ХАР САБИЙНИ ЖЮРЕГИНЕ ЖОЛ ТАБА

«Жулдузчукъла» сабий сад Кёнделен элни 1-чи номерли орта школуну къурамындады. Ол эки мекямгъа юлешинеди. Эки къаууму школну элни баш жанындагъы мекямда, бир къаууму уа элни ортасындагъы мекямдадыла. 1916  жылда, оптимизация болуп, Кёнделенни бир къауум школун бирлешдирип,  «Доттуланы Ахмат атлы  1-чи номерли школ»къуралгъанды. Ол, бир жаны бла, эллилеге тап окъуна тюшеди. Сабий садны къауумларыны бёлюнюую да, жашагъан жерлерине кёре, сабийлени узакъгъа элтмезге тап келишеди. 

Сабий сад бу школгъа байланнганы аны жетишимли боллугъуну кёрюмдюсюдю. Кёп болмай Малкъар халкъны къыраллыгъы тохташдырылгъан кюннге аталгъан район конкурсда да бу садны сабийлери биринчи жерге тийишли болгъандыла. 

Школну таматасы Диналаны Тамара Аминовна «Жулдузчукъла» сабий садны юсюнден  къууанып хапарлайды. Не жаны бла да шёндюгю излемелеге келишген юйретиу программа бла ишлеу аланы борчлары болгъанын белгилегенди. Окъутуу-юйретиу ишге оюн амалланы къошуу, маршрут оюнла, квестле къурап, аланы кеслери алларына тюрлю-тюрлю болумладан чыгъаргъа юйретиу айнытыуну баш амалларындан бириди. Жаланда хапар айтып къоймай, аланы музейлеге, табийгъатха чыгъарып, кёргюзтюп, къолчукълары бла тийдирип сездириу ангылатыу жаны бла бек магъаналы болгъанын эсде тутуп,  юйретиучюле ишлерин алай бардырадыла. 

Аланы сабийлеге сюймекликлерин а энчи чертирге сюеме. Къайсы сабийни да жюрегине жол излеп таба билген юйретиучюле ишлейдиле мында. Коллективни ичинде да намыс этиу, гитче уллудан юйрене билиу, бир бирге болушургъа хазырлыкълары махтаулуду.

Белгилисича, юйретиучюлени ишлеринде ата-анала бла байламлыкъ да  бек магъаналыды. Сабийни юйюрюн таныу а анга психология жаны бла жол табыуну бир амалыды. 

Жылны ичинде байрамлагъа жораланнган  утренникле бардырадыла. Аланы хазырлау, гитче сабийлени юйретиу уллу къыйынны излейди. Юйретиучюле, аны ангылап, ишлерин тийишлисича къурайдыла.  Сёз ючюн, кюз артына аталгъан байрамгъа бахчалада ёсген кёгетле бла жемишле келтиредиле. Жаз башында, аналарыны сыйлы кюнюне деб а, кеси къолчукълары бла саугъала хазырлайдыла. Хар жаны бла да сабийни эсин, сезимин, ич дуниясын, кёз къарамын айнытыугъа уллу эс бурадыла мында. 

Быйыл «Жылны юйретиучюсю» деген эришиуге Балаланы Лейля къатышханды. Кеси жаш болгъанлыкъгъа, къоркъмагъанды, сынамын ёсдюре, билмеген затларына да юйрене, аны алай айнырына ийнанабыз. Быллай жумушланы чеклеринде жаш юйретиучюле кёп затны биледиле, кёп затха юйренедиле.

«Бизни сабий садны мюлк жаны бла халы игиди. Хар жылдан, ата-анала да сау болсунла, эс бурадыла. Ууакъ-тюек керекли затланы алыргъа болушадыла. Илляула, кёрмюч пособияла, къол бла ишлерге керекли материал да жыл сайын алынады. Биз саулайда районну жалчытыуундабыз, аны себепли  не кемчилигибиз бла да ары барабыз. Хар тилегибизге тийишли эс бурулгъаны ючюн, район башчыларыбызгъа энчи ыспас этерге сюеме» - дейди Тамара Аминовна.

