Иш бла жалчытхан Арада эсепге турургъа сюйген гражданла заявленияны электрон халда берирге боллукъдула. МФЦ-да айтханларына кёре, аны «Госуслуги» (www.gosuslugi.ru) порталда неда «Россейде иш» (www.trudvsem.ru) деген платформада тамамларгъа амал барды. Анкетаны толтургъанда резюме да жазаргъа тюшерикди.

Бу интернет-сайтлада регистрацияны кеси алларына эталмагъанла МФЦ-гъа барып болушлукъ излерге эркиндиле. Бир тюрлю соруу чыкъса, сагъынылгъан Араны специалистлери да консультацияла берип себеплик этерикдиле алагъа. Алай гражданин ишсиз болгъаннга саналырча уа Арагъа бармай боллукъ тюйюлдю.

Быйыл биринчи январьдан башлап, ишсизлени санында къырал эсепде тургъан адам айгъа эки кере барыргъа керекди Арагъа. Тийишли тизмеге ары дери тюшген инсанланы уа айгъа бир кере жангыдан эсепге саладыла. Кесин да адамны ары чакъыра турмай алай.

Адамгъа иш табылса эмда ол жерде аны бла тюбеширге ыразы болсала, Ара аны юсюнден гражданинге билдириу жибереди. Онбир кюнню ичинде анга жер табылмаса - аны ишсизге санайдыла эмда эсепге аладыла. Инсанны заявлениясында терс шартла болгъаны тохташдырылса неда ол резюме бермесе, Ара аны ол тизмеге къошарыкъ тюйюлдю.

Инсанны ишсизге санап эсепге салсала, анга ол кюнден башлап пособие тёлеп тебирейдиле. Аны ёлчеми уа быллай бирди:

- Арагъа келген кюннге дери бир жылны ичинде, кеси да 26 ыйыкъдан аз неда бир жылдан кёп заманны ишсиз тургъанла къырал эсепге алынадыла. Алагъа эм аз ёлчеми болгъан пособие тёленеди – 1500 сом. Кеси да юч айны ичинде.

- Арагъа келген кюннге дери бир жылны ичинде, кеси да 26 ыйыкъдан кёп заманны ишлей кетип, андан къуру къалгъанла эсепге алынадыла. Алагъа тёленирик пособияны ёлчеми ахыр кере ишлеген жерлеринде орталыкъ айлыкъларына кёре тергеледи. Ол кеси да алты айны ичинде бериледи. Биринчи юч айда пособие ол кёрюмдюню 75 процентин тутады. Алай 12792 сомдан артыкъ боллукъ тюйюлдю. Ызы бла келген юч айны ичинде уа андан 60 процент боллукъду. Кеси да беш мингден озарыкъ тюйюлдю.

- Жыл санлары абаданлыкъ пенсиягъа чыгъаргъа жууукълаша тургъан (анга беш неда андан аз жыл къалса), кеслери да ишсиз къалгъанлагъа быллай пособие онеки ай тёленеди. Арагъа келген кюннге дери бир жылны ичинде, кеси да 26 ыйыкъдан аз заман ишлегенлеге бир айгъа – 1500 сом бериледи. Андан кёп заман урунуп тургъанлагъа уа ал юч айны ичинде (ишлеген заманларында орталыкъ айлыкъларыны 75 проценти) эм кёбю – 12792 сом. Тёрт айдан сора – 60, къалгъан беш айда уа – 45 проценти.

Ёксюз къалгъан эмда ата-аналары болмагъан сабийлеге пособие алты ай тёленеди. Жыл санлары 23 болмагъанлагъа аны ёлчеми республикада орта айлыкъ иш хакъгъа тенгди. Жыл санлары андан атлагъанлагъа уа ай сайын жаланда 1500 сом берилликди.

Улбашланы Мурат хазырлагъанды.