокъуэ СулътIан, Хьэцей Тимур, Лий Аслъэн сымэ, нэ­гъуэщIхэми ягъэзащIэ уэрэдхэу цIыхубэм фIыуэ ялъэгъуахэр зи IэдакъэщIэкI Вындыжь Марие и ныбжьыр илъэс бжыгъэ дахэ ­ирокъу мы махуэхэм. Ар Дзэлыкъуэ щIыналъэм хыхьэ Сэрмакъ къуажэм къыщалъхуащ. Курыт еджа­п­Iэм 8-нэ классыр ехъу­­лIэ­ныгъэ иIэу къы­щиуха иужь, Налшык дэт педучилищэм щIэныгъэ щы­з­ригъэгъуэтащ. Я жы­лэм дэт школым пэщIэдзэ классхэр зэрыщригъа­джэм хуэдэурэ КъБКъУ-м адыгэбзэмрэ урысыбзэмкIэ и къудамэм щIэтIыс­хьащ. ИужькIэ Къэбэрдей-Балъкъэрым Социальнэ зыужьыныгъэмкIэ и министерствэм и центрым инспектору щылэжьащ, щIэ­ныгъэ нэхъыщхьэ зри­гъэгъуэта иужь, Лэскэн ЕтIуанэ ­къуажэ школым щригъэджащ. Иджыпсту Къэбэрдей-Балъкъэр радиом щолажьэ. Урысей Федерацэм и ТхакIуэхэм, Журналистхэм я зэгухьэныгъэхэм хэтщ.
КъБР-м ЕгъэджэныгъэмкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэ­гъуалэм я IуэхухэмкIэ, ЩэнхабзэмкIэ и министерствэхэм, Дунейпсо Арткомитетым я щIыхь, фIыщIэ тхылъхэр, ­«КъБР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ» цIэ лъапIэр къы­хуагъэфэщащ.
Гъуазджэм и лъагапIэу къалъытэ уэрэдым хуэ­Iэижь Вындыжьым и Iэдакъэ­щIэкIхэр, щыкъун IэфIыр бзу быным зэры­зэб­грахым хуэдэу, лъэп­къым хэIущIыIу щыхъуащи, ахэр цIыхубэ уэрэду фIэкIа зымы­щIэ­хэри щыIэщ. Абы нэхъ насып щыIэ уэрэдусым и дежкIэ?!
Вындыжьым и усэхэм ­гъащIэм и лъэныкъуэ куэд къызэщIаубыдэ. ЦIыху гу­къеуэр, гупсысэр, гуры­фIы­гъуэр, хъуэпсапIэр Iэзэу къигъэлъэгъуэн хузэ­фIокI абы. Пэжщ, дахэу тхэ куэд щыIэщ, ауэ Марие и творчествэм фо хьэкIуэу гур къы­IуезыгъащIэр ар ныбжь псоми «зэреп­сэ­лъэ­фырщ». Абы и щыхьэтщ ар щIэх-щIэхыурэ республикэм ит курыт еджапIэхэм ирагъэблагъэурэ цIы­кIу­хэм зэры­IуагъащIэр, творческэ пшыхь гукъинэжхэр къызэрыхузэрагъэпэщыр. Сыт и уасэ иджыблагъэ лъэпкъым зэрыхуэупса «Бзу анэм и уэрэд» сабий мюзиклыр?! 
ЗыкIи нэхъ мащIэкъым Марие адыгэ журналистикэм хуищIа хэлъхьэныгъэр. Илъэс куэд щIауэ ар Къэбэрдей-Балъкъэр радиом егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и къудамэм и лэжьакIуэщ.
Ди республикэм и щIы­налъэхэм а унэтIыныгъэмкIэ къыщызэрагъэпэщ зэ­хы­- х­ьэхэм кIуэурэ репортаж гъэщIэгъуэнхэр ещI, еджапIэхэм щызэхаублэ зэпеуэхэм къыщыхэжа­ны­кIа ныбжьыщIэхэр къегъэпсалъэ, гулъытэ ­яхуещI.
