Жыл сайын «Къоркъуусуз эм тынгылы автомобиль жолла» миллет проектге кёре, Къабарты-Малкъарда жолла мардала келиширча аслам иш тамамланады.  Ол санда быйыл Нальчикде 15 километр чакълы бирде он жолгъа тынгылы ремонт этилгенди. Ала жамауат аслам хайырланнган, билим бериу, медицина, вокзал эм башха социал магъаналы объектле орналгъанладыла.  

Ишлени кезиуюнде Къабарты орамны Осетинскаядан Идаровагъа дери кесеги жангыртылгъанды. Былайтын кюн сайын Искож микрорайонда жашагъанла тышында, Май, Прохладна районлагъа да аслам машина жюрюйдю. Саулай алып айтханда, жолну алты километр тенгли бири айбатландырылгъанды.

Дагъыда магъаналы объектледен бирине Мовсисян атлы орамны санаргъа боллукъду. Алгъын ол кёрюмдюсюз таш орамчыкъ болгъанды. Бусагъатда уа Нальчикден тышына баргъан транспорт, ол санда ауур жюк ташыгъан машинала шахарны жолларында басынмазча ахшы къошумчулукъ этгенди. Аны хайыры бла Къабарты эм Идаров орамла да 25 процентге бошуракъ болгъандыла.  

Шахарны Осетин орамында да кюнню узуну, бютюнда эрттен эм ингир аслам машина жюрюйдю. Аны бла бирге темир жол вокзалгъа да иги кесек адам келеди. Шогенов, Нахушев, Мазлоев, Руставели, Калмыков, Пятигорск орамлада да больница шахарчыкъ, 1-чи номерли поликлиника эм башха социал объектле орналадыла.

Ишлени кезиуюнде жангыдан асфальт жайгъанлары бла къалмай, инфраструктураны да алышхандыла, тротуарла салгъандыла эм тёгерек-башны жашиллендирирча мадар этилгенди.

Къоркъуусузлукъгъа да аслам эс бурулгъанды. Аны чеклеринде орамла кече жарыкъ болурча, «Таза кёк» программагъа кёре чыракъла тартылгъандыла. Машинала сюелирча энчи жерле, улоулагъа комплексле къуралгъандыла, светофорла, «зебрала», жорукъланы билдирген белгиле салгъандыла эм темир буруула тартхандыла.

Хасанияны Атто улу ара орамында 3,9 километрде тынгылы ремонт ишле къыстаудула. Бюгюнлюкде подряд организацияны келечилери асфальтны биринчи къатын салып бошагъандыла. Анга кёре машинала жюрюрча онг да къуралгъанды. 

Бусагъатда жолчула бордюрла, тротуарла салып кюрешедиле. Жууукъ заманда жардан таш, топуракъ оюлмазча бетондан къалын хуна къуюп башларыкъдыла. Саулай алып айтханда, алыкъынчы этилирге керек жумушла аз тюйюлдюле.

Келир жылны юсюнден айтханда, ара шахарда тынгылы ремонт Малкъар, Юность, Тепличный, 2-чи Таман дивизия, Чернышевский, Осетин, Ингуш, Байсултан бла Мусука улу, Карашаев, Жабаги Казаноко, Тенгизов, Абидов атлы орамлгъа этилликди. Дагъыда 2025-2027 жыллада Кешоков, Суворов, Щорс, Руставели, Пирогов, Головко, Каменская, Шортанов, Тарчоков; Калининградская, Суворов, Пачев, Ногмов, Люксембург, Арманд, Калинин; Малкъар, Къабарты, Толстой, Лермонтов, Пушкин, Хуранов эм Чайковский атлы орамла жангыртыллыкъдыла.

Алай бла беш жылны ичинде жюз километрден аслам жол мардалагъа келиширча боллукъду.

Тау жоллагъа къоркъуусуз болурча аслам эс бурулады.

Къабарты-Малкъарда тау жерледе, къыйын участоклада иги кесек жол салыннганды. Ол себепден алагъа терк-терк кёз-къулакъ болургъа ташдан, топуракъдан тазаларгъа тюшеди. Болсада арт кезиуде ала мардалагъа келиширча танг кесек жерде тынгылы ремонт ишле барадыла. Аны кезиуюнде инженер сооружениялагъа эм башха объектлеге къараргъа тюшеди.

Алай бла сагъынылгъан къырал проектге кёре, Огъары Малкъарда 1.8 километр тенги бирде жолгъа тынгылы ремонт этилгенди.    Огъары Басханда да ара орамы жангыртылгъанды. Элбрусда да 1,3 километр тенгли бирде социал магъаналы жолладан бирине асфальт жайылгъанды. Андан сора да, Миллет паркда орналгъан Шхелди, Жантуугъан альплагерьлеге баргъан жолла жангырылгъандыла.

Быйыл эм магъаналы проектледен бирине уа Экинчи Чегем-Булунгу жолну санаргъа боллукъду. Мында ишле жаз башындан бери барадыла. Бюгюнлюкде подряд организацияны келечилери Чегем чучхурладан Булунгугъа дери специалистле жолну кенгертип, черек жагъаланы кючлеп, асфальт салып кюрешедиле. Жол къыйын тау жерде орналгъаны себепли ишлени толусунлай 2026 жылгъа бошар умут этиледи.

Орамла жарыкъ болурча

Жолда къоркъуусузлукъну баш шартладан бири, кече жарыкъ болурча мадар этиудю. Аны хайырындан быйыл аварияланы санын 24 процентге азайтыргъа онг табылгъанды. Алай бла «Къоркъуусуз эм тынгылы автомобиль жолла» миллет проектге кёре, 2019-2022 жыллада регион магъаналы трассалада эки жюз километр чакълы бирде чыпынлы чыракъла тартылгъандыла.   
Быйылны юсюнден айтханда сагъынылгъан ишле 17 километр чакълы бирде - Мухол, Арик элледе, «Нальчик-Майский» трассада, ара шахарны Мовсисян орамында тамамланнгандыла. Андан сора да, «Таза кёк» программаны чеклеринде Нальчикни сегиз участогунда онг минг чыракъ алышыннганды. Къошакъ халда республикалы ахчагъа да онбеш элде 75 километр чакълы бирде чыпынлы чыракъла жарашдырылгъандыла. Кёп болмай тийишли ишле Солдатская бла Ново-Покровскийде бошалгъандыла, бюгюнлюкде уа специалистле Черная Речка, Жемтала, Батех элледе, «Залукокоаже-Зольское-Белокаменское», «Терек-Верхний Акбаш» жоллада кюрешедиле.

Акъ-Сууда да буруннгу жылда миллет проектге кёре тынгылы ремонт этилген «Нальчик – Лесохотхозяйство» жолда да 7,3 километр чакълы бирде чыпынлы чыракъла орната турадыла.

Бусагъатда жолчула темир чыпынланы жерлерине жарашдырадыла, ызы бла ток баргъан чыбыкъны тартырыкъдыла эм чыракъларын саллыкъдыла. Алай бла Канукоев орамдан Акъ-Сууну аягъына дери жарыкъ болурча этилликди.

Бизни корр.