Адэжь щIыналъэм и уэрэдус

Ди газетым зэрытетащи, адыгэ усыгъэм и лъабжьэр зыгъэтIылъа, джэгуакIуэ Iэзэу щыта ПащIэ Бэчмырзэ къызэралъхурэ илъэси 165-рэ зэ­ры­рикъур Налшык дэт Музыкэ театрым дыгъэгъазэм и 16-м Iэ­тауэ щагъэлъэпIащ.

«Адэжь щIыналъэм и уэрэд­ус» зи фIэщыгъэ Iуэхум хэтащ КъБР-м и Iэтащхьэм и Администрацэм, Парламентым, Правительствэм я лIыкIуэхэр, Дуней-псо Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ ­Сэ­хъурокъуэ Хьэутий, ПащIэ Бэч­мырзэ и пхъурылъху, адыгэ лъэпкъыр зэрыгушхуэ композитор, усакIуэ ХьэIупэ ДжэбрэIил, Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэ­хэм къикIа хьэщIэ лъапIэхэр, нэгъуэщIхэри.
КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министрым и къалэнхэр зыгъэзащIэ Къумахуэ Мухьэдин зэIущIэр къызэIуихри, ПащIэ Бэчмырзэ и гъащIэ гъуэгуанэр къызэхуэсахэм кIэщIу ягу къигъэкIыжащ.
- ПащIэ Бэчмырзэ и цIэр адыгэм зэи щыгъупщэнукъым. Ар и лъэпкъым и пщэдейм иригузавэ къудей мыхъуу, и усэхэм абы ехьэлIауэ гупсысэ куухэр къыщигъэлъэгъуащ. И творчествэр къыгуэхыпIэ имыIэу епхащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и щэнхабзэм. Къыхэгъэщыпхъэщ Бэч­мырзэ гугъуехь инхэр и натIэу зэрыпсэуар, ауэ лъэпкъ Iуэхур абы сыт щыгъуи игъэнэхъапэт. Адыгэхэм я иужьрей джэгуа­кIуэ­хэм ящыщу къалъытэ ПащIэ Бэчмырзэ жылагъуэ Iуэхухэм жыджэру хэтт, лъэпкъым и Iуэху зэрыдэкIын хэкIыпIэхэр къилъыхъуэрт икIи къигъуэтырт. Шэч хэмылъу, а лъэхъэнэм тепщэ­ныгъэр зыIыгъахэм ар фIыуэ къа­лъагъуртэкъым, и гумы­загъа­гъым и зэран къыщекIыжи куэд­рэ къэхъуащ. Ауэ лъэпкъым и жэуаплыныгъэ ин къытехуэу ­къэ­зылъытэ адыгэлI ахъырзэманыр щикIуэт къэхъуакъым. Ар тIэунейрэ кIуат Тыркум. Абы адыгэхэр Iэпхъуэмэ, къащыпэп­лъэ гъащIэр зыхуэдэр и нэкIэ ­з­ригъэлъэгъуа иужькIэ, и лъэп­къэгъухэр хэкум къинэу, Урысейм гуэту псэуным нэхъ хэ­кIы­пIэфI щымыIэу къызэрилъытэри яжриIат. Бэчмырзэ хуэдэхэр зы­рызщ! - жиIащ Къумахуэ Мухьэдин.
Дагъыстэным и тхакIуэхэм я зэгухьэныгъэм и лIыкIуэ Батманов Владислав пшыхьым къыщеджащ лезгиныбзэкIэ зэри-дзэ­­кIауэ Бэчмырзэ и усэхэм ящыщ. Абы жиIащ а усакIуэ цIэ­рыIуэм и IэдакъэщIэкIхэр зэ­радзэкIыу я деж къыщыдэкI литературэ журналхэм традзэну зэрамурадыр.
Лъэпкъ литературэхэм мы зэманкIэ яIэ щытыкIэм, къэкIуэнум, ахэр зэрыIыгъын хуейуэ къызэралъытэм, ПащIэ Бэч­мыр­зэ и Iэужь дахэм, абыхэм къахэщ философием теухуауэ щытащ Шэшэн, Къэрэшей-Шэрджэс, Осе­тие Ищхъэрэ - Алание, Ингуш республикэхэм я лIыкIуэхэм я къэпсэлъэныгъэхэр.
- Лъэпкъхэр зэкъуэзыгъэувэ зэ­хы­хьэхэм, цIыху щхьэхуэхэм я мыхьэнэр къызэрымыкIуэу инщ, - жиIащ Дунейпсо Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэутий. - Мыпхуэдэ пшыхьхэм ­а­дэ­жь­хэм я лъэхъэнэм уагъэгъэзэж. Ди япэ ита нэхъы­жьыфI­хэм я зэфIэкI лъагэр, акъыл ­куур, псэ къабзагъэр умыгъэщIэгъуэн плъэкIыркъым. Абы жылагъуэр цIыхугъэм, хьэлэлагъым къыхуриджэ зэпытт. ПащIэ Бэчмырзэ «Щэ и уасэт!» зыхужаIэ ады­гэлIхэм хуэдэщ. «Зи пашэ хъупхъэм и Iуэху йофIакIуэ», - псалъэ пэжхэр зытха ПащIэ Бэчмырзэ и IэдакъэщIэкI куп­щIафIэхэмкIи ноби лъэпкъым йоущие, абы и бынхэр еунэтI. Адыгэр псэуху, ПащIэ Бэчмырзэ и цIэр щыгъуп­щэнукъым, ­игъэлъэпIэнущ.
ХьэIупэ ДжэбрэIил и къэп­сэ­лъэныгъэм и пэщIэдзэм, Бэч­мырзэ и цIэр зэрихьэу Нартан къуа­жэм дэт фэеплъ музейр къы­­зыхуэтыншэу зэрызэрахьам пап­щIэ, КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министрым и къалэнхэр зыгъэзащIэ Къумахуэ Мухьэдин фIы­щIэ хуищIащ.
- 1936 гъэм мазаем и 20-м ПащIэ Бэчмырзэ дунейм ехыжащ, абы и пхъурылъху  сэ 1942 гъэм  мазаем и 20-м сыкъалъхуащ. Ар сэркIэ жэуаплыныгъэшхуэт. Си гъащIэ псом Бэчмырзэ и цIэр си макъамэхэмрэ усэхэмкIэ зэ­рызгъэлъэпIэным, зэ­ры­сIэ­ты­ным сыхущIэкъуащ. Езы си адэш­хуэм зэрыжиIащи, «Бла­нэ фещэм, щыхь къэ­вукIыу, хъыкIэ фещэм, дыщэ къихуэу Тхьэм фигъэпсэу!», - захуигъэзащ Хьэ­Iу­пэм пэшым щIэсхэм.
Псом хуэмыдэу пшыхьыр гу­къинэж ящIащ ПащIэ Бэчмырзэ и тхыгъэхэм ди республикэм и артист пажэхэр екIуу къы­зэ­реджам, пасэрей  макъамэ­хэмрэ  уэрэдхэмрэ зэрагъэ­зэ­щIам.