Шэч хэмылъу, а псор хузэ­фIэкIынымкIэ абы щIэ­­гъэкъуэн къыхуэхъур и унагъуэ дахэрщ. Къэшэж СулътIанрэ Мариерэ я бынхэу Альбертрэ Анжелэрэ езыхэми унагъуэ яIэу, я адэ-анэм я щапхъэм тету, ехъулIэу мэпсэу. Абыхэм къатепщIыкIыжа цIыкIухэм я насыпыр тIуащIэу жыпIэ хъунущ (адрей нанэхэм быным я быныжыр IэфIыкIэрэ гу­лъы­тэ хэхакIэ ягъэгуфIэмэ, мы сабийхэр усэщIэ цIы­кIу­хэмкIи ягъа­фIэ. И нэхъыбапIэм я лIыхъужьыр езыхэрауэ).
И махуэ лъапIэм ирихьэ­лIэу Марие упщIэ зыбжанэкIэ зыхуэдгъэзащи, къы- ­д­жиIахэр ди гуапэу ­фи пащхьэ идолъхьэ.
- Сокъур Мусэрбий къы­зэригъэпэщауэ щыта литературэ гупжьейм кIуэн щы­щIэбдзам къыщыщIэдзауэ литературэм япэ лъэба­къуэхэр хэпчауэ жыпIэ хъунущ. Вындыжь Марие сыт уса­кIуэ, уэ­рэдус зыщIар?
- Къуажэ школым ады­гэбзэмкIэ дыщезыгъэджа Лыджыдэ Хьэлимэт и фIыгъэу къэплъытэ хъунущ си усакIуэгур ­ушэу зэрыхуежьар. Абы литературэ гупжьей къы­зэ­ригъэпэщауэ усыгъэм и гъэп­сыкIэхэм дыхуи­гъасэрт. ИкъукIэ сигъэгушхуэрт Хьэлимэт. Педучилищэм сы­­щы­щIэ­сам литературэ Iуэху ­зес­хуа­къым. ИужькIэ ­КъБКъУ-м адыгэбзэмрэ уры­­сыбзэмкIэ и къудамэм сы­щIэ­­тIысхьэну ­мурад сщIащ. Экзаменым ды­зыхуей те­мэмкIэ сочиненэ ттхыну хуит дищIырти, сэ усэ истхащ. Урыс Хьэталий кърикIуэурэ, си тхылъымпIэм итым ­еп­лъри, игъэщIагъуэу: «Сыт, уэ усэ зэхэплъхьэу ара?» - жиIэри къызэупщIат. Дауи, усэ бэлыхь хъуауэ къы­щIэ­кIын­тэкъым ар, ауэ усыгъэм сызэрыдихьэхым щхьэкIэ пхагъэкIагъэнт. Универси­тетым сыщIэтIысхьа иужькIэ Сокъур  Мусэрбий  сриджэу, къызэригъэпэща ­лите­ратурэ гупжьейм сыхы­хьэну къы­зэ­рысхуигъэфащэр, си зэфIэкIыр абы пэлъэ­щыну къызэрилъытэр къы­щы­зжиIэм, сыгуфIэри, кIуэн щIэздзащ. Нобэми сфIэгъэщIэгъуэнщ Му­сэрбий и ­губ­зыгъагъэр, ­набдзэгубдзаплъагъэр. 
Еуэри, Мусэрбий «МакъыщIэхэр» зэ­пеуэм сыхи­гъэ­хьащ. Абы и къэп­щы­такIуэ нэхъыщхьэр Що­джэнцIыкIу Iэдэмт.
А зэманым школым егъэджакIуэу лэжьэн щыщIэздзати, зэпеуэм щы­жысIэ­­ну къыхэсхари егъэджакIуэм теухуа усэт.
«Сыщытщ сыщIоплъэри нэ плIыщI,
Зэмыщхьу гъащIэр щыубзыхуау…
Зым и нэгум дохутыр ­хъуауэ щIызолъа­гъуэ» н.къ. псалъэхэр усэм хэтти, къэпщы­такIуэхэм яз (езыри уса­­кIуэт) къысщIэнакIэу& «Уэлэхьи, властыр зэрыщыту езым и IэмыщIэ илъу жеIэмэ мыбы, бын куэди иIэу къыщIокIым…», - щыжиIэм, зэуэ си гур къызэ­фIэ­зэ­рыхьри, сызэ­ры­кIуам  щхьэкIэ си щхьэ мыгъуагъэ хуэс­хьыжу сыкъыщIэкIыжащ. ИтIанэ Мусэрбий си усэ Iэрамэр сIихри:
«Анэ быдзышэ хуэлIа сабийуэ,
Псы хуэлIа щIылъэм и жьэр ущIащ» сатырхэм ­къе­джэщ, къысщIэнэкIам дежкIэ зигъазэри: «АфIэкIа образ къимыгъэщIами, абы­кIэ уи творчествэр къыди­гуащ», - жриIат. А псалъэхэр сэркIэ дамэт.
ЕджапIэр къэзухри, уна­гъуи сыхъужауэ, ХьэкIуащэ Андрей къалэм сыщыхуэ­зауэ, Сокъурыр зэрыщымы­Iэжым и хъыбар ­гуауэр къы­зжиIэри, «Уэлэхьи, хъы­джэбз, Мусэрбий къызэ­рып­щыгугъар умыгъэ­пэжа уэ», - псалъэхэр гукъанэ хэлъу ды­-щIи­гъужат.
Си нэгур зэIууауэ сы­кIуэж­ри, Iуэхур зытетыр си щхьэгъусэм хуэсIуэтэжа иужькIэ: «Абы щыгъуэ, иджыпсту уотIысри, зы усэ уотх, пщэдеи уотIысри, уотх, «Мусэбий къызэ­рып­щыгугъар бгъэпэжащ!» - къыбжаIэху уотхэ», - къызжиIат. Арати, сэри сытегуш­хуэри, тхэн щIэздзэжащ, ауэ стхыхэр зыщIыпIи щызгъэ­лъагъуэртэкъым.
Зэгуэрым си сабийхэр Пионерхэм я уардэунэу Налшык дэтым къэсшащ уэрэд жыIэным, ­къэфэным дезгъэхьэхыну. ЦIы­кIухэм ядэ­лажьэ Блашэ Владимир сы­щыхуэзэм: «Ма­рие, усэ птхыуэ зэхэс­хащи, кхъыIэ, ­мы сабийхэм ­зыгуэр яхуэтх, адыгэбзэкIэ ­жедгъэIэн дгъуэтыркъым», - щыжиIэм, сы­кIуэжри, си хъы­джэбзымрэ и анэшх­уэм­рэ ятеухуауэ «Нанэрэ Лацэрэ» усэ цIыкIур яхуэст­хащ. Владимир усэр зан­щIэу къищтащ. Мыхъуами, къищтэну къыщIэкIынт, нэгъуэщI игъуэтыртэкъыми (мэ­ды­хьэшх). «НэгъуэщI мыхъуми, уи къуэ­ми хуэтх-тIэ», - жиIэу Блашэр къы­щызэлъэIум, си къуэмрэ и хьэ цIыкIумрэ ­ятеухуауэ стхащ. Сокъур Ольгэ и хъыджэбзымрэ ­сысеймрэ зэдеджэрти, а цIыкIуми уэрэд хуэстхащ. Пионерхэм я уардэунэм и пщIантIэм сыщыды­хьэ­кIэ сабий цIыкIухэр къызбгъэдыхьэурэ: «КхъыIэ, сэри уэрэд схуэтх», - жаIэурэ ­къыспежьэ хъуат. Дауэт абыхэм пхуэст­хынукъым зэражепIэнур?! Апхуэ­дэурэ сабий усэ лъэщыгъэкIэ тхын щIызагъэдзащ.
ИужькIэ студент хъыджэбзхэм лъа­гъуныгъэ уэрэд ­хуейуэ къысхуаIуэху. Ди благъэ хъыджэбз цIыкIум ­къызжеIэ: «Хэт нэхъ дахэр мамэхэм, ар сысейрщ, ар сысейрщ» - уи уэрэдым ­иращIар пщIэрэ? И псалъэхэр зэрахъуэкIри, «Хэт ­нэхъ дахэ щIа­лэхэм, ар сы­сейрщ, ар сысейрщ», - жаIэ. КхъыIэ, Марие, уэрэд тхуе­гъэтх» - жаIэурэ мэлъаIуэ». Абыхэм я фIыгъэкIэ, стхыр хъурэ мыхъурэ егупсысыпIэ симыIэу, къызэлъэIум Iуэхутхьэбзэ яхуэс­щIэрэ, адыгагъэмрэ цIыхугъэмрэ япэ изгъэщурэ сагъэтхащ. ИтIанэ Сокъур Ольгэ «Сэ-щэ?!» - жиIэу къыщыувым, си усэ­хэм хэз­гъап­лъэри, «Зэхуэ­зэш­­хэр зэхуозэж» жыхуиIэр къыхихри, езым макъамэ щIигъэувэри, цIы­хубэм яхихьауэ щытащ. 
- Марие, сабийхэм я гугъу щыпщIкIэ ­      уи нэгум зэ­рызихъуэжым гу лъумы­тэнкIэ Iэмал иIэкъым. ­ЦIы­кIухэр фIыуэ зэрып­лъа­гъур уи усыгъэми, творчествэми, радиом щеб­­гъэкIуэкI лэжьыгъэми щынэIурыт дыдэщ. Ауэ щы­­хъукIи, сабийхэм уахуэт­­хэн, уадэлэжьэн ­нэхърэ нэхъ гугъуи щыIэу къы­щIэ­кIын­къым. Сыт хуэдэ увыпIэ абыхэм уи деж щау­быдыр?
- ЗэрыжысIауэ, уэрэд тхын зэрыщIэ-з­дзар зи фIыгъэри, мюзиклыр зыхуэстхари ­ахэращ. Сыт хуэдэ щIэдзапIэ гъащIэм щызимыIэми, сыкъэзы­гъапцIэу сыдэзы­хьэхыр, ­ухуейрамэ, сытезыгъэгуш­хуэр сабийхэращ. Абы­хэм фэрыщIыгъэ яхэлъкъыми, ягу иримыхьыр пIахынукъым. Сыт и уасэт «Бзу анэм и уэрэд» мюзиклым еплъа цIыкIухэм я нэгум уиплъэну! «Иджы ба­лигъхэм яхуэдгъэтх», - жиIэри Къул Амир къызэлъэIуауэ абы яужь дитщи, сщIэркъым къы­зэ­ры­дэхъулIэнур.
Пэжым ухуеймэ, къару нэхъыбэ къы­зэзытри сIызыхри сабийхэращ. Абыхэм ­нэхъ сащошынэ, ягу иримыхьыр занщIэу ­        я  нэгум  къытощри.  «Сабиигъуэ  гъуэгу» си тхылъым ит усэхэр Iыхьищу - «Нэхъ цIыкIу ды­дэхэм папщIэ», «Сабий ку­рыт-хэм папщIэ», «Школа­кIуэ нэхъыжьхэм папщIэ» жиIэу зэпыудащ. Сабийр зэрыт ныбжьым фIэгъэщIэ­гъуэныну Iуэхугъуэмрэ ар зэ­рыб­гъэдэплъхьэну бзэмрэ къэгъуэтын, къэлъыхъуэн хуейщ.
- Сыт щыгъуэ уса­кIуэ, уэрэдус узэры­хъуар къыщыбгурыIуар? ЦIыху цIэры­Iуэхэм уи Iэ­дакъэ­щIэкI­хэр ягъэзэщIэн щIадза иужькIэ?..
- КъБКъУ-р къыщыдухым Сокъур Му­сэрбий оценкэ къыдита иужькIэщ усэ зэ­-рыс­хуэтхыр къыщызгурыIуар. Ауэ щы­хъукIи, сэ дапщэщи сыхуэныкъуащ си усэхэм хэплъэн. Арати, тхэн щIэздзэжа иужькIэ си щхьэ­гъусэр хэзгъэплъащ. Си усэхэм еджэрти, игу ирихьмэ «Мыр КIуащ БетIалщ!» - жиIэрти сигъэгуфIэрт (езым къызэрымыкIуэу БетIал и творчествэр фIыуэ илъагъурт). Ауэ «Уей, мыр чы пыIэм!» - жиIамэ, мы­хъуауэ арат. Зыкъом зэ­хуэс­хьэсри, «Мусэрбий къысщыгугъауэ жы­­пIати, тхэн щIэздзэжащ», - жысIэри Хьэ­кIуа­щэ Андрей хуэсхьати, гу­фIэри, ­сIихат. Андрей куэдкIэ щIэгъэкъуэн, ­гъуэ­гу­гъэ­лъагъуэ щысхуэхъуащ гъащIэм. Си япэ тхылъым пэублэ псалъэ хуэзытха-ри аращ.
- Уи уэрэдхэр дахэу зы­гъэ­защIэ ди ­артист па­жэхэм уазэрыдэлажьэм и гугъу къытхуэпщIамэ арат.
- Артистхэм я зыIыгъыкIэ, уэрэд гъэIукIэ, ныбжь елъы­тауэщ уэрэд зэрахуэстхыр. Уэрэд жызмыIэ щхьэкIэ, сэ ма­къамэм ­хуабжьу сыхуэтхьэкIумафIэщ. «Мыр зыгуэрым сIихыну пIэрэ?» - жысIэу зы уэрэ­ди стхакъым. Уэрэдыр зыхуэстхым и да­хагъэр, и зэфIэкIыр наIуэ къэсщIынырщ къалэну зы­хуэз­гъэувыжыр.
