Урысей Федерацэм и Президент Путин Владимир щэкIуэгъуэм и 29-м Налшык щри­гъэкIуэкIащ ­УФ-м и Президентым деж Лъэпкъ зэхущытыкIэхэмкIэ щыIэ советым хэтхэм я зи чэзу зэIущIэр. Абы щы­хэп­лъащ Урысей Федерацэм и Къэ­рал лъэпкъ политикэм и унэ­тIыныгъэ нэхъыщ­хьэ­хэм къагъэув къалэнхэмрэ Iуэхухэмрэ гъэзэщIа зэрыхъум.
ЗэIущIэм и пэщIэдзэм Путин Владимир КъБР-м и Iэтащхьэм фIыщIэ хуищIащ «ДыгъафIэ къалэ» сабий творчествэмкIэ республикэ унэм и лэжьыгъэр екIуу зэры­зэтеублам папщIэ. «Иджыпсту хэгъэгу куэдым щаухуэ апхуэдэ центрхэр, илъэсым и кIэм иджыри зы IуэхущIапIэ ухуэн яухынущ. Ауэ иджыпсту дыздэщыIам лэжьыгъэ куу щокIуэкI, щылажьэхэри гуапэ защIэщ, жыджэрхэщ, щIэныгъэ ябгъэдэлъщ, гухэхъуэт уахэплъэну», - жиIащ Путиным.
-Нобэрей зэIущIэр ще­кIуэкIыр Кавказ Ищхъэрэм и къалащхьэхэм ящыщ зы Налшыкщ. Къапщтэмэ, арэ­зы фыкъыздэхъуну къы­щIэ­кIынщ, лъэпкъ куэд щызэхэс Урысейм дежкIэ Кавказ Ищхъэрэм мыхьэнэшхуэ зэриIэр жысIэмэ. ЛIэ­щIыгъуэкIэрэ мыбы щызэдопсэу ди къэралым ис лъэпкъ зэмылIэужьыгъуэ куэд, абыхэм ящыщ дэтхэнэми езыр зэрыгушхуэ бзэ, хабзэ, тхыдэ иIэжщ, иропагэ и лIыхъужьхэм, спортсменхэм, лэжьа­кIуэжь­хэм. Мы­бы хабзэ щы­зэрахьэ, я хьэщIэ гъэхьэ­щIэкIэмкIэ, адэ-анэм, нэхъыжьым, унагъуэм хуащI пщIэмкIэ цIэрыIуэщ, - къыхигъэщащ къэ­рал Унафэ­щIым. - Кавказ лъэпкъ­хэм я хэкум хуаIэ лъагъуныгъэр мызэ-мытIэу ди фIэщ ящIащ икIи псоми ди зэхуэ­дэ Хэкур, Урысейр, зылI и быну зэкъуэту зэрахъумэнум шэч къытетхьэркъым. Апхуэдэ хэкупсэ лъапIэныгъэхэрщ урысей жы­лагъуэр зэкъуэзыгъэувэр, лъэпкъ зэгурыIуэныгъэм лъабжьэ хуэхъур, дин зэмыщхьхэр зезыхьэхэм я зэ­хуа­ку зэхущытыкIэфIхэр къыдэ­зылъ­хьэр. Мис абыхэм урысей хэгъэгухэм я зыужьыныгъэр нэхъри щIагъэбыдэ, щIэ­ныгъэ, щэнхабзэ зэпы­щIэ­ныгъэр ирагъэфIакIуэ.