 

Щомахуэ Залинэ. Сурэтхэр Къарей Элинэ трихащ.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

28.03.2024 - 09:03

АДЫГЭХЭМ Я КЪЕЖЬАПIЭР

   ЩIыгум и ныбжьым ебгъапщэмэ, псэ зыIут дунейм еплъытмэ, цIыхум къикIуа гъуэгуанэр кIэщI дыдэщ, тхыдэм и щапхъэхэмкIэ ар мащIэщ.

28.03.2024 - 09:03

КАСПИЙСК ЩЫЗОХЬЭЗОХУЭ

Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм алыдж-урым бэнэкIэмкIэ я спортсмен нэхъ лъэщхэр, илъэс 24-рэ зи ныбжьхэр, иджыблагъэ щызэхуэсащ Дагъыстэным и Каспийск къалэм.

27.03.2024 - 13:58

БИЙМ ЗЫ ГУПУ ПЭЩIИГЪЭУВАТ

Тхыдэдж-щIэныгъэлI Сокъур Валерэ «Кърым зауэр къэзыхьа ХьэтIохъущокъуэ и къуэ Кургъуокъуэ - пщыхэм я Iумахуэт» зыфIища и тхыгъэм къызэрыхэщу, зи ныбжьыр илъэс 27-рэ фIэкIа мыхъуа Къаплъэн-Джэрий, I

27.03.2024 - 12:25

ДУНЕЙПСО ЗЭХЬЭЗЭХУЭР Я ПЛЪАПIЭУ

Мэзкуу областым и Рузэ къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ Олимп джэгухэм хыхьэ тхэквондо лIэужьыгъуэмкIэ (ВТФ) Урысейм пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIауэ ныбжьыщIэхэм, хъыджэбзхэмрэ щIалэхэмрэ я зэхьэзэх

27.03.2024 - 09:03

СИ ЖЭНЭТ

(ГъащIэ теплъэгъуэ)