Бзылъхугъэ гуэрым и сабийм увыIэгъуэ имыIэу фошыгъу ишхын фIэфIти, хузыхегъэныртэкъым. ИкIэм-икIэжым я къуажэм дэс лIыжь Iущым деж кIуащ, ечэнджэщыну. КъызытекIухьар хуиIуэта нэужь, лIыжьым къыжриIащ етIуанэ махуэм и къуэр здишэу кIуэну. Бзылъхугъэм и къуэр ишащ. 

Урысей Федерацэм и атлетхэм медаль зэмылIэужьыгъуэ зыбжанэ щызыIэрагъэхьащ Пекин щекIуэкI ЩIымахуэ Олимп джэгухэм и иужьрей махуэхэм. 

Адлер къалэм дэт «Юность» спорт комплексым и щекIуэкIащ дискыр, бжыр, уадэшхуэр дзынымкIэ «Богатырь» урысейпсо зэхьэзэхуэхэр. Абы и саугъэтхэм щIэбэнащ Урысей Федерацэм и щIыналъэ куэдым къикIа зи ныбжьыр илъэс 18, 20, 23-хэм нэблагъэхэмрэ балигъхэмрэ.

Тэрч щIыналъэ администрацэм иджыблагъэ щагъэлъэпIащ Дей жылагъуэм дэт олимп резервыр щагъэхьэзыр спорт школым и унафэщI Iэщыж Хьэпагуэ.

Волгоград къалэм дэт «Молодёжный» физкультурэ-узыншагъэр щрагъэфIакIуэ комплексым щекIуэкIащ «ЛокоДзюдо» урысейпсо зэхьэзэхуэм и етIуанэ Iыхьэр. Абы и саугъэтхэм щIэбэнащ я хьэлъагъ елъытауэ гуп 34-уэ гуэша 2009 - 2010, 2011 - 2012 гъэхэм къалъхуа Урысей Федерацэм и щIыналъэ куэдым къикIа ныбжьыщIэ 400-м щIигъу.

Урысейм ис лъэпкъхэм я щэнхабзэ хъугъуэфIыгъуэхэм я илъэсым хыхьэу, Мэлбахъуэ Тимборэ и цIэр зезыхьэ Къэрал лъэпкъ библиотекэм къыщызэрагъэпэщащ «Родной мой край - Чувашия» тхылъ дапхъэр. Ар ирагъэхьэлIащ республикэм щыпсэу чувашхэр зэкъуэзыгъэувэ «Нарспи» лъэпкъ щэнхабзэ центрыр къызэрызэрагъэпэщам.

Апхуэдэ цIэр зэрехьэ Геленджик («Хъулъыжъый», «ХъупIэжьий» - «хъулъэ»-хