Хы ФIыцIэ Iуфэм лъэсу сыкъыщежьэри, бгыщхьэ лъэныкъуэмкIэ щыIэ Ло Ипщэ къуажэмкIэ згъэзащ. Ар зыбгъэдэс Ло псы цIыкIур къызыдэж къуэладжэр Шахэпсрэ Сочыпсрэ щешкIурэх тIуащIэхэм я зэхуаку дэтщ.

Япэ километри 3-м къриубыдэу, бгылъэ-мэзылъэхэм щызэхэпщIэ хабзэ жьы къабзэри къысIурыуакъым, сазэрыщыгугъа дахагъэ гуэри къуакIэ-бгыкIэхэм ядэслъэгъуакъым. ЛъэсырызекIуэм и пэщIэдзэр апхуэдэу къызэрысхущIэкIам и япэ щхьэусыгъуэр Iэхалъахэр хуиту уэзымыгъэлъагъу, гъуэгум гъунэгъубзэу декIуэкI псэуалъэ мыухыжхэм яхуэсхьащ. Ауэ, мы зекIуэгъуэм гукъыдэж нэс къыщIызимытым и щхьэусыгъуэ нэхъыщхьэр къыщызгурыIуэжар иужькIэщ: ар къыщыскIухь щIыпIэм адыгэ-абазэ-убыххэм ящыщ гуэри зэримысыжрат.

АдэкIэ унэхэм зэуэ щагъэтри, си нэплъэгъуэр мэзхэмрэ хуей зыкъызэкъуэзыххэмрэ хуит хуащIыжащ. «НэгъуэщI мыхъуми, иджы хуиту щIыуэпсыр къэсплъыхьынкъэ?», - жысIэурэ сыздэкIуэм, гъуэгущхьитI щызэхэкIым деж здэзгъэзэнур къызэрыхэсхын нагъыщэ пкъом пылъу къыщыслъэгъуащ.

Километр 27-кIэ пыIудзауэ сэмэгу лъэныкъуэмкIэ щыIэ къуажэм зэреджэр згъэщIэгъуащ: «Ипщэ Ермэлы Хобзэ». Абы слъэмыкIыу сигъэпIейтеящ: «адыгэ-убых зыдэсу щыта къуажэжьым апхуэдэцIэ фIэпщ хъурэ?» - жысIэри. ИужькIэ сеплъыжати, иджырей картэхэми ар дыдэр итщ.

ИжьымкIэ щыIэ Ло Ипщэ къуажэр куэдкIэ нэхъ гъунэгъут: абы унэсын папщIэ дэлъыжыр километри 3 къудейт. А махуэм лъэсу жыжьэ сызэрынэмысынур къызгурыIуэжырти, «сызыдэт тIуащIэм сыдэмыкIыу тIэкIу зыщысплъыхьыжмэ хъуакъэ?!» - жысIэри, ижьымкIэ есIуэнтIэкIащ. Си гурыфIи къихьэжарэ гуапэу къысхуепс дыгъэми зыхуэзгъафIэу сыздэкIуэм, «Райское блаженство» зыфIаща шхапIэмрэ ар зрагъэщIылIа псыкъелъэ дахэмрэ гъунэгъу сазэрыхуэхъуам щыхьэт техъуэ псалъэхэр зэрыт нагъыщэ къэслъэгъуащ.

Абыи сыблэкIарэ, сигукIэ: «Зэ IуплъэгъуэкIэ зэщымыщхъу сщыхъуами, сызрикIуэр адыгэ-абазэ лъэпкъ зэрыбыным я хэкужькъэ?!», - жысIэу адэкIэ сыздэкIуэм, си гъунэгъуу къэувыIа, хамэ къэрал щащIа машинэ лъапIэм исхэм зыкърашиикIащ: «Райское блаженство» шхапIэр здэщыIэр дэнэкIэ?» - жаIэри.

ГъэщIэгъуэнракъэ, ауэ ар си гуапэ хъуащ, сигукIэ: «Убыххэр, абазэхэр зэрысу щыта хэкужьыр куэд щIауэ къэт и бынхэм зэрахуэзэшыр Къэбэрдейм щыщ сэ гукIэ-псэкIэ зэрызыхэсщIэр къыздалъэгъуа нэхъей, нэгъуэщI хэгъуэгу щыщ цIыхухэм мы щIыпIэр си нэIуасэу къащигъэхъуагъэнкIи хэлъщ!» - жысIэри.

