Тэрч къалэм ЩэнхабзэмкIэ унэм иджыблагъэ щекIуэкIащ «Сабийхэр фIым я сурэтыщIщ» фIэщыгъэр зиIэ щIалэ­гъуалэ форум. Ар къызэригъэпэщат ­Налшык къалэ администрацэм щIыпIэ ­политикэмкIэ и управленэм и IэщIагъэлI Шыпш Аслъэн. 

Аслъэн илъэс зыбжанэ ипэкIэ къыхилъ­хьауэ «Правовая республика» фIэщыгъэр иIэу ди щIыналъэм щигъэлажьэ проектым мы гъэм хиубыдащ Тэрч районым ит курыт еджапIэхэри. Мазаем и пэм къыщыщIэ­дзауэ гъатхэпэм и кIэ хъуху ар ядэлэжьащ школым щIэс еджакIуэхэм. Мурад нэхъыщхьэу иIар къыдэкIуэтей щIэблэм къэ­ралым къигъэув мардэхэм тету щэнхабзэ, хабзэ и лъэныкъуэкIэ гъэсэныгъэ етынырщ, я хуитыныгъэр здынэсыр ящIэу, къэралым и хабзэхэм къемызэгъ ямылэжьу къэгъэтэджынырщ. Псалъэмакъ ядригъэ­кIуэ­кIам къыщымынэу, абы еджакIуэ цIыкIухэр IуэхуфI куэдым хуиущиящ икIи тригъэгушхуащ, гъащIэм къыщыхъухэм я щапхъэхэр я пащхьэ ирилъхьэкIэрэ я дуней еплъыкIэм зытIэкIукIэ нэхъ мыхъуми зригъэхъуэжащ. МазитIкIэ иригъэкIуэкIа лэ­жьы­гъэщ форумыр къызэгъэпэщы­-ным лъабжьэ хуэхъуари. Къыхэгъэщыпхъэщ мыр а унэтIыныгъэмкIэ япэ зэхуэсу зэ­рыщытри. 
ЩэнхабзэмкIэ унэм и пэIущIэ пэшым деж къыщызэрагъэпэщат щIыналъэм ит курыт еджапIэхэм ягъэхьэзыра гъэлъэгъуэныгъэр. Абдеж щыплъагъурт школхэм унэ­тIы­ныгъэ зэмылIэужьыгъуэхэмкIэ зыIэрагъэ­хьа ехъу­лIэныгъэхэр, абыхэм щеджэ Iэпэ­Iэсэ цIыкIу­хэм я IэдакъэщIэкIхэр. ЗэIущIэм къеблэгъа хьэщIэхэм япэщIыкIэ пэIущIэ пэшым зыщап­лъы­хьащ, плIанэпэ къэскIэ бгъэ­ды­хьэурэ еджа­кIуэ цIыкIухэм жаIэхэм щIэдэ­Iуащ. 
Гъэлъэгъуэныгъэр зэфIэкIа нэужь хьэ­щIэхэри хэгъэрейхэри еблэгъащ Iуэхур ще­кIуэкIыну пэшым. Пшыхьыр къыщызэIуихым Шыпш Аслъэн жиIащ: 
- Нэм илъагъумрэ тхьэкIумэм зэхихымрэ гур ягъэхуабэ. ФIыщIэ фхузощI си Iуэхур къыздэзыIэта, къыздэзыгъэпсынщIа дэтхэнэми. Мы форумым и къалэн нэхъыщхьэр еджакIуэ цIыкIухэр IуэхуфIхэм тегъэгуш­хуэнырт, утыку езыр-езыру къигъэхьэныр арати, ар къыдэхъулIауэ жыпIэ хъунущ. ­Дунейм щыдлэжьу хъуар щIэтщIэр къы­дэкIуэтей щIэблэращи, Тхьэм дыхущIигъэхьэ!
Апхуэдэу къызэхуэсахэм Аслъэн яжриIэжащ Тэрч щIыналъэм курыт еджапIэу итым зэреблэгъар, иригъэкIуэкIа псалъэмакъ­хэр, абыхэм кърикIуахэр. Иужьым къе­б­лэгъа хьэщIэ лъапIэхэр яригъэцIыхуащ. Къэп­щытакIуэу къригъэблэгъахэм ящыщт Тэрч щIыналъэ администарцэм и Iэтащхьэ Дадэ МуIаед, Урысейм и юристхэм я зэгу­хьэныгъэм и къудамэу КъБР-м щыIэм и унафэщI Целоусовэ Аннэ, КъБКъУ-м къэ­ху­тэныгъэ лэжьыгъэхэмкIэ и проректор, химие щIэныгъэхэм я доктор Хьэшыр Светланэ, Налшык къалэ ЗАГС-м и унафэщI Шэрий Валентинэ, КъБКъУ-м и лэжьакIуэ, медицинэ щIэныгъэхэм я доктор Инаро­-къуэ Аллэ, 2008 гъэм Пекин щекIуэкIа Олимп Джэгухэм я чемпион Хъущт Аслъэнбэч, КъБКъУ-м правэмкIэ, экономикэмрэ финансхэмкIэ и институтым и унафэщI ГъукIэпщокъуэ Мурат, уэрэд­жыIакIуэ цIэрыIуэ Текуев Амур, Урысейм и журналист зэгухьэныгъэм хэт, теленэтынхэр езыгъэкIуэкI Аттаев Азнор, Налшык къалэ щIыпIэ самоуправленэмкIэ и советым и депутат Лу Азэмэт, «Консуль­тантПлюс:КБР» компанием и унафэщI ­Нэгъуей Мухьэдин сымэ. Абыхэм нэмыщI Iуэхум я гуащIэ халъхьэну къекIуэлIат ­IэнатIэ зэмылIэужьы­гъуэхэмкIэ пэрыт Iэ­щIагъэлIхэри. 
Япэу псалъэ зрата Дадэ МуIэед жиIащ:
- Къыхэгъэщыпхъэщ мыпхуэдэ Iуэху япэу ди щIыналъэм зэрыщекIуэкIыр. Абы ипкъ иткIэ мащIэу дыгузэвами, иджыпсту ды­зыхуэкIуар щытлъагъукIэ дымыгушхуэнкIэ Iэмал иIэкъым. КъэкIуэнур зэлъытар къыдэкIуэтей ди бынхэращ, нобэ абы яхэтлъхьэращ дгъуэтыжынури. Иджыри къэс екIуэкIа лэжьыгъэм къигъэлъэгъуащ Iэмалу диIэр къэдгъэсэбэпрэ, нэхъыфIу щыIэр ябгъэдэтлъхьэмэ, удз гъэгъам хуэ­дэу, ди сабийхэм зыкъызэрызэкъуахынур. 
Сабийхэм я жыIэхэри гупсысэхэри Iуэхум къыхэлъыта хъун папщIэ мыпхуэдэ зэ­хуэсхэр нэхъыбэрэ ирагъэкIуэкIмэ, абы сэ­бэпынагъыу къихьынуми тепсэлъы­хьащ. Лэжьыгъэр къызэгъэпэщыным зи гуащIэ хэлъ дэтхэнэми фIыщIэ яхуищIри, абы мы проектыр зи IэдакъэщIэкI, Тэрч районым ис еджакIуэхэм емызэшыжу ядэлэжьа Шыпш Аслъэн Тэрч къалэ администрацэм къыбгъэдэкI ЩIыхь тхылъыр иритащ. 
КъэпщытакIуэхэр я гъащIэ гъуэгуанэм зыщыхуэза лъэпощхьэпохэм, абыхэм хэ­кIыпIэ къызэрыхуагъуэтам, дэIэпыкъуэгъу къахуэхъуахэм, нобэкIэ зыIэрагъэхьа ехъу­лIэныгъэхэм яхутепсэлъыхьыжащ сабийхэм. Езы еджакIуэ цIыкIухэми яфIэгъэ­щIэгъуэнхэм теухуа упщIэхэри ятащ. Пленарнэ Iыхьэр зэфIэкIа нэужь, абыхэм адэ-кIи Iэмал яIащ хьэщIэхэр нэхъ гъунэгъуу зрагъэцIыхуну, я лэжьыгъэм и щэхухэмкIэ япкърыупщIыхьыну. Абы папщIэ къызэ­рагъэпэщат секцэ зэхуэмыдэхэр. Ахэр: ­журналистикэ, правэмрэ политикэмрэ, естественнэ щIэныгъэхэр, медицинэ, спорт, щэнхабзэмрэ гъуазджэмрэ, экономикэ. Дэтхэнэ унэтIыныгъэми узытепслъэхьын- рэ узыщIэупщIэ хъун куэдрэ хэлъу апхуэ­-дэт. Зэманыр къаймэщIэкI пэтми, еджа­кIуэхэм Iэмал яIащ зыщIэхъуэпс IэщIагъэ­хэм я щэхухэр къащIэну, зыхуей лъагапIэм нэсын папщIэ къахуэсэбэпыну чэнджэщ-хэм щIэдэIуну. Форумым хэта дэтхэнэми я нэгухэм гушхуэныгъэр къищу, екIуэкIа Iуэ­хум гукъыдэжрэ дэрэжэгъуэрэ къазэ­ры­ритар плъагъуу зэбгрыкIыжахэщ.