Тюздю, аллай болушлукъ табып, мюлк жаны бла жарсыула къалмасала, чыгъармачылыкъ, айныу жаны бла  иги  атламла этерге боллукъду. Кадрла жаны бла да садда хал аман тюйюлдю, жетишедиле. Хар юйретиучюню тутхан ишине тийиши болгъанына шагъатлыкъ этген къагъытлары, дипломлары бла усталыкъларын ёсдюрген сертификатлары бардыла. 

Садны жашауунда эм уллу ишледен бириди аш-азыкъ бла жалчытыу. Анга ата-анала ыразы боламыдыла, деген сорууума Тамара Аминовна былай жууаплагъанды: «Аш-азыкъ жаны бла халыбыз  игиди. Тохташдырылгъан менюгъа кёре хар керекли затны бералабыз. Кёгетле, жемишле, къалачла бла конфетле да ол санда. Этни тюрлюлеринден аш этедиле. Тауукъдан, чабакъдан, мал этинден да. Аш этиучюлерибиз керти да устала  болгъаны себепли, ашларын сюйюп ашайдыла балаларыбыз. Энди ашашсыз сабийле боладыла да, юйде азыкъ  ашаргъа унамагъанла окъуна, бир бирден кёрюп, мында ашайдыла. Тендерни алгъан, аш келтирген поставщиклерибиз, излемлерибизни билип, нени да бек иги качестволусун келтиредиле».

«Жулдузчукъла» сабий садны мекямлары таза, тизгинли, къарагъан кёзню къууандырырчадыла, жатхан жерчиклери бирча, жангыртылып, ойнаучу отоуда да керекли илляула бла материалла тизгинли жыйылып.  Хунерли, фахмулу юйретиучюлени огъурлу къолларында ёсген сабийчикле кеслерини акъыл кюбюрчекчиклерин кюн сайын толтурадыла. Алай бла тамблагъы кюнюбюзню тёлюсю билимли болуп  чыгъарына къууанабыз.  

 

Темуккуланы Асият.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

03.05.2024 - 14:00

АТ ЧАРИШЛЕ АРИУ МИЛЛЕТ ТЁРЕЛЕДЕН БИРИДИЛЕ

Биринчи майда Нальчик шахарны ипподромунда Жаз башыны эм Урунууну байрамына аталып  чаришле  болгъандыла.

03.05.2024 - 09:19

САТЫУ-АЛЫУГЪА СЕБЕПЛИК ЭТИЛЛИКДИ

Краснодар шахарда бардырылгъан InterFood Krasnodar кёрмючге Къабарты-Малкъардан юч предприятие эмда предприниматель къатышхандыла, деп билдиргендиле республикада «Мени бизнесим» арадан.

03.05.2024 - 09:18

КЁКШУУ ЁСДЮРГЕНЛЕГЕ КЪОШУЛА БАРАДЫ

Басхан районда быйыл биринчи кере кёкшуу салгъандыла. Кишпек элден Замир Тхакахов аны сынау халда 22 гектарда орнатханды.

02.05.2024 - 13:52

КЕСЛЕРИ ИШ КЪУРАГЪАНЛАГЪА ОНГ БЕРЕ

Кеслери иш къурап къармашханладан быйыл биринчи кварталда къыралны юлюшю болгъан компанияла 2,2 миллиард сом багъасына товарла эмда жумушла сатып алгъандыла.

02.05.2024 - 13:52

КЪОШАКЪ ФАЙДА ТЮШЮРЮРГЕ АМАЛ БАРДЫ

Узакъ болжалгъа ахча къыстырыкъ этиу программа (ПДС) быйыл январьда ишлеп башлагъанды. РФ-ни Ара Банкында айтханларына кёре, анга ким сюйсе да къатышыргъа эркинди. Программаны магъанасы недеди?