КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек видеозэпыщIэныгъэ Iэмалхэр къигъэсэбэпу хэтащ Урысей Федерацэм и хэгъэгухэм къэрал щIалэгъуалэ политикэр щыпхызыгъэкI гъэзэщIакIуэ къулыкъущIэхэр щы­зэ­IущIа урысейпсо зэхыхьэм. Ар Салехард къалэм щекIуэкIащ, Урысейм щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и агентствэмрэ Ямало-Ненецк автоном округым и ЩIалэгъуалэ департаментымрэ зэгъусэу къы­зэрагъэпэщауэ.

Къызэхуэсахэм фIэхъус псалъэкIэ захуигъэзащ УФ-м и Президентым и Адми­нист­рацэм и УнафэщIым и япэ къуэдзэ Кириенкэ Сергей. Абы къыхигъэщащ щIалэ­гъуалэ Iуэхур федеральнэ центрым япэ иригъэщхэм зэращыщыр. Президентым и уна­фэр ягъэзащIэкIэрэ, щIыналъэхэм щыщ щIалэгъуалэм заужьын, лъэ быдэкIэ гъа­щIэм хэувэн щхьэкIэ Iэмал псори къыхузэрагъэпэщ. 
ЗэIущIэм щытепсэлъыхьащ 2023 гъэм зэфIагъэкIахэмрэ 2024 гъэм къапэщылъ Iуэхугъуэхэмрэ, щIалэгъуалэм щадэлэжьэн IуэхущIапIэхэр ухуэным, дяпэкIэ ирагъэ­кIуэкIыну дунейпсо щIалэгъуалэ фестивалым, «Пашэхэм я зэщIэхъееныгъэ» сабийхэмрэ щIалэгъуалэмрэ я урысейпсо зэгу­хьэ­ныгъэм зэфIигъэкI лэжьыгъэхэм, щIыпIэ­хэм ныбжьыщIэхэм зэращыдэлажьэ щIы­кIэхэм. 
КIуэкIуэ Казбек Къэбэрдей-Балъкъэр Рес­публикэм ис щIалэгъуалэ мин 270-м дра­гъэкIуэкI лэжьыгъэхэмкIэ зэхуэсахэм ядэгуэшащ. 
 «Дэ ди лэжьыгъэм лъабжьэ хуэхъур щIалэгъуалэр лъэныкъуэ псомкIи къызэщIэдгъэуIуэнырщ. Хуабжьу дыдолажьэ Урысейм щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и агентствэм. Псоми къежьапIэ хуэхъуар 2022 гъэм ­КъБР-м ЩIалэгъуалэ IуэхухэмкIэ минис­терст­вэ къызэрыщызэдгъэпэщарщ, щIалэгъуалэ зэрадэлэжьэнум теухуауэ щIыналъэ унафэ гъэбелджылаи диIэщ. Абы къищы­нэмыщIауэ, мы Iуэхум теухуауэ къэрал программэ щхьэхуэ зэхэтлъхьащ, щIыпIэ программэхэри къалэ, райони 8-м щагъэзэщIэнущ», - жиIащ КъБР-м и Iэтащхьэм. ­Ап­хуэдэуи къыхигъэщащ Урысейм щIа­л­э­гъуалэм я IуэхухэмкIэ и агентствэм къэралым щригъэкIуэкI «ЩIалэгъуалэ щIыналъэ» программэм ди республикэр зэ­ры­хэ­тыр, абы и фIыгъэкIэ щIалэгъуалэм ­дра­гъэ­кIуэкI лэжьыгъэм трагъэкIуэдэну къы­­хуаутIыпщ ахъшэр хуэдипщIкIэ зэрыхэхъуар. Абы къыпэкIуа IуэхуфIхэм КIуэкIуэ Казбек иджыблагъэ щигъэгъуэзащ УФ-м и Президент Путин Владимир. 
«ЩIалэгъуалэ щIыналъэ» программэм къиутIыпща ахъшэмкIэ япэ щIалэгъуалэ центр Къэщкъэтау къыщызэIуахащ, ап­хуэдэ дыдэ унэ мыгувэу хьэзыр щыхъунущ Нарткъали. Апхуэдэ IуэхущIапIэхэр райо­ным щекIуэкI щыIэкIэ-псэукIэм тещIыхьауэ ящI. Псалъэм папщIэ, Шэрэдж районым щекIуэкIыну Iуэхухэм къыхагъэхьэнущ щIалэгъуалэ туризмэр, хьэщIэ егъэблэгъэнкIэ. 
ЩIалэгъуалэм и унэу Налшык дащIыхьри и кIэм нагъэс. Абы Кулиев Къайсын и цIэр зезыхьэ проспектым тет унэ метр зэбгъузэнатIэ мини 6,5-рэ хъур хухахащ. Дыгъэ­гъазэм къызэIуахыну я мурадщ. 
- Гулъытэ хэха худощI щIалэгъуалэм ядэ­лажьэ IэщIагъэлIхэр къыхэхыным, абыхэм я мурадым и купщIэм, - жиIащ КIуэкIуэ Казбек. – Я Iэзагъэм хагъэхъуащ IэщIагъэлI 400-м. ЩIалэгъуалэр зэгъэуIуным, абыхэм зэрадэлажьэ Iэмалым технологиещIэхэр къыщыгъэсэбэпыным зи щIалэгъуэу цIыху мини 100 хуэдиз хуагъэсащ. 2025 гъэм апхуэдэ проектхэм къыхашэну я мурадщ ди щIалэгъуалэм и процент 60-р. 
Республикэм и Iэтащхьэм игъэбелджы­лащ «ЩIалэгъуалэ щIыналъэ» зэпеуэм ди республикэр зэрыщытекIуар. Абы папщIэ къыхуаутIыпща со мелуани 186-р 2024 гъэм тра­гъэкIуэдэнущ иджыри райониплIым щIалэгъуалэ центрхэр къыщызэIухыным, ап­хуэдэуи ЩIалэгъуалэм я унэм и япэ къатым арт-резиденцэ къыщызэрагъэпэщынущ. Къапщтэмэ, унафэщIхэм я мурадщ республикэм и къалэ, район 13-ми щIа­лэгъуа­лэ центрхэр къыщызэIуахыну. ­Къуажэ, къали 130-м щыщу дэтхэнэми щIалэгъуалэм ядэлажьэ IэщIагъэлIхэр дэсынущ. Мы илъэсым къриубыдэу апхуэдэ IэщIагъэлIхэм я бжыгъэр 36-уэ щытати, ­91-рэ хъуащ. ЩIалэгъуалэ IуэхухэмкIэ къэрал советыр екIуэкIа нэужь, Президентым и унафэкIэ, ди республикэми щIалэгъуа­лэм ядэлажьэ IэщIагъэлIхэм улахуэ щыхуагъэуващ. 
КIуэкIуэм жиIащ мы Iуэхум теухуауэ екIуэкI лэжьыгъэм дяпэкIи зэрыпащэ-  нур.