КъБР-м и Парламентым щекIуэ-кIащ республикэм и къэрал IуэхущIапIэхэм епха щIалэгъуалэ советхэм я зэхыхьэ. Абы хэтащ КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ, абы и къуэдзэ Къардэн Мурат, КъБР-м щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министр Лу Азэмэт, республикэм и щIалэгъуалэ зэгухьэныгъэхэм я лIыкIуэхэр.
Зэхыхьэр къыщызэIуихым, Лу Азэмэт жиIащ зэхуэсыр КъБР-м и Парламентым и илъэс 30-м и щIыхькIэ къызэрызэрагъэпэщар икIи ар республикэм и хабзэубзыху орган нэхъыщхьэм зэрыщекIуэкIым мыхьэнэшхуэ иIэу къызэрилъытэр. «Псом япэу щIалэгъуалэм я цIэкIэ сехъуэхъуну сыхуейт КъБР-м и Парламентым, депутатхэм, къакIуа гъуэгуанэ дахэм щхьэкIэ, - къыхигъэщащ министрым. - Мыпхуэдэ зэхыхьэр етIуанэу идогъэкIуэкI. Япэр Урысейм и махуэм техуэу къызэдгъэпэщауэ щытащ. Нобэрей зэIущIэр IыхьитIу дгуэшащ. Мыбдеж дыщытепсэлъыхьынущ республикэм и къэрал IуэхущIапIэхэм епха щIалэгъуалэ советхэм зегъэужьыным лъэпощхьэпо хуэхъухэм. ИужькIэ Iуэхур нэхъ убгъуа-уэ щызэпкърытхынущ КъБР-м и Профсозхэм я федерацэм и унэм. Къыхэзгъэщыну сыхуейт нобэ дэтхэнэми и Iуэху еплъыкIэр къызэрытлъытэнур, абыхэм япкъ иткIэ дызэлэжьыпхъэхэр зэрыдгъэбелджылынур».
Егоровэ Татьянэ жиIащ щIалэгъуалэ советхэр нэхъ жыджэру лэжьэн зэрыщIадзэрэ куэд мыщIами, абы и мыхьэнэр псынщIэу нэрылъагъу зэрыхъуар, къэралымрэ щIалэгъуалэмрэ зэдэзыгъэлажьэ IэмалыщIэу къызэрыщIэкIар. «СыткIэ зэрыфIыр зи гугъу тщIы зэгухьэныгъэхэр жыпIэмэ, ар, шэч хэмылъу, щIалэгъуалэм сэбэп зэрахуэхъурщ я зыужьыныгъэмкIэ, - жиIащ Егоровэм. - Абы къыхэкIыу адэкIи а Iуэхур едгъэфIэкIуэну ди му- радщ. Мы зэхыхьэр КъБР-м и Парламентым и илъэс 30-м ауэ сытми тедухуакъым, абы щхьэусыгъуэ иIэщ. Къэбгъэлъагъуэмэ, республикэм и хабзэубзыху орган нэхъыщхьэращ къэрал къулыкъущIапIэхэм епхауэ щIалэгъуа-лэ зэгухьэныгъэхэр къызэгъэпэщыныр зи жэрдэму щытар. КъБР-м и Парламентым и ЩIалэгъуалэ палатэм хуэдэхэр япэу къэралым къызэIузыхахэм дащыщщ, икIи мы зэманым абы и еянэ зэхуэсыгъуэр мэлажьэри, ехъулIэныгъэхэр иIэщ. Илъэс 16-м къриубыдэу ЩIалэгъуалэ палатэм я къэухьым щыхагъэхъуащ ныбжьыщIи 100 бжыгъэхэм. Куэдым иджыпсту IэнатIэфI яIэу мэлажьэ. КъызэрыслъытэмкIэ, аращ щапхъэ хуэхъуар муниципальнэ IуэхущIапIэхэми апхуэдэ советхэр къыщызэIуахыныр къыхэлъхьэным. ИкъукIэ мыхьэнэшхуэ иIэщ къэралымрэ щIалэгъуалэмрэ зэрыщIэу зы Iуэхум елэжьыным. Нобэ ди щIалэгъуалэр зэрыжыджэрым гу лъумытэу къанэркъым, абы къыхэкIыу дызэрыфщыгугъыр зэвгъэхъулIэфыну ди гуапэщ».
- Дызэрыщыгъуазэщи, ди зэманым гъэсэныгъэм, щIалэгъуалэ Iуэхухэм гулъытэшхуэ хуещI къэралым, - пищащ Лу Азэмэт. - Псом хуэмыдэу иужьрей илъэситхум щIэблэм ядэлэжьэнымрэ щIэгъэкъуэн яхуэхъунымрэ ехьэлIауэ лэжьыгъэшхуэ йокIуэкI. Ауэ, сэ сызэреплъымкIэ, зи гугъу тщIы щIалэгъуалэ советхэм хыхьэхэм езыхэм нэсу къагурыIуэркъым жылагъуэ IуэхущIапIэм и мыхьэнэмрэ къэрал къулыкъущIапIэхэм зэрадэлэжьапхъэ щIыкIэмрэ. Абы къыхэкIыу нобэ ди мурадщ къэтIэта Iуэхум хэлъ гугъуехьхэр зэхэдгъэкIыу хэкIыпIэхэр къэдгъэлъэгъуэну. Псом нэхъыщхьэу ди къалэныр щIалэгъуалэм лъэныкъуэ зэхуэмыдэхэмкIэ ядэлажьэ IэщIагъэлIхэм я Iэзагъэм хегъэгъэхъуэнырщ, абыхэм зэрадэлажьэ щIыкIэм зезыгъэужьын щIыналъэ, муниципальнэ программэхэр зэхэдгъэувэнырщ, КъБР-м и Парламентым и ЩIалэгъуалэ палатэмрэ КъБР-м и ЩIалэгъуалэ правительствэмрэ щIалэгъуалэ советхэм гъуазэ яхуэтщIынырщ.
Лу Азэмэт къыхигъэщащ министерствэр къыщызэрагъэпэщым зы IуэхущIапIэ зэримыIар, иджы абы мыгувэу метр зэбгъузэнатIэ мини 6,5-рэ къызэщIиубыдэу зы щIалэгъуалэ центрым и унэрэ Къэщкъэтау дащIыхьамрэ къызэIуахыну зэрамурадыр. «Республикэм и унафэщIхэм я дэIэпыкъуныгъэрэ федеральнэ программэхэмрэ я фIыгъэкIэ, къыкIэлъыкIуэ илъэсым иджы-ри апхуэдэ IуэхущIапIэу плIы къызэIутхыну дыщогугъ. Ди мурадщ етIанэгъэ муниципалитет къэс щIалэгъуалэ центрхэм я унэ щытщIыну», - дыщIигъуащ министрым.
Лум зэрыжиIамкIэ, Налшыкрэ Прохладнэрэ къищынэмыщIа, республикэм и муниципальнэ район, къалэ ок-руг 11-м я щIыпIэ администрацэхэм епхауэ щIалэгъуалэ советхэр щыIэщ. Лэжьыгъэр нэхъыфIу щызэтеубла щIыналъэхэм ящыщу министрым къыхигъэщащ Май, Дзэлыкъуэ, Тэрч районхэр. Министрым дыщIигъуащ щIалэгъуалэр къыдахьэхын папщIэ, апхуэдэ зэгухьэныгъэхэм щрагъэблагъэкIэ зэрагъэгушхуэ Iэмалхэми егупсысын зэрыхуейр. Щыуагъэу къилъытэхэм ящыщу къигъэлъэгъуащ щIалэгъуалэ советхэр щызэщIагъэуIуэкIэ нэхъыбэу къызэщIрагъэубыдэр школхэм щеджэхэр зэрыарар, абы щыгъуэм зи ныбжьыр илъэс 35-м нэсхэр лъэныкъуэкIэ къызэрынэр.
ИрагъэкIуэкI лэжьыгъэм теухуауэ зэхыхьэм къыщыпсэлъащ Шэрэдж районым щыIэ ЩIалэгъуалэ советым и унафэщI Саракуев Хьэсэн. ЩIалэм зэрыжиIамкIэ, зэгухьэныгъэм цIыху 35-рэ къокIуалIэри, абыхэм ящыщу процент 30-р зи ныбжьыр илъэс 14-м къыщыщIэдзауэ 18 хъухэрщ, лэжьэн щIэзыдза щIалэгъуалэу хэтыр процент 15 мэхъу, районым и жылагъуэ, политикэ зэгухьэныгъэхэм я лIыкIуэхэр - процент 20, студентхэр - процент 20, щIыналъэм и Iуэхухэм жыджэру хэтхэр - процент 15. Къэпсэлъам къызэрыхигъэщамкIэ, зэгухьэныгъэр къызэрагъэпэщащ щIыналъэм щыIэ Iуэхухэм щIалэгъуалэр жыджэру хэгъэтын мурадкIэ. Советым зи чэзу зэIущIэр дыгъэгъазэм и 23-м иригъэкIуэкIыну траухуащ, абы щIалэгъуалэм щагъэбелджылынущ 2024 гъэм я нэIэ зытрагъэтыну Iуэхугъуэ нэхъыщхьэхэр.
КъБР-м и Профсоюзхэм я федерацэм и ЩIалэгъуалэ советым и унафэщI Ету Нурмухьэмэд тепсэлъыхьащ 2023 гъэм, иджы япэ дыдэу, Кавказ Ищхъэрэ профсоюз щIалэгъуалэ зэхыхьэшхуэр къызэрызэрагъэпэщам, абы ипкъ иту зэрырагъэкIуэкIам «Профсоюзым и пашэ ныбжьыщIэ» урысейпсо зэпеуэм и щIыналъэ Iыхьэр.
ХъумапIэ банкым и къудамэу КъБР-м щыIэм и ЩIалэгъуалэ советым и пашэ Срыкъуэ Ислъам зэхыхьэм хэтахэм яжриIащ зэгухьэныгъэм хэт щIалэгъуалэр зэрыхьэзырыр республикэ унафэщIхэм ядэлэжьэну.
Егоровэ Татьянэ зэхыхьэм щыжаIар къыщызэщIикъуэжым, къыхигъэщащ зи гугъу ящIа щIалэгъуалэ советхэр щIэблэм зэрызаужьыну IэмалыфIу зэрыщытыр, апхуэдэхэр депутатхэми щIыналъэ унафэщIхэми ядэлэжьэным мыхьэнэшхуэ зэриIэр, къищынэмыщIауэ, абыхэм, ныбжьыщIэхэм къищынэмыщIа, IэщIагъэ зэзыгъэгъуэтахэри нэхъыбэу хэшэн хуейуэ къызэрилъы-тэр.
БАГЪЭТЫР Луизэ.