-Абы къыдэкIуэу къыхэ­гъэ­щып­хъэщ, лъэпкъ зэхущытыкIэм гулъытэ хэха зэрыхуэщIыпхъэр, лэ­жьыгъэ пыухыкIахэр зэрехьэлIапхъэр, - къыпищащ Путин Вла­димир. - Ар цIыхум и узыншагъэм ещхьщ - сы­тым дежи егугъун хуейщ. ЩIыналъэ псоми я Iэтащхьэхэм захуэзгъэзэну сы­хуейщ къэрал лъэпкъ политикэм сытым дежи я нэIэ ­трагъэтыну, лъэпкъ-щэнхабзэ жы­лагъуэ зэгухьэныгъэ­хэм нэхъ быдэу япыщIауэ ядэлэжьэну. Нобэ дытеп­сэ­лъыхьынущ а зэгухьэныгъэхэм хабзэм къигъэув я статусыр зыхуэдэм, езыхэм я зэдэлэжьэныгъэми, ахэр властым зэрадэлажьэми я жыпхъэхэм, апхуэдэуи ды­щIэдэIунущ Iулыдж зиIэ цIыхухэм я Iуэху еплъыкIэм, лъэпкъ зэгухьэныгъэхэм я лIыкIуэхэм къыхалъхьэ жэрдэмхэм, щIэныгъэ, творчес­кэ интеллигенцэм, диным и лэжьакIуэхэм, щIалэгъуа­лэм я гупсы­сэхэм. Абыхэм я макъыр къыщыIун хуейщ щIыналъэхэм къыщызэдгъэпэщ жылагъуэ советхэм, чэнджэщэгъу органхэм. Ап­хуэдэ структурэхэр къы­зэ­гъэпэщыныр, дауи, мащIэщ, нэхъыщхьэр ахэр куп­­щIафIэу лэжьэнырщ, пIа­лъэ-пIалъэкIэрэ зэхуэс мыхъуу, я IуэхущIафэхэм сэ­бэп къыпэкIуэу щытын хуейщ,­ икIи жылагъуэр зыгъэпIейтейхэрщ къаIэтыпхъэр.
Президентым къыхигъэщащ ­къулыкъущIэхэм ящыщу апхуэдэ лэ­жьыгъэхэр езы­гъэкIуэкIыпхъэр лъэпкъ, дин Iуэхум куууэ хэзы­щIыкI­хэр зэрыарар, абы папщIэ апхуэдэ IэщIагъэлIхэм я щIэ­ныгъэм хагъэхъуэну уна­фэ зэрищIар, еджапIэ нэхъыщхьэхэр, егъэджэныгъэ методикэхэр, интернет-ресурсхэр къэгъэсэбэпын зэ­ры­хуейр.
Къэрал унафэщIыр щхьэ­хуэу теп­сэлъыхьащ лэжьыгъэ къалъыхъуэу Урысейм къэIэпхъуэхэр ди щIыналъэм изэгъэнымкIэ егъэ­кIуэ­кIып­хъэ Iуэхухэм. «Хамэ щIыпIэ къикIахэр ди гуапэу къызэредгъэблагъэм хуэ­дэу, ди деж щеджэну, щы­лэжьэну, щыпсэуну хуейхэм дадэ­Iэпыкъун хуейщ, ауэ щыхъукIи щIэпхъаджагъэм дыхуэзышэнкIэ хъуну зы Iуэхуи дытеплъэкъукI хъунукъым», - къыхигъэщащ Путин Владимир.
Къэрал УнафэщIым къы­зэ­хуэ­сахэм я пащхьэ щыжиIащ ООН-м и жэрдэмкIэ 2019 гъэр Лъэпкъыбзэхэм я дунейпсо илъэсу зэрыщы­тар, ар зэрырагъэкIуэкIам теухуа хъыбархэр зэIущIэм зэрыщыжаIэнур, нэхъапэкIэ зи гугъу ящIауэ щыта, Лъэпкъ гъуазджэмрэ щэнхабзэ щIэинхэмрэ я илъэс Урысейм щегъэкIуэкIыныр 2022 гъэм траубыдэ зэрыхъунур.
Президентыр къытеувы­Iащ дызы­техьэ илъэсым ТекIуэныгъэ Иныр илъэс 75-рэ­ зэрырикъур къэралым Iэтауэ зэрыщагъэлъэпIэнум, 2020 гъэр Фэеплъымрэ щIыхьымрэ я илъэсу зэры­щытынум, абы дэтхэнэ зыри жыджэру хэлIыфIыхьыну къызэрыхуриджэр жиIащ Путиным.
