КIуэкIуэ Казбек Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Правительствэм хэтхэм, къэрал властым и гъэзэщIакIуэ органхэм я унафэщIхэм дыгъуасэ яIущIащ «щытыкIэр къыщапщытэ сыхьэт» мардэм тету.
ЗэIущIэм щыхэплъащ къэрал Iуэхутхьэбзэ цIыхухэм яхуэщIэным теухуа лэжьыгъэр къызэгъэпэщыным, абыхэм я фIагъым, сэбэпынагъыу къахьым хэгъэхъуэным ехьэлIа къалэнхэм.
КъБР-м и Iэтащхьэм зэIущIэм кърихьэлIахэм ягу къигъэкIыжащ щIыналъэм и къэрал властым и гъэзэщIакIуэ органхэм я лэжьыгъэм щынэхъыщхьэ дыдэу щытыпхъэр къэрал Iуэхутхьэбзэхэр и чэзум икIи фIагъ лъагэ иIэу абы къыщIэупщIэхэм яхуэщIэныр арауэ зэрыщытыр. Абы елъытащ цIыхухэм я псэукIэм и фIагъыр зыхуэдэнури, жылагъуэм щыIэну зэпIэзэрытагъри, социально-экономикэ зыужьыныгъэри.
КъБР-м и министерствэрэ ведомствэу 24-м ящыщу 19-м мы зэманым къэрал Iуэхутхьэбзэ лIэужьыгъуэу 200-м нэблагъэ щызэфIагъэкI.
Республикэм и УнафэщIым къыхигъэщащ коронавирус узыфэ зэрыцIалэм зыщиубгъуа зэманым къэралым и цIыху куэд щытыкIэ гугъу зэрихуар. Ар къилъытэри, къэралым и Президентым, нэхъапэм апхуэдэ зэи къэмыхъуауэ, унафэ ищIащ цIыхухэм къэрал дэIэпыкъуныгъэ ягъуэтыным теухуауэ икIи куэд дыдэм ахъшэкIэ зыщIагъэкъуащ. Хухаха мылъкур яIэрыгъэхьэн и лъэныкъуэкIэ Iуэхур щызэблэу къэхъумэ, цIыхухэм абы псалъэмакъышхуэ иращIэкI. Зэрыщыту къапщтэмэ, мы зэманым республикэм щыпсэухэм ящыщу цIыху мин 300 хуэдизым социальнэ ахъшэ хэхахэр яIэрохьэ.
ЛъэIу тхылъхэр нэхъыбэ зэрыхъуам, лэжьакIуэхэм къалэн куэдыщэ я пщэ къызэрыдэхуам къыхэкIыу а Iуэхур яхузэкIэлъымыгъакIуэу щызэблэу, а Iуэхутхьэбзэхэр и чэзум щызэфIамыгъэкI къохъу.
А Iуэхухэр зэфIыхьэнымкIэ мыбдежым къыщощхьэпэ электрон Iэмалхэр къэбгъэсэбэп зэрыхъур. «Бжыгъэр зи лъабжьэ къэрал унафэ щIыкIэр» лъэпкъ проектыр зэрагъэзащIэм къэрал (муниципальнэ) Iуэхутхьэбзэхэр цIыхухэм яхуэщIэн лэжьыгъэр къащегъэпсынщIэ, МФЦ-хэм я пщэ къыдэхуэ къалэнхэр нэхъ псынщIэу зэфIагъэкIынымкIэ Iэмал къарет, тхылъымпIэ зэIэпамыхыу Iуэхур зэфIохьэ икIи ар сэбэп хъунущ Iуэхутхьэбзэхэм я фIагъым хэгъэхъуэнымкIэ, Iулъхьэ зэIэпыхыныр къэмыгъэхъунымкIэ.
Къэрал, муниципальнэ Iуэхутхьэбзэхэр щыхуащIэ зыуэ щыт порталым (ЕПГУ) иджыпсту щызэгъэуIуащ а Iуэхутхьэбзэхэр цIыхухэм яхуэзыщIэ къэрал IуэхущIапIэхэм ятеухуа хъыбархэр, апхуэдэуи абыхэм ятеухуа регламентхэр, мардэ хабзэ актхэр къытрадзэ. Республикэм щыпсэухэм Iуэхутхьэбзи 190-м щIигъу электроннэ мардэм тету кърагъэщIэфынущ, абыхэм я Iуэхур здынэсамрэ я лъэIухэм кърикIуахэмрэ езыхэр кIэлъыплъыжу. 2017 гъэм къыщыщIэдзауэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэр пыщIащ «Мультирегиональность ЕПГУ» федеральнэ проектым. Ар тегъэпсыхьащ Iэмал зэриIэкIэ Iуэхутхьэбзэ нэхъыбэ электроннэ мардэм иту зыуэ щыт сервисхэмкIэ цIыхухэм яхузэфIэгъэкIыным. 2020 гъэм и шыщхьэуIум и 10-м ирихьэлIэу ЕСИА-м щатхащ республикэм щыщу цIыху мин 674,16-рэ.
Урысейм СтатистикэмкIэ и къэрал комитетым къызэритымкIэ, КъБР-м щыпсэухэм ящыщу къэрал Iуэхутхьэбзэхэм папщIэ Интернетыр къэзыгъэсэбэпхэм я бжыгъэр 2019 гъэм процент 79,3-рэ хъуащ. Абы и лъэныкъуэкIэ КИФЩI-м хыхьэ щIыналъэхэм я деж Къэбэрдей-Балъкъэрым бжьыпэр щиIыгъщ. КИФЩI-м ар процент 63,6-рэ, УФ-м - процент 77,6-рэ щыхъуу аращ.
КъБР-м и Iэтащхьэм зэIущIэм и кIэм аргуэру зэ къыщыхигъэщащ къэрал муниципальнэ Iуэхутхьэбзэхэр цIыхухэм фIыуэ яхуэщIэным, IэнатIэхэр зэдэууэ зэдэлэжьэным мыхьэнэшхуэ зэриIэр. ЩIыналъэм и УнафэщIым гулъытэ хэха хуищIащ зи ныбжьыр илъэсищым къыщыщIэдзауэ илъэсибл хъухэм хуагъэува ахъшэхэмрэ лэжьапIэншэхэм хухаххэм-рэ и чэзум тыным пыщIа Iуэхум икIэщIыпIэкIэ унафэ тещIыхьын зэрыхуейм.
«Дэ абыкIэ жэуап дохь икIи тхьыни хуейщ. Iуэхутхьэбзэхэм я фIагъырщ властым хуащI дзыхьым и къежьапIэр. Ди лэжьакIуэхэр, а IэнатIэхэм пэрытхэр цIыхухэм гуапэу, зэхэщIыкI яхэлъу епсэлъылIэн, зыщIэупщIэхэм жэуап пыухыкIахэр иратын хуейщ. Шэч къытесхьэркъым ди цIыхухэм ар зэрызэхахынум икIи зэрызэхащIыкIынум. Дэ къэрал властым и гъэзэщIакIуэ органхэм я лэжьакIуэхэм фIыщIэ яхудощI нобэ я пщэ къыдэхуэ лэжьыгъэшхуэр зэрызэфIагъэкIыфым папщIэ. Ауэ цIыхухэм тэмэму епсэлъэкIэ зымыщIэхэр я IэнатIэхэм IугъэкIын хуейщ икIи а Iуэхум къыщIытебгъэзэжын щыIэкъым», - жиIащ КIуэкIуэ К. В.
Республикэм и Iэтащхьэм апхуэдэуи къыхигъэщащ КъБР-м и властым и органым и лэжьыгъэм и фIагъымкIэ а IэнатIэхэм я унафэщIхэм я щхьэкIэ жэуап зэрахьыр.
Зи гугъу ящI Iуэхухэр зэпкърахыу зэIущIэм къыщыпсэлъащ КъБР-м экономикэ зыужьыныгъэмкIэ и министр Рахаев Б. М., Къэбэрдей-Балъкъэрым лэжьыгъэмрэ цIыхухэм социальнэ и лъэныкъуэкIэ къащхьэщыжынымкIэ и министр Асанов О. У., республикэм мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министр Сыжажэ Хь. Л. сымэ