РФ-ни Правительствосуну 2011 жылда 6 майдан 354-чю номерли бегимине тийишлиликде, кир-кипчикни ташыу ючюн тёлеуню ёлчеми юйде жашагъанланы санына кёре тергеледи. Ол кеси да бир журтда неда фатарда дайым тургъанлагъа кёре угъай, талай заманны башха жерде жашагъанлагъа кёре да. Бизни республикада кир-кипчикни жыйыу, ташыу эмда жарашдырыу бла кюрешген регион операторну («Экологистика») сайтында айтылгъаныча, адам юйюнде беш кюнню ичинде турмагъан эсе, ол анда болжаллы халда жашамагъаннга саналады. Аны себепли кир-кипчикни ташыу ючюн тёлеу бир адамгъа азайтылыргъа боллукъду. Алай этерча уа компаниягъа барып, заявление жазаргъа, адам башха жерде тургъанына шагъатлыкъ этген къагъытланы да кёргюзтюрге керекди. Дагъыда юйде ненча адам жашагъанын, аланы хар бирини да атларын, тукъумларын, башха жерге кетип къайсылары тургъанларын жазаргъа, шагъатлыкъ этген къагъытланы да къошаргъа тийишлиди.

Ол документлеге ма была саналадыла:

* командировочный удостоверенияны, иш бла командировкагъа жибериуню юсюнден оноуну (буйрукъну) неда адам аллай командировкада болгъаныны юсюнден справканы (жол билетлени да) копиялары;

* стационарда неда санатор-курорт багъыуда болгъаныны юсюнден справка;

* проездной билетле неда аланы копиялары. Билет электрон халда берилген эсе, аны къагъытха тюшюрюп алай кёргюзтюрге керекди;

* къонакъ юйде, общежитияда неда башха жерде жашагъаны ючюн счёт неда аны копиясы;

* инсанны жангы жерде болжал халда регистрация этген органны документи неда аны копиясы;

* адам жашагъан журтну къоруулау бла кюрешген организациядан ол анда талай заманны турмагъанына шагъатлыкъ этген справка. Анда бу инсан къачан чыкъгъаны бла артха къачан къайтханы кёргюзтюлюрге керекди;

* инсаннга ол сау кюнню кечинирге тюшген окъуу учреждениядан, сабий юйден, школ-интернатдан не да башха сабий учреждениядан справка;

* адам Россей Федерациядан тышында талай заманны болгъанына неда, къыралны чегин ётгенине шагъатлыкъ этген справка неда башха документ;

* дача, бахчачылыкъ неда терек бахчачылыкъ биригиуледен инсан талай заманны аланы тийресинде тургъанына шагъатлыкъ этген справка;

* адам кеси юйюнде бир кесек заманны турмагъанын эмда аны болжалын кёргюзтген башха документле.

Эсигизде болсун, сагъынылгъан къагъытлагъа (проездной билетледен къалгъанларына) быллай излем барды: алада организацияны мухуру, аны келечиси къол салгъаны, къагъыт берилген кюн эмда аны регистрациялы номери болургъа керекди. Регион оператор, сагъынылгъан документлени неда справкаланы берген организациялагъа сурамла жиберип, быллай шартланы тюзлюгюн тинтирге эркинди.

Улбашланы Мурат хазырлагъанды.