Къабарты-Малкъар къырал университетни биринчи курсуну студенти Локияланы Махтини къызы Карина бу кюнледе Дагъыстанда болуп, «Расул Гамзатов» деген битеуроссей конкурсха къатышханды. Аны юсюнденди бизни бюгюннгю ушагъыбыз.
– Карина, конкурсха къалай тюшгенинги юсюнден айтсанг эди.
– «Расул Гамзатов» деген битеуроссей конкурс-эссе къуралгъанын манга Тырныауузда школда орус тилден бла адабиятдан окъутхан устазым Башийланы Фарида Мустафаевна билдиргенди. Ол аны юсюнден Интернетде кёрюп, анга къатышырымы тилеген эди. Университетде окъуй тургъаныма, Нальчикни 4-чю номерли мектебинде ишлегениме да къарамай, китапханада сагъатла бла олтуруп, окъуп, ахырында «Таулада кюнню чыкъгъанына бла батханына къараргъа бек сюеме» деген бёлюмню сайлайма да, эссе жазама.
Бир ненча кюнден Махачкъаладан сёлешип, эссем экинчи очный кезиуге ётгенини юсюнден айтып, ары чакъырадыла. Устазым да сёлешип: «Бармай къалма, сен анда кёп затны кёрлюксе, билликсе, эшитириксе. Ары къыралны регионларындан къонакъла келликдиле, аланы айтханларына да тынгыларса, сынау да жыйышдырырса», - деп, къаты болады.
Мектепни директору ыразы болады. Алай бла жолгъа атланама. Дагъыстанда уа Гамзатовну атын жюрютген къырал педагогика университетни келечилери-волонтёрла сакълай эдиле.
– Жазмангы уа къалай окъугъанса?
– 9 ноябрьде конкурсну экинчи кесеги университетни жыйылыула бардырылыучу залында ётеди. Ма анда эссеми окъуйма. Эришгенлеге багъа бичгенлени араларында уа вузну ректору, Расул Гамзатовну къызы, преподавательле, жазыучула, поэтле, министрле да бар эдиле. Мени насыбым тутханды, Гамзатовну къызы Салихат бла танышханма. Бир огъурлу, адепли, кесин кётюрмеген адам.
Биринчи болуп жазмасын окъургъа дагъыстанлы къыз, аны ызындан а мен чыкъгъанбыз. Алгъа бек къайгъылы эдим, алай сёлешип башлагъанымлай, къоркъгъаным кетген эди. Залда олтургъанла манга толкъун къарсла къакъгъанда, биягъы абызырап къалгъан эдим.
– Сора санга жюри къаллай багъа бергенди?
– Мен экинчи болгъанма. Тюзюн айтсам, башхаланы докладларына да къулакъ салып тынгылагъанма. Ала бек аламат эдиле. Экинчи жерге чыгъарма деп да турмай эдим. Къууанчлы жыйылыуда манга диплом, сертификат, Гамзатовну жашаууну, чыгъармачылыгъыны, республикаларыны юсюнден да ариу жарашдырылгъан китапла, гюлле, ахча саугъа да бергендиле. Грамоталагъа устазым Башийланы Фарида, мен бусагъатда билим ала тургъан КъМКъУ да тийишли болгъандыла.
Биринчи эмда ючюнчю жерлени уа Дагъыстанны университетлеринде, институтларында окъугъанла, алада ишлеген алимле алгъанларын чертирге сюеме.
Хорлам болдургъанланы белгилегенден сора литература-музыкалы композиция кёргюзтюлгенди. Дагъыстанны белгили жырчылары, музыкантлары да жарыкъ жырлары, тепсеулери бла къууандыргъандыла, студент къызчыкъла уа зурнукла бла байламлы бек ариу тепсеу кёргюзтгендиле. Расул Гамзатовну сёзлерине жазылгъан жырла уа шахарны хар жеринде да эшитиле эдиле. Айтхылыкъ поэтни намысын мында бек бийикде тутадыла, уллу, гитче да аны назмусундан тизгинлени орус эмда ана тиллеринде уллу ёхтемлик бла айтадыла.
– Дагъыстанны ара шахары сизге къалай тюбегенди?
– Бизни уллу автобусха олтуртуп, бек алгъа Расул Гамзатовну эсгертмесине элтген эдиле. Биз анга гюлле салгъанбыз. Алайда поэтни къызы ыразылыгъын да билдиргенди. Университетни ректору, Гамзатовну къызы да бизни бла бирге бир автобусда айландыла, ала керти да адепли, огъурлу адамла болгъанлары кёрюнюп тура эди.
Ызы бла, Махачкъаланы орамларында айландырып, шахарны айбат жерлерин кёргюзтгендиле. Манга не да бек сейир кёрюне эди. Бийик мекямла, тар орамла. Машинала алада къалай жюрюй болурла деригинг келеди.
– Расул Гамзатовха аталып быйыл кёп жерледе, бютюн да бег а Дагъыстанда, тюрлю-тюрлю тюбешиуле, конкурсла, фестивальла бардырыладыла. Бу конкурсда жангычылыкъ иш болгъанмыды?
– Конкурс бу жолгъу иши бла тохтап къаллыкъ тюйюлдю, ол тёреге айланырыкъды эмда анга халкъла аралы даража берирге келишгендиле. Келир жыл Дагъыстаннга жууукъ, узакъ тыш къыраллы къонакъла да чакъырыллыкъдыла. Ол чеклерин кенгерте барлыкъды, Кавказда мамыр, огъурлу халкъла жашагъанларын кёргюзте.
Дагъыда айтырыгъым: Дагъыстанда тургъан юч кюн юч сагъат кибик ётгенди. Устазым айтханча, мен кесиме керти да кёп зат билгенме, кёргенме, эшитгенме, кёп жерледен келген тенг къызларым бла шагъырейленип, Махачкъаланы, Каспий тенгизни да кёрюп, зауукълукъ тапханма. Ары барып, ол магъаналы конкурсха къатышханым ючюн кесими насыплыгъа санайма.
Ушакъны Холаланы
Марзият бардыргъанды.