Япэу псалъэ зрата, УФ-м щэнхабзэмкIэ и министр Ме­динский Владимир уб­гъуауэ тепсэлъыхьащ «Щэ­н­хабзэ» лъэпкъ проектыр ди къэралым зэрыщы­лажьэм, ар лъэпкъ щэнхабзэр хъумэным, цIыху­бэ зэкъуэтыныгъэр гъэбы­дэным, щэнхабзэр псоми я зэхуэдэу щытыным лъабжьэ зэрыхуэхъур. Псом япэу минист­рым къыхигъэщащ къуа­жэхэм дэт ЩэнхабзэмкIэ унэхэр зэрызэрагъэпэщы­жыр, зы­дэ­мытхэм зэрыщаухуэр. Псом хуэмыдэу гулъытэ нэхъыбэ мы гъэм ягъуэт Кавказ Ищхъэрэмрэ Къуэ­кIыпIэ Жыжьэмрэ. А щIыналъитIым ЩэнхабзэмкIэ унэу 80 щаухуащ, 220-рэ щызэрагъэпэщыжащ, библиотекэхэр къыщагъэщIэ­рэ­щIэ­жащ. «Модельнэ библиотекэхэр щIыналъэхэм къы­щызэIухыным фе­деральнэ бюджетым къыхэ­кIыу 2019 гъэм сом мелардым нэс хухэтхащ, щIыналъэ мылъкум щыщу къыхалъхьэхэр хэмыту», - жиIащ Мединскэм. Министрыр теп­сэ­лъыхьащ «Щэнхабзэ» лъэпкъ проектым и фIыгъэкIэ музейхэр, театрхэр, кино гъэлъэгъуапIэхэр зы­хуей­ зэрыхуагъэзэжым, лъэпкъ творчествэр дэIы­гъы­ным гулъытэ хэха зэры­хуащIым, нэгъуэщIхэми.
Лъэпкъ зэхущытыкIэхэмкIэ советым хэтхэр тепсэ­лъыхьащ лъэпкъ политикэм и щхьэхуэныгъэхэмрэ ахэр щIыналъэхэм гъэзэщIа зэ­ры­щыхъумрэ, Урысейм ис лъэпкъ цIыкIухэм я бзэр хъу­ма хъуным епхауэ ящIэ­хэмрэ иджыри лэжьыпхъэ­хэмрэ, цIыхубэм я зэхэ­тыкIэр егъэ­фIэкIуэнымкIэ хэкIыпIэхэм, абы и лъэныкъуэкIэ щIыналъэхэм щы­щыIэ щытыкIэхэм, лъэпкъхэм я анэ­дэлъхубзэр зэрадж тхылъхэр зыхуей хуэзэу зэгъэпэщын зэры­хуейм,­ къэ­рал властымрэ лъэпкъ щэнхабзэ центрхэмрэ я зэ­дэ­лэжьэкIэм, урысейпсо къэрал лъэпкъ политикэр ефIэкIуэн папщIэ гулъытэ нэхъыбэ зы­хуэщIыпхъэхэм, нэгъуэщI куэдми.
Зэхуэсым къыщыпсэлъащ Урысей Федерацэм цIыху­хэм щIэныгъэ егъэгъуэты­нымкIэ и министр Васильевэ Ольгэ, Лъэпкъ Iуэху­хэмкIэ федеральнэ агентст­вэм и унафэщI Баринов Игорь, УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым ФедерацэмкIэ и Советым и УнафэщIым и къуэдзэ Умаханов Ильяс, «Кавказым щыпсэу лъэпкъхэм я урысей конгресс» урысейпсо жылагъуэ зэщIэхъееныгъэм и совет нэхъыщ­хьэм и Iэтащхьэ Паскачев Асламбек, Дунейпсо Адыгэ Ха­сэм и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэутий сымэ, нэгъуэщIхэри.
ЗэIущIэр зэрекIуэкIам теу­хуа тхыгъэ убгъуа ди газетым тетынущ.