Чертлеуюк ашаргъа бек татыулуду. Анда адамны чархына керекли аш-азыкъ продуктлада болуучу элементлени хазна къалмай барысы да тюбейдиле.

Иги жетген эм къургъакъсытылгъан чертлеуюк ичлени тюрлю-тюрлю кондитер изделиялагъа къошадыла. Ууакъ ууулуп, аз сууда къатышдырылсала, аладан бек татымлы «сют» эм «сют баш» хазырларгъа болады. Ол ауруу къарыусуз этген адамлагъа багъыуда хайырланылады.

Чертлеуюк терекни жемишлерини къабугъуну, чапыракъларыны эм тамырларыны да дарманлыкълары барды. Бутакъларында эм чапыракъларында дубль веществола, эфир жаула, С витаминле эм олеиновая, линоленовая, пальмитиновая эм башха тюрлю кислоталада тюбеген жау болгъаны тохташдырылгъанды. Терекни къабугъунда тюбеген хайырлы веществола, тамырлары кенгерип, ичлеринден къан барып, температуралары кётюрюлюп, сууукъ ётюп ауругъанлагъа багъыуда жарайдыла.

Чертлеуюк терекни къабугъундан эм чапыракъларындан дарман этиуню амалы: хар стакан къайнар суугъа ууакъ тууралгъан сырьёдан столова къашыкъ бла бирер къошуп, алай хазырлайдыла. Аны азыкъ ашагъынчы дери стаканны ючден-тёртден бирин кюн сайын 3-4 кере ичедиле. Аны ненча кюнню ичинде ичерге жарарыгъын врачыгъызгъа сорургъа боллукъсуз.

Къанлары аз болгъанлагъа, чегилери, авитаминоздан, рахитден ауругъанлагъа багъыуда чертлеуюк тереклени чапыракъларын хайырланадыла. Чертлеуюкню тышы къайнатылгъан сууну колитден, къууугъунда ташлары болгъанлагъа, анга бал къошулса уа, ревматизмден, къанлары аз болгъанлагъа бакъгъанда иги хайыр бередиле. Чертлеуюк ашаса, гитче сабийли ананы сютю кёбейеди. Чачны тюшюуюн тохтатыр ючюн, башха, сыгъып, андан алыннган жауну сюртедиле. Аллай жауну, жумуртханы агъы бла къатышдырып, адамны кюйген жарагъа багъыуда да хайырланадыла.

Жерге чертлеуюк урлукъланы кюз артында кеч, къар жауарны аллында тынгылы къазылгъан эм семиртгичле бла байыкъландырылгъан жерге баразачыкъла этип саладыла. Баразаланы эм урлукъланы араларында кенглик 10 сантиметр болургъа керекди. Урлукъла 3-4 сантиметр теренликге салынадыла.

Ахшы сортлу чертлеуюкню энчиликлерин бузмай сакълар ючюн, битимни бутакълары бла жайыу амалны хайырланадыла. Алгъадан баразачыкъла этип, жаш бутакъланы бюгюп алагъа салыгъыз, ёрге кётюрюлмез ючюн аланы башларындан айыры агъачла уругъуз эм топуракъ бла басдырыгъыз. Бир ауукъ замандан ол жерге басдырылгъан бутакъладан жангы бутакъчыкъла ёсюп тебирерикдиле. Алагъа жайны узунуна топуракъ бла 2-3 кере тёбе этигиз. Жангы бутакъчыкъланы тёгереклерин чагалай, сугъара туругъуз.

Кюз артында чертлеуюк зыгытланы къазып алыгъыз эм бахчагъызда сайлагъан жеригизге орнатыгъыз. Аланы араларыны узакълыкълары 4-6 метр болургъа керекди. Зыгыт орнатыллыкъ чунгурну теренлиги 35-40 сантиметр, кенглиги уа бир метр болургъа керекди.