Олимп чемпион Махуэ Билал. ИлъэсийкIэ дызыпэплъа захуагъэ

Вэсэмахуэ и пщэдджыжьым дгъуэта дэ­рэжэгъуэр пщIыхьэпIэ IэфIым хуэдэт. Интернетым къытIэригъэхьа хъы­бар гуапэр ди фIэщ мыхъуу, къы­тедгъэзэжурэ мызэ-мытIэу щIэдджыкIыжащ. НэгъуэщI щIыпIэхэм къы­щытлъыхъуащ ар щIэзыгъэбыдэж Iуэхугъуэхэр. Пэжт! Допинг къэпщы­тэ­ны­гъэхэр щIэрыщIэу ирагъэкIуэкIыжу, 2012 гъэм Лондон щекIуэкIа Гъэмахуэ Олимп Джэгухэм бэнэкIэ хуитымкIэ килограмми 120-м нэс зи хьэлъагъхэм я зэхьэзэхуэм кърикIуахэм хэплъэжа нэужь  Дунейпсо Олимп Комитетым дыщэ медалыр яхуигъэфэщащ Махуэ Билалрэ Ираным щыщ Гасеми Камейл­рэ.

Тхьэмахуэ дэкIмэ, бадзэуэгъуэм и ­24-м, Японием и къалащхьэ Токио къыщызэIуахын хуеящ XXXII Гъэмахуэ Олимп Джэгухэр. Абы хэтыну икIи щытекIуэну хуабжьу щIэхъуэпсырт адыгэ ­бэнакIуэ цIэрыIуэ, дуней псом щэнейрэ и чемпион Махуэ Билал. Коронавирус уз зэрыцIалэм и зэранкIэ Олимпиадэр илъэскIэ ягъэIэпхъуащ, ауэ ди лъахэгъур Олимп чемпион хъуащ!
Зы хьэлъагъым тIу зэуэ щытекIуауэ ­къыщалъыта олимп зэхьэзэхуэ иджыри къэс щыIакъым. Абы и щхьэусыгъуэри гурыIуэгъуэщ: Инджылызым и къалащхьэм илъэсий и пэкIэ бэнэкIэ хуитымкIэ килограмми 120-м нэс зи хьэлъагъхэм я финалым щыбэнахэу Узбекистаным и щIыхьыр зыхъума Таймазов Артуррэ ­куржы пелуан Модзманишвили Давитрэ допинг къагъэсэбэпауэ къалъытэри, я дыщэ, дыжьын медалхэр трахыжащ 2019, 2020 гъэхэм я пэщIэдзэм. Ахэр зратынур ягъэбелджылыным илъэс ныкъуэм             щIигъу трагъэкIуэдащ. ЯпэщIыкIэ ар нэхъ ­хуэфащэу къалъытащ Олимп чемпион ­хъуауэ щыта Таймазовым ебэна Гасеми. Апхуэдэ Iуэху бгъэдыхьэкIэ зэрыщыIэр къыщащIэм, Урысейм Спорт бэнэкIэмкIэ и федерацэм хуэфэщэн тхылъхэр игъэ­хьэзырри МОК-м иригъэхьащ, иран щIалэми хуэдэу 2012 гъэм Олимпиадэм ещанэ увыпIэр къыщызыхьа Махуэ Билали «чемпион» цIэ лъапIэр мынэхъ мащIэу зэрыхуэфащэр щIигъэбыдэу.
Зыдумысыжынщи, ди фIэщ хъущэр­тэкъым урысей спортсменхэр дэнэ щIы-пIи хэутэн щащI, медаль зэмылIэу­жь­ы­гъуэхэр куэду къыщытрахыж дызэ­рыт лъэхъэнэ гугъум адыгэ щIалэм и Iуэхум фIы къикIыну. Псом хуэмыдэу мы гъэм и пэщIэдзэм допинг-офицерхэм Махуэр ­къазэрыпэщIэхуар къэплъытэмэ. Арщхьэ­кIэ, Къытщхьэщытыр захуащIэщ! Куэд щIауэ зыщIэхъуэпса лъагапIэр илъэсий дэкIа нэужь Билал къехъулIащ.
Иджыпсту дыдэм хуэдэу нэгум щIэтщ 2012 гъэм и шыщхьэуIум (августым) и 11-м и пщыхьэщхьэр. Гъэмахуэ Олимп Джэгухэр и гуащIэгъуэу Инджылызым и къалащхьэ Лондон щокIуэкI. БэнэкIэ ­хуитымкIэ килограмми 120-м нэс зи хьэ­лъагъхэм я зэпеуэм и финалым кIуэн папщIэ  зэпэщIэуващ ди лъахэгъу Махуэ ­Билалрэ куржы спортсмен цIэрыIуэ Модзманишвили Давитрэ. Зыр адрейм къы­пимы­кIуэту пелуанхэр зоныкъуэкъу, щIыр ягъэхъей жыпIэну.
Япэ Iыхьэр Билал нэхъ къохъулIэри, 1:0-у япэ йощ. МащIэу загъэпсэхуу къихьэжа иужькIэ, Модзманишвили «къощIэ­рэщIэж» икIи, ди щIалэр къыхигъэзыхьу щIедзэри, бжыгъэр зэхуэдэ ещIыж. Арати, зэрызэбэныну хухаха зэманыр зэ-фIокI. 1:1-р зэрытемыгъэкIуауэ къыпщыхъунущ, арщхьэкIэ спорт бэнэкIэм и ­хабзэхэр нэгъуэщIщ - апхуэдэм и деж иужьу очко къэзыхьар трагъакIуэ.
Модзманишвили Давит гуфIэщауэ ­долъей. Махуэ Билал и лъэр щIэхуащ - игъа­щIэ лъандэрэ зыщIэхъуэпса икIи ­куэ­дым хуэфащэу къалъытэ Олимпиадэм и дыщэ медалыр IэщIэкIащ.
АдэкIэ къэнэжыр Махуэр домбеякъ ­медалым щIэбэнынырт. АбыкIэ къы­пэува, Къэзахъстаным щыщ Шабанбай Даулэт ефIэкIри, Билал ещанэ увыпIэр къихьащ.
- ЕхъулIэныгъэр япэ увыпIэращ, - жиIат Лондон къикIыжа нэужь  «Адыгэ псалъэм» къытхуеблэгъа Махуэ Билал. - Абы къыхэкIыу сэ нэхъ ерыщыжу къыкIэлъыкIуэ Олимпиадэм и дыщэ медалым сыщIэбэнынущ, икIи ар къызэмыхъу­-лIауэ спортым сыхэкIыжынукъым». Ар лIы нэсым и псалъэт.
Илъэсий дэкIын хуей хъуащ 2012 гъэм Лондон щекIуэкIа Олимпиадэм къыщыхъуа хьэрэмыгъэр наIуэ къэхъун папщIэ.  А зэманым, дауи, Таймазовми, Махуэми, Модзманишвилими допинг къэпщытэныгъэхэр  драгъэкIуэкIащ, адрейхэми хуэдэу. АрщхьэкIэ хьэрэмыгъэр къызэ­рыщIагъэщ Iэмэпсымэхэр абы щыгъуэм нэгъуэщIти, пэжыр къахутэфакъым. Алъан­дэрэ медицинэми допинг кIэ­лъып­лъыныгъэхэр зэрырагъэкIуэкI щIыкIэми хуабжьу заужьащ икIи Iэмал къатащ за­хуагъэр зэфIагъэувэжыну. 2019 гъэм и пэщIэдзэращ Дунейпсо Олимп комитетым хъыбар щызэбгригъэхар куржы ­щIалэм и къарумрэ зэфIэкIымрэ хэзыгъахъуэ хущхъуэхэр зэрызрихьэлIар къы­зэрыщIагъэщам къыхэкIыу Лондон къыщихьа дыжьын медалыр къытрахыжу, абы «хигъэщIа» Махуэ Билал къратыжын зэрыхуеймкIэ. Илъэс дэкIри Таймазоври къыщIагъэщащ.
Лондон къыщихьа домбеякъ медалыр Билал япэщIыкIэ дыжьынкIэ, иджы, илъэс дэкIри, дыщэкIэ хуахъуэжащ. ­«СыбзыщIынкъым, дауи, гуапэ сщы­хъуащ олимп дыщэр къызэрысIэры­хьэжар. Псом, япэращи, ар ди къэралым къылъысащ, - жиIащ Билал, хъыбары­фIым щытепсэлъыхьым. - Дэрэжэ­гъуэри? 2012 гъэм щыIахэр къэнэжащ: Лондон ещанэ увыпIэр къыщысхуагъэфэщауэ утыку сыкъыщрашам сиIар. Апхуэдэу ­ щыт пэтми, фIыщIэ ин яхуэзмыщIын схуэ­зэфIэкIынукъым ди къэралым и уна­фэщIхэм, Президентым и администрацэм, Дагъыстэным, Адыгейм, Къэбэрдей-Балъкъэрым я Iэтащхьэхэм, дауи, Мамиашвили Михаил, Брюсов Георгий, Муртузалиев Омар сымэ я цIэкIэ Уры-сейм Спорт бэнэкIэмкIэ и федерацэм, ­дунейпсо утыкум ди Iуэхур зэрыщыпхагъэкIыфам къыхэкIыу. Адрейхэм я медалхэр къыщытрахыж лъэхъэнэм, уэ ар къуатыжыным мыхьэнэшхуэ иIэщ. Абы щыгъуэми згъэлъахъшэну сыхуейкъым Таймазов Артур и пщIэр. Абы и щапхъэращ дэ дызыщIапIыкIар, ди Iэзагъым зэрыхэдгъэхъуар».
БлэкIам къыпхуегъэгъэзэжыфы­ну­къым, ауэ Махуэ Билал Олимп чем­пионыгъэм  зэрыхуэкIуэ гъуэгум 2012 гъэм хьэрэмыгъэкIэ къытрамыгъэкIуэ­тамэ, а зэманми дыщэ медалыр и Iэ­рылъ­хьэт. Уеблэмэ, Лондон щыIа Олимп ­Джэгухэм щытекIуа Таймазов Артур ебэнами. Билал а осетин щIалэм зэры­пэ­лъэщынур къыщигъэлъэгъуат Олимпиадэм и пэ къихуэу зэхэта дунейпсо чем­пионатым и финалым. Таймазовыр щытридзэри, ди бэнакIуэр абы ещанэу чемпион щыхъуат.
Махуэ Билал иджыпсту къехъуэхъухэр куэдщ. Абыхэм ящыщ зыщ Урысейм Спорт бэнэкIэмкIэ и федерацэм и тхьэмадэ Мамиашвили Михаил.
«Билал олимп чемпионыгъэр къызэ­рыхуагъэфэщар захуагъэщ, - жиIащ абы.- Ар зыпхыкIа гугъуехьхэмрэ гъэхутэ­ныгъэхэмрэ зыхуэхьыр мащIэ дыдэщ. Щхъухь къыщрахьэлIа, операцэ хьэ­лъэхэм щапэщIэта, къимылэжьу лъэныкъуэ щрагъэза, нэгъуэщI Iэджи игъэващ а щIалэм, ауэ нэгъуэщIхэр щигъэкъуэнша, езым зыщигъэхея зэи къэхъуакъым. Аращ, икIэм-икIэжым, хуэфэщэн пщIэ ­лъагэ щIигъуэтари. Дамыгъэ лъапIэр хуэ-фащэ дыдэу Махуэм Iэрыхьэжащ икIи абыкIэ си гуапэу сохъуэхъу езыми, и Iыхьлыхэми, къыщалъхуа Къэбэрдей-­Балъкъэрымрэ зыщигъасэ Дагъыс­тэ­нымрэ».
И ныбжьыр илъэс щэщIым щIигъуа­ми, Махуэ Билал бэнэкIэ хуитымкIэ нэхъ хьэлъэ дыдэхэм я деж къыпэлъэщын нобэми дунейм куэд щыщыIэкъым. Иджы игъуэтыжа олимп чемпионыгъэм абы къыхуегъэув къызыхэкIа лъэпкъымрэ щыпсэу къэралымрэ я пщIэр адэкIи нэхъ лъагэжу иIэтыну. Дэ дыпэплъэнущ Билал и текIуэныгъэщIэхэм!

 

Жыласэ Заурбэч.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

29.03.2024 - 17:28

ХАМЭ КЪЭРАЛХЭМ ЗЭРАДЭЛАЖЬЭМ ФЕЙДЭ КЪЫПОКIУЭ

Хамэ къэралхэм ящыщу Къэбэрдей-Балъкъэрым сату нэхъыбэу зыдищIыр СНГ-м хэтхэращ икIи иужьрей илъэситIым къриубыдэу республикэм зэригъэкIуэкIа продукцэм и куэдагъым процент 25-кIэ хигъэхъуащ, жиIащ

29.03.2024 - 17:23

ЗЫУЖЬЫНЫГЪЭМ И ЛЪАГЪУЭМ ИРОКIУЭ

КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек Ставрополь крайм и губернатор Владимиров Владимиррэ Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм и УнафэщI Темрезов Рашидрэ щIыгъуу хэтащ Тырныауз къалэм дэт, сыт и лъэныкъуэкIи з

29.03.2024 - 08:57

ХЬЭЩIЭХЭМ ДЫКЪЫХАГЪАЩIЭ

Урысей Ипщэмрэ Кавказ Ищхъэрэмрэ регби 7-мкIэ пашэныгъэр къыщыхьыным теухуа зэхьэзэхуэ иджыблагъэ Налшык къалэм щекIуэкIащ.

29.03.2024 - 08:56

ГУАПЭУ ЯГУ КЪАГЪЭКIЫЖ

КъБР-м щIыхь зиIэ и журналист, Урысей Федерацэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, жылагъуэ лэжьакIуэ, «Советская молодёжь» газетым и редактор нэхъыщхьэу щыта Къардэн Мухьэм

29.03.2024 - 08:56

ХАДЭХЭКI ФIЭIУГЪЭХЭМКIЭ ДЫПАШЭЩ

Пхъэщхьэмыщхьэмрэ хадэхэкIымрэ къыхащIыкI консерву Кавказ Ищхъэрэм къыщыщIагъэкIым и процент 90-р Къэбэрдей-Балъкъэрым къылъос.