Си уэрэдхэр утыкушхуэхэм щыжаIэн щIадза иужь­кIэ, ар къыщыIуну пшыхьхэм срагъэблагъэрти, залым зэи сащыхуэ­тIысыртэкъым, сценэ къуагъым сы- къуэст, цIыху­хэм я нэгум сиплъэу, къа­зэрыщыхъур къэс­щIэну сы­пIащIэу.
- Гъэ кIуам адыгэ лъэпк­ъым къыхэ­-хъуа хъугъуэ­фIыгъуэхэм ящыщщ «Бзу анэм и уэрэд» мюзиклыр. Абы къе­жьапIэ хуэхъуам, ар къызэрохъулIам тху­теп­сэ­лъы­хьыт.
- Си сабий уэрэдхэм я ­нэхъыбэм уэ­рэдыпкъ яхуэ­зытха композитор цIэры­-Iуэ Къэбэрдокъуэ Борис ­сабий мюзикл ­дыгъэтх жи­Iэри къызэлъэIуати, япэ­щIы­кIэ «хьэуэ» жесIат (мюзик­лым и хабзэхэм зыри хэс­щIы­кIыртэкъым), итIанэ сыт­ригъэгушхуэри, тхын щIэ­здзауэ Борис ­дунейм ехы­­жащ. Нэзгъэса иужькIэ Къул Амир зыхуэзгъэзащ - Борис и псэр къэз­гъэгугъати, сыхуейтэкъым къэзгъэп­цIэжыну. Амири, сэ схуэдэу, япэщIыкIэ «хьэуэ» жиIат, игъащIэм апхуэдэ лэ­жьыгъэ зэримыщIар тегъэ­щIапIэ ищIу. Ауэ «залымыгъэкIэ» жыхуаIэм хуэдэу, абыи езгъэдащ. Тхын духа иужькIэ Амир мюзиклыр сценэм щыдгъэувмэ, абы и ­фIагъыр цIыхухэм я деж ­нэхъ тыншу, екIуу нэхьэса хъуну къызэрилъытэр щыжиIэм, дытегушхуащ. Арщ­хьэкIэ, абы мылъку текIуэдэнут, езы тхылъри къыдэгъэкIын ­хуейти. Зэ зым, зэ адрейм зы­къытщIагъэ­къуэну дыкъагъэгугъэурэ илъэс бжыгъэ дэкIыжарэ, си гугъэри ­хэс­хыжауэ, ЩоджэнцIыкIу Леонид си ­хъыбарыр зэ­хихати, жэрдэм ищIри, Що­джэнцIыкIу Алий и фондым и цIэкIэ ­къыс­худигъэкIащ. Си мюзиклыр зыгъэувар Къул Амир ипхъу Дайанэщ. Ар ­ре­­жиссёр IэщIагъэм Москва щыхуеджати, мыр и япэ лэжьыгъэу арат. Къафэхэр зыгъэувар Джашеев Алибэчщ. А мюзиклыр абыхэм къысхуэмыцIыхужу ягъэдэхат.
- Сэ зэрысщIэмкIэ, анэ­дэлъхубзэр ­хъу­­мэным хуэу­нэтIа «Си бзэ - си псэ, си дуней» республикэпсо зэпеуэр зэ­рырагъа­жьэрэ къэп­щы­такIуэ гу­пым уа­хэтщ. Ар ра­диом щебгъэкIуэкI лэжьыгъэм щыщт, хьэмэрэ уи гу­мыза­гъагъэм, лъэпкъым ­хууиIэ лъагъуныгъэра зи фIыгъэр?
- Ди республикэм зы к­ъуа­жи иту къы­щIэкIынкъым дэ дыздэщымыIа. Бзэм и ­за­къуэтэкъым а зэIущIэхэм щагъэлажьэр, атIэ лъэпкъ хабзэми цIыху зэхущыты­кIэми хуэгъэпсат. СфIэфIу, кърахьэжьа лэ­жьыгъэр  ядэ­сIэтмэ си гуапэу илъэс 18-кIэ сахэтащ. ИкIи сыхущIегъуэжакъым.
- «Махуэм зы цIыху къэп­цIы­хуамэ, уи махуэр пщIэн­шэ хъуакъым», - жиIэу ­псалъэжь щыIэщ. Абы и лъэ­ныкъуэкIэ журналистхэр къы­­зэрымыкIуэу дына­сыпы­фIэщ. ГъащIэм, дунейм, лъэпкъым фIы и лъэ­ны­къуэкIэ къахэщауэ ды­зыхуэзэ цIыхухэм акъыл къы­зы­хэп­хын куэд къыбжаIэ. Уэ дауэ уеплърэ?
- Журналист сымыхъуатэмэ, Вындыжь ­Марие къамыцIыхункIи хъунт. Усэ гуэрхэр стхыми, унэм сы­щIэсамэ, ­сеупIэхыжынри хэлът. Ауэ журналист лэжьыгъэм цIыхухэм сахишэщ, къуа­жэхэм кIуэн щIэздзэри, си къэухьым зиубгъуащ, цIы­хуфI куэд къэсцIыхуащ. Журналис­тымрэ сурэ­ты­щIымрэ я IэщIагъэр зэщхьщ, тIуми цIыхум и су­рэ­тыр ятх, зым псалъэкIэ, адрейм къалэмкIэ. Узэп­салъэ цIыхум жимыIэфа нэ­гъунэ плъа­гъун, къыбгурыIуэн хуейщ.
- Уи щхьэгъусэр усэхэм пхухэплъэ-жу зэрыщытар къыхэбгъэщащ. Хуабжьу насыпышхуэщ апхуэдэу узэхэзыщIыкI цIыху къыб­бгъурытыныр…
- Си щхьэгъусэм сэрэ зы зэман ды­халъхуащи, ди дуней еплъыкIэр зэтехуэкIи ­гъэ­щIэгъуэнкъым, езыри су­рэтыщIщи, творчествэм и дунейм хуэхейкъым. Сэ сфIэгъэщIэгъуэнар аракъым. «Нанэрэ ­Лацэрэ» я уэ­рэдыр щыстхам си гуащэм ­езгъэлъэгъуати: «Си щхьэм къыщыщIэ­
дзауэ дыщэкIэ сыбблауэ фIэкIа къыс­щы­хъуа­къым», - жиIати, ауан сыкъищIарэ щы­гуфIыкIарэ къызгурымыIуэу Iэнкун сы­хъуат. Сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, анэм теухуа уэрэдыр щыстхам зызгъэщIагъуэу си анэм жесIати: «Куэд жумыIэу, унагъуэ уихьамэ, унагъуэ Iуэху щIэ» - къызжи­Iауэ щытащ. Арат си гуащэм и псалъэхэм Iэнкун сыщIащIар. «Ара нэхъапэр жыпIэу ара?» - жысIэу сыщеупщIым: «Алыхь армыра, иджыри зы птхымэ, абы афэ джанэ тебубгъуэжауэ фIэ­кIа къыс­щымыхъуну», - ды­щIигъужат. Мис ахэращ сэ гушхуэныгъэ къысхэзылъ­хьари сытхэну къару къызэ­зытари.
- Лъэныкъуэ куэдкIэ на­сы­пы­фIэ цIыху зырызхэм уащыщщ. Уи унагъуэкIи, лэ­жьыгъэкIи, творчествэкIи уефIакIуэ, хэбгъа­хъуэ зэ­пытщ. АтIэ, нобэкIэ сыт уи хъуэп­сапIэ?
- «Сабиигъуэ гъуэгу» тхы­лъ закъуэрщ ­дунейм къы­те­хьауэ сиIэр. Ари зи фIыгъэр КъБР-м и Iэтащхьэу щыта Къанокъуэ Арсенщ.
ИджыкIэ уэрэд 300-м ­щIигъу тхылъу щызэхуэ­сынум щIэхъуэпсу сохъумэ. Си IэдакъэщIэкIхэр зэбг­рыпхъауэ дунейм тетщи, зигу ирихьым къащтэурэ я унэцIэр патхэ (апхуэдэ щапхъэ си гъунэжщ). Ахэр зы­хуей хуэзэу тхылъым иту къыдэкIауэ слъэгъуамэ, афIэ­кIа зы хьэрф сымытхми здэнут.
- Уи хъуэпсапIэр къохъулIэну ди гуа­пэщ, Марие. Уи махуэ дахэмкIэ дыно­хъуэхъу, уи зэ­фIэкIымрэ къарумрэ мы­кIуэщIу, иджыри куэдрэ лъэпкъым, адыгэ щIэблэм уа­хуэпсэну, уахуэусэну!

Щомахуэ Залинэщ.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

23.04.2024 - 10:01

КОМПЬЮТЕР ЩIЭПХЪАДЖАЩIЭХЭМ ЩАХЪУМЭ

21-нэ лIэщIыгъуэм зыужьыныгъэщIэхэр къытхуихьащ, абы къыдэкIуэуи, псом хуэмыдэу ныбжьыщIэхэр зыщыхъумапхъэ Iуэхугъуэхэри ди гъащIэм къыхихьащ.

23.04.2024 - 09:03

ЕКIУУ ЗЫКЪЫЩАГЪЭЛЪАГЪУЭ

Орёл къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ Урысейм каратэмкIэ пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIа зэхьэзэхуэ.

23.04.2024 - 09:03

КЪЭЗАН КАРАТЭМКIЭ КЪЫЩЫХОЖАНЫКI

Къэзан къалэм и «АкБарс» спорт комплексым иджыблагъэ щекIуэкIащ «Кубок АкБарс»-р каратэмкIэ къэхьыным хуэунэтIа дунейпсо зэхьэзэхуэ.

23.04.2024 - 08:21

ДОТТУЕВ АХЪМЭТ ЯГУ КЪАГЪЭКIЫЖ

Боксер цIэрыIуэу щыта, дунейпсо зэхьэзэхуэхэм пашэныгъэр къыщызыхьа Доттуев Ахъмэт и фэеплъ урысейпсо зэхьэзэхуэ иджыблагъэ Тырныауз къалэм щекIуэкIащ.

22.04.2024 - 16:54

ЗЭХУЭСЫШХУЭМ ЗЫХУАГЪЭХЬЭЗЫР

Экономикэ