КъызэупщIахэм шхапIэр здэщыIэр IэпэкIэ езгъэлъэгъуа иужь, сэри метри 100 хуэдиз скIужри, джабащхьэ лъахъшэ гуэрым сыкъытехутащ.

ЕгъэзыхыпIэ тIэкIум сыщхьэщыплъмэ, удзылъэ гъуэфылъэм шы зыбжанэ щохъуакIуэ, цIыху гуэрхэри щызэхэзокIуэ. И нэхъыбэр фэуэ ятетымкIэ щIыпIаплъэ-зыгъэпсэхуакIуэщ. Сабии цIыхубзи я гъусэщ.

Къыздэсщта видео-камерэр зэIуздзащ. Нэм къиплъыхьыр зыхуэзгъэщIэгъуэжурэ, кадр зыбжанэ тесхыну сыхунэсатэкъым, си щIыбагъымкIэ машинэ макъ къыщыIуам. Зыгуэрхэр щIыIэ-щIыIэу къызэрызэплъыр псэкIэ зыхэсщIащ. «Си гугъу къамыщIыу зблэкIарэт мыхэр», - жыхуэсIэхэр къэувыIэри, я машинэр кIэщI дыдэу къызагъэджащ. СахуеплъэкIакъым. Сегупсыст мыпхуэдэу: «Я хэкужь имысыж ди адэжьхэм сахуэщхьэкIуэжу, видео тIэкIу тызохри, зэран къысхуремыхъу!». АрщхьэкIэ, къызбгъэдэувахэм етIуанэуи я машинэр къагъэзууащ.

Сыт сщIэнт, здэщыт лъэныкъуэмкIэ къызыфIэзмыгъэIуэхущэ хуэдэурэ сахуеплъэкIащ. Къэувар «Газель» полицэ машинэт. Абы исхэм ягу фIы къызэрысхуэмыкIар сщIэ пэтми, къызгурымыIуаифэ зытезгъауэри, си щхьэр мащIэу щIэсIэтащ: «ЗыгъэпсэхуакIуэм зэран фызэрыхуэхъур къывгурымыIуэжу ара?» - жыхуэсIэ щIыкIэу. «Сыт тепхыр?» - жаIэри къызоупщI. Сэри, «фи упщIэм щIэщхъу хэлъ?» жыхуэсIэ щIыкIэу, си Iэгу нэщIыр яхуэзущIащ. Апхуэдэ «зэдэуэршэрыкIэм» сызэрыдихьэх щыIэтэкъыми, машинэм исхэм зыгуэр рацэкIэ къыщеджам, сыгуфIащ. Езыхэри, афIэкIа си Iуэху зэрамыхуэжу, зыгъэпсэхуакIуэхэр зэрыт хуейм илъэдащ.

«Сыту пIэрэ мыбыхэм а щIыпIэм ит цIыхухэр къазэрыхуэныкъуэр?», - жысIэу сыздэщытым согупсыс. Абы хэту, хуейр здэгъэза лъэныкъуэмкIэ щIалэ гуэр къикIыу солъагъу. КъакIуэр гъунэгъу къызэрысхуэхъуу, «мобдежым къыщыхъуар сыт?» - жызоIэри соупщI.

- Зыгуэрхэр щызэзэуащ, - къызитыжащ абы жэуап.

«Уэлэхьи, сэ мы щIыпIэм щысщIэжын щымыIэ. НобэкIэ куэдыщи ар!» - сигукIэ жысIэри, къезгъэкIэрэхъуэкIыжащ.

Хы псыIум хуэкIуэ гъуэгум сыкъытехьэжауэ сыкъохыжри, согупсыс: гъэщIэгъуэнкъэ, адыгэ-абазэ-убыххэр зэрысу щыта щIыналъэжьым и зы къуапэ нэхъ мыхъуми видео тIэкIу тесхын зэрыщIэздзэу, мыргуэрми ягу къэзгъэкIар уэ къащIэ, плъэкIмэ! Си нэгум къищу арауэ пIэрэт ди лъэпкъым и блэкIам теухуа гупсысэ хьэлъэхэр, зыгуэрым сригузавэу къащигъэхъуу.

Мы Iуэху цIыкIум сызыхуишам нэгъуэщI дерси къыхэпх мэхъу. Ар, уи гупсысэхэм уэ езыр узыхуашэж щытыкIэр адрейхэм зэрызыхащIэрщ. Милицэ машинэм исахэр сэ стеухуауэ зыгъэпIейтеяр арагъэнкIи мэхъу.

КЪУМАХУЭ Аслъэн.