|
Лъэпкъ Iуэхухэм йолэжь.
4 июля, 2019 - 07:01
КъБР-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэ Мовсисян Грант иджыблагъэ иригъэкIуэкIа пресс-конференцым щытепсэлъыхьащ Къэбэрдей-Балъкъэрым щагъэзащIэ лъэпкъ проектищым - 2024 гъэ пщIондэ тещIыхьауэ узыншагъэр хъумэнымкIэ IэнатIэм, демографие щытыкIэм, егъэджэныгъэм зэрызрагъэужьыным теухуахэм. ЗэIущIэм хэтащ КъБР-м цIыхухэр егъэджэнымкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министр Къумыкъу Iэуес, узыншагъэр хъумэнымкIэ и министр Хъубий Марат, лэжьыгъэмрэ социальнэ дэIэпыкъуныгъэмкIэ и министр Асанов Алим.
- Мы Iуэхухэр гъэзэщIэн дыухмэ, цIыхухэм я псэукIэр куэдкIэ нэхъ ефIэкIуа хъунущ. «Узыншагъэр хъумэн» унэтIыныгъэм ипкъ иткIэ, республикэм щыпсэухэм я узыншагъэр къызэрахутэри зэрагъэхъуж Iэмалхэри нэхъ едгъэфIэкIуэну ди мурадщ, абы и лъэныкъуэкIэ адрей щIыналъэхэм дакъыкIэрыху хъунукъым, - жиIащ Мовсисян Грант. - Апхуэдэ дыдэу «Егъэджэныгъэ» лъэпкъ проектми гулъытэ хэха игъуэтынущ ди щIэблэм еджапIэхэм къыщIах щIэныгъэр егъэфIэкIуэным теухуауэ. Курыт еджапIэхэм зедгъэужьынущ, щIэхэр щыдухуэнущ къалэхэми къуажэхэми. «Демографие» Iуэхум и гугъу пщIымэ, лIэм и бжыгъэр нэхъ мащIэ, цIыху къалъхур нэхъыбэ хъунырщ псори зытетщIыхьыр. КъищынэмыщIауэ, пенсэм щысхэмрэ зи ныбжьыр абы нэблагъэхэмрэ я IэщIагъэм зэрыхагъэхъуэным, лэжьыгъэ ягъуэтыным и Iуэху зетхуэнущ. Мыбыхэм ятеухуа зэгурыIуэныгъэ псори етщIылIащ федеральнэ IуэхущIапIэхэм.
Къэпсэлъам зэрыжиIамкIэ, 2019 гъэм медицинэ IэмэпсымэщIэхэмкIэ къызэрагъэпэщынущ Республикэ клиникэ сымаджэщым епхауэ лажьэ гу-лъынтхуэ центрымрэ апхуэдэ къудамэхэр зиIэ къалэ сымаджэщхэмрэ (Налшык, Прохладнэ къалэхэм дэтхэр). Апхуэдэуи иджырей мардэхэм тет Iэмэпсымэхэр къыхуащэхунущ онкологиемкIэ диспансерымрэ республикэ сабий клиникэ сымаджэщымрэ.
«Егъэджэныгъэ» Iуэхум хиубыдэу, курыт еджапIэ 27-р зыхуей-зыхуэныкъуэхэмкIэ къызэрагъэпэщынущ, есэп, гуманитар унэтIыныгъэхэр куууэ щрагъэджыну IуэхущIапIэ къызэIуахынущ. Налшык къыщрагъэжьа курыт школ нэхъ ин дыдэр 2019 гъэм ухуэн яухыну я мурадщ. Курыт школхэр щаухуэнущ Шэджэм къалэмрэ Солдатскэ жылагъуэмрэ.
- «Демографие» Iуэхур республикэм щыдгъэзэщIэным сом меларди 2,5-м щIигъу къыхуаутIыпщынущ. Псом япэу едгъэкIуэкIыну лэжьыгъэхэм ящыщщ унагъуэхэм сабий къащыхэхъуэкIэ зэрызащIэдгъэкъуэнур. Къыхэзгъэщыну сыхуейт мыпхуэдэ лъэпкъ проектхэр гъэзэщIа хъуным и мыхьэнэр зэрыиныр икIи республикэ унафэщIхэр абыхэм гулъытэ ин хуащIу зэрелэжьынур, - дыщIигъуащ Мовсисян.
Къумыкъу Iэуес пищащ илъэсищ ныбжьым нэс сабийхэр яслъэхэм къыIахыу яублэн папщIэ, IуэхущIапIэ 48-м къызэрыпащIыхьынур - псоми зэхэту цIыху мини 2-м нэс щIэхуэнущ. КъищынэмыщIауэ, узыншагъэр щрагъэфIакIуэ IуэхущIапIэхэр (ФОК) щаухуэнущ Дзэлыкъуэкъуажэрэ Къэщкъэтау жылагъуэмрэ. Спорт, футбол джэгупIэхэр республикэм и район зэмылIэужьыгъуэхэм къыщызэрагъэпэщынущ.
Хъубий Марат «Узыншагъэр хъумэн» Iуэхум щхьэхуэу къыщытеувыIэм, жиIащ абы хыхьэу 2019 гъэм дохутыр мини 3-м нэблагъэ компьютерхэмкIэ къызэрызэрагъэпэщынур икIи электрон IэщIэдз зэраIэнур. ЦIыхухэм дяпэкIэ Iэмал ягъуэтынущ поликлиникэхэм мыкIуэу, зэры-сымэджам щыхьэт техъуэ тхылъымпIэхэр, къызэрыщIатхыкIыжам е нэгъуэщI Iуэхухэм епхауэ зыхуеину дэфтэрхэр зэрагъэхьэзырым медицинэ IуэхущIапIэм и порталым зыщыщагъэгъуэзэну е Интернет IэмалкIэ дохутырым и деж щыкIуэну махуэр иригъэтхыну. Республикэм узыншагъэр хъумэнымкIэ и IэнатIэхэр зэпызыщIэну системэ къызэIуахынущ, абыкIэ дохутырыр хэплъэфынущ нэгъуэщI медицинэ IуэхущIапIэхэм сымаджэм и узыншагъэм зэрыщыкIэлъигъэплъа щIыкIэм .
Министрым зэрыжиIамкIэ, а Iуэхухэм 2019 гъэм трагъэкIуэдэну я мурадщ сом мелуани 134-м щIигъу. Псори зэхэту къапщтэмэ, 2024 гъэ пщIондэ «Узыншагъэр хъумэн» лъэпкъ Iуэхум къыщыгъэлъэгъуахэр Къэбэрдей-Балъкъэрым щагъэзэщIэн папщIэ къэралым къритынущ сом мелуан 863-м щIигъу. Министрымрэ Мовсисян Грантрэ щхьэхуэу къыхагъэщащ лышх узыфэ зиIэхэм я бжыгъэр къэхутэнымкIэ республикэм лэжьыгъэ зэрыщрагъэкIуэкIынури.
Журналистхэр зыщIэупщIахэм министрхэм жэуап иратащ, икIи къыхагъэщащ лъэпкъ Iуэхухэм хыхьэу зэфIагъэкIым зэпымыууэ цIыхухэр зэрыщагъэгъуэзэнур.
|
28.03.2024 - 09:03 ЩIыгум и ныбжьым ебгъапщэмэ, псэ зыIут дунейм еплъытмэ, цIыхум къикIуа гъуэгуанэр кIэщI дыдэщ, тхыдэм и щапхъэхэмкIэ ар мащIэщ. |
|
28.03.2024 - 09:03 Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм алыдж-урым бэнэкIэмкIэ я спортсмен нэхъ лъэщхэр, илъэс 24-рэ зи ныбжьхэр, иджыблагъэ щызэхуэсащ Дагъыстэным и Каспийск къалэм. |
|
27.03.2024 - 13:58 Тхыдэдж-щIэныгъэлI Сокъур Валерэ «Кърым зауэр къэзыхьа ХьэтIохъущокъуэ и къуэ Кургъуокъуэ - пщыхэм я Iумахуэт» зыфIища и тхыгъэм къызэрыхэщу, зи ныбжьыр илъэс 27-рэ фIэкIа мыхъуа Къаплъэн-Джэрий, I |
|
27.03.2024 - 12:25 Мэзкуу областым и Рузэ къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ Олимп джэгухэм хыхьэ тхэквондо лIэужьыгъуэмкIэ (ВТФ) Урысейм пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIауэ ныбжьыщIэхэм, хъыджэбзхэмрэ щIалэхэмрэ я зэхьэзэх |
|
27.03.2024 - 09:03 (ГъащIэ теплъэгъуэ) |
|