Россейде 18-22 сентябрьде Жолда жюрюуню къоркъуусузлугъуну ыйыгъы бардырылады. Аны чеклеринде тюрлю-тюрлю жыйылыула, республикада белгили адамла бла тюбешиуле бардырыргъа белгиленеди. 20 сентябрьде уа битеу билим бериу учреждениялада Къоркъуусузлукъну бирикдирилген кюню боллукъду.
Ыйыкъны башланнганына аталып, тюнене КъМР-де МВД-да брифинг бардырылгъанды. Анда сёз сабийлени къоркъуусузлукъларын жалчытыуну, жолда жюрюуню жорукъларын ангылатыу жаны бла мадарланы юслеринден баргъанды.
Журналистле бла тюбешиуге КъМР-де МВД-ны Жолда жюрюуню къоркъуусузлугъу жаны бла къырал автоинспекцияны башчысыны къуллугъун толтургъан, полицияны полковниги Дмитрий Сухорученко, жарыкъландырыу эм илму министрни орунбасары Екатерина Мисостова, Саулукъ сакълау министерствону бёлюмюню таматасы Юлия Шогенова, КъМР-де МВД-да Жамауат советни жууаплы секретары Ирэна Шкежева келгендиле.
Дмитрий Сухорученко жолда къоркъуусуз болумланы къурау, жорукъланы билген, низамлы тёлюню ёсдюрюу миллет магъаналы жумуш болгъанын айтханды, брифингни ача. Ол жолда жюрюуню жорукъларына сабийликден юйретип башларгъа кереклисине эс бургъанды. «Ата-анала, устазла, къырал автоинспекторла уа бюгюннгю школчуланы, сабий садлагъа жюрюген балачыкъланы артда низамлы водительле болургъа юйретирге борчлудула»,– деп белгилегенди ол.
Бюгюнлюкде уа федерал арада, регионлада да жолда жюрюуню къоркъуусузлугъуну мадарларын жамауатха кенг белгили этиу жаны бла мадарла толтуруладыла. Бу иш жууаплы ведомствола бла бирге тамамланады. Юлгюге ол Жолда сабийлени ачыгъанларыны профилактикасы жаны бла араны, «Къоркъуусузлукъну лабораториясы» проектни келтиргенди. Ала ишлеп башлагъанлы ангылатыу жумушлагъа сабийлени уллу къаууму къатышханды.
«Къоркъуусуз сабийлик» проект да хайырлылыгъын кёргюзтгенди. Ол 2021 жылда перинатал арада ишлеп башлагъанды. «Ол мындан ары да тамамланырыгъына ышанабыз. Андан сора да бу башламчылыкъны Республикалы кёп функциялы сабий клиника больницада толтурургъа мурат барды»,– деп билдиргенди докладчы.
Полициячы айтханыча, ангылатыу жумушланы мындан ары кёбейтирге тийишлиди. УГИБДД-ны къуллукъчулары бардыргъан тинтиуледен белгили болгъаныча, жылны аллындан бери сабийлени къатышыулары бла 41 авария болгъанды, аланы кезиуюнде, жарсыугъа, эки сабий ауушханды, энтта 49 акъылбалыкъ болмагъан тюрлю-тюрлю жарала алгъандыла.
– Ачыгъанланы 39 проценти – жаяу баргъан сабийледиле. 53 проценти машинада болгъан кезиуде жаралы болгъандыла, аланы 65 проценти транспортда акъылбалыкъ болмагъанланы жюрютюуге салыннган жорукълагъа бузукълукъла этилгенлери бла байламлыдыла. Энтта тёрт процент аякъ машинада баргъан кезиуде тюшгендиле авариягъа. Эки проценти уа акъылбалыкъ болмагъан водительледиле. Жарсыугъа, быллай кезиуле да болгъандыла. Хау, сабийле кеслерини эссизликлерини хатасындан тюшгендиле авариягъа дерге да боллукъду. Алай ол терсди. Аланы къоркъуусузлукълары, жашаулары ючюн биз, таматала, жууаплыбыз,– дегенди Дмитрий Александрович.
Жылны аллындан бери уа Къырал автоинспекцияны къуллукъчулары жол-транспорт болумланы профилактикасы жаны бла 900 жумуш бардыргъандыла, аладан 400-ден асламы сабийлени билимлерин игилендириуге бурулгъандыла. Энтта 150 иш кече жолдан жаяу ётген кезиуде жорукъланы сакълаугъа аталгъандыла, 250-си уа сабийлени машинада жюрютюуню жорукълары бла байламлы болгъандыла.
Полициячыны айтханына кёре, инспекторла сабий садлада, школлада терк-терк боладыла. Хар школда жууаплы инспектор да барды. Ала сабийле, ата-анала бла тюбешедиле, ангылатыу ушакъла бардырадыла.
Къырал автоинспекторла уа «Къоркъуусузлукъну мюйюшю» ангылатыу къанганы хазырлагъандыла. Анда сабийле жолда кеслерин къалай жюрютюрге керек болгъанлары тынгылы ангылатылады. Дмитрий Сухорученко айтханыча, аллай стендле бла республиканы битеу школларын да жалчытыргъа мурат барды.
Ушакъгъа Екатерина Мисостова да къошулгъанды. Аны билдиргенине кёре, школлада «ата-ана патрульла» къурагъандыла. Бюгюнлюкде ала 250-ден асламдыла. Алагъа кирген таматала къырал автоинспекторла бла байламлыкъланы жюрютедиле, сабийлени школгъа келтирген, аланы юйге алгъан кезиуледе билим бериу учрежденияны алларында дежурство бардырадыла.
Юлия Шогенова уа жолда ачыгъанлагъа биринчи медицина болушлукъ бериуню, аланы саулукъ сакълау учреждениялагъа къысха заманны ичинде жетдириуню мадарларыны, катастрофаланы медицинасыны постлары къалай къуралгъанларыны юслеринден билдиргенди. Ол айтханыча, беш жылдан 17 жылгъа дери сабийлени арасында ауушханланы асламы къыйынлы болумлада ачыгъанладыла, ол санда авариялада. «Саулугъунда къыйнагъан жери болмагъан, сау-саламат ёсген сабий сунмай ачып ауушса, ол битеу жамауатха да къыйынлыкъды»,– дегенди ол эмда авариягъа тюшген сабийле артда сакъатлыкъ табарыкъларына къоркъуу уллу болгъанын айтханды.
Журналистлени сорууларына жууапла бере, брифингге къатышханла таматаланы низамлыкъны кеслеринден башларгъа, сабийлеге ариу юлгю болургъа чакъыргъандыла.
– Биз бюгюн бардыргъан иш кесини хайырлылыгъын кёргюзтмей къоярыкъ тюйюлдю. Бюгюн къоркъуусузлукъну дерслерине келген школчула, артда кеслери да иги водительле боллукъдула, сабийлерин да низамлыкъгъа, жорукъланы сакъларгъа юйретирикдиле. Ол а бек магъаналыды,– дегенди брифингни ахырында Дмитрий Сухорученко.
Тикаланы Фатима.
Сурат авторнуду
