Республиканы Правительствосуну кезиулю кенгешинде сюзюуге чыгъарылгъан темаланы арасында КъМР-ни быйылны биринчи жарымында бюджети къалай толтурулгъаныны юсюнден да къысха айтылгъанды. Саулай алып айтханда, жыйылыуда министерствола хазырлагъан онеки бегимни проектлерине къаралгъанды эмда къабыл этилгенди.
Бюджетни толтурууну юсюнден КъМР-ни финансла министрини къуллугъун толтургъан Елена Лисун талай шартла келтиргенди. Ол билдиргенича, бу кезиуде республиканы казнасына онтёрт миллиарддан аслам сом тюшгенди, неда башхача айтханда, план бла белгиленнген ёлчемден 48,2 проценти. Озгъан жылны биринчи жарымы бла тенглешдиргенде ёсюм 38 процентден атлагъанды.
Налогла бла эмда аладан тышында жумушланы юсю бла 5,2 миллиард сом жыйылгъанды. Ол да былтырдан эсе 1,2 миллиардха кёбейгенди. Быллай тёлеулени арасында акцизлени жыйыу бегирек да тири ёсгенди – 68,2 процентге (1,505 миллиард сом). Ол былтырны биринчи жарымы бла тенглешдиргенде 610 миллион сомгъа асламыракъ болады.
Аны санында 510 миллион сом - чагъыр продукцияны чыгъарыудан жыйылгъан акцизледиле, къалгъаны уа отлукъну сатыу бла кюрешгенле тёлегенлеринден. Адамла тюшюрген файдадан жыйылыучу налогну юсю бла 1,46 миллиард сом келгенди (7,6 процент ёсюм), мюлк ючюн тёлеуле бла уа – 806,5 миллион сом (17,5 процентге аслам).
Къыралны бюджетинден жиберилген къайтарылмазлыкъ тёлеулени ёлчеми 10,3 миллиард сомдан атлагъанды (42,4 процентге ёсюм). Ол санда дотацияла - 6,482, субсидияла - 1,03 эмда субвенцияла 0,896 миллиард сом боладыла.
Республиканы бюджетинден быйылны биринчи жарымында 13,3 миллиард сом къоранчла этилгенди. Министрни къуллугъун толтургъан айтханнга кёре, ол план бла белгиленнген ёлчемден азыракъды. Къоранчланы аслам кесеги (70 проценти) социал жаны бла магъаналы жумушланы тамамлаугъа этилгендиле. Сёз ючюн, иш хакълагъа 2,3 миллиард сом жиберилгенди. Андан сора стипендиялагъа, тюрлю-тюрлю социал тёлеулеге, коммунал жумушлагъа, дарманла сатып алыргъа, борчлу халда медицина страхованиягъа да иги кесек къоратылгъанды.
Автомашина жолланы тийишли халда тутарча 154,4 миллион сом багъасына жумушла тамамларгъа тюшгенди. Муниципалитетлени бюджетлерине битеуда 62 миллион сом жиберилгенди.
Къабарты-Малкъарны бюгюнлюкде 10,3 миллиард сом борчу барды. Ол санда 1,7 миллиарды - банк кредитледиле. Отчёт кезиуде аланы 185,2 миллион сомгъа азайтыргъа амал табылгъанды.
Къурулуш эмда жол мюлк министр Вячеслав Кунижев «Къабарты-Малкъар Республиканы энчи жол бюджет фондуну» юсюнден законнга тюрлениуле сингдирилирге кереклисин туура этгенди. Анда айтылгъаннга кёре, жоллада жюрюуде жорукълагъа (ПДД) этилген бузукълукъла ючюн жыйылгъан тазирле энди республиканы жол фондуна барыргъа керекдиле.
Дагъыда аны бютюнда онгдурур умутда, уллу эмда ауур жюкле ташыгъан машинала жоллагъа хата салгъанлары эмда жюклени ташыуда жорукълагъа этилген бузукълукъла ючюн жыйылгъан тёлеуле бла тазирле, жол мюлкню хайырланыудан тюшген ахча да ары жиберилип турлукъдула. Энтта да бир бегим бла КъМР-ни Правительствосуну бла Федерал антимонополия службаны (ФАС) арасында, конкуренцияны стандартларына сакъ болуу эмда субъектни рыногунда тийишли мониторинг бардырыу жаны бла байламлыкъла къураргъа оноулашхандыла.
Республиканы Правительствосуну Председателини биринчи орунбасары – эл мюлк министр Сергей Говоров келир кюнледе КъМР-ни къыраллыгъына жоралап «Минги Тауну кубогу» деген ат чаришле бардырыргъа умут этилгенин билдиргенди. Анда хорлагъанлагъа эмда алчы болгъанлагъа саугъала сатып алыргъа эки миллиондан артыкъ сом бёлюрге оноулашхандыла.
Говоров дагъыда «Къабарты-Малкъарны жайлыкълары» деген къырал казна учреждение республиканы Ветеринар медицина арасына къошуллугъун билдиргенди. Бу оноуну хайыры бла тау тийреледе тийишли жумушланы тамамлауну качествосу игиленирикди деп ышандыргъанды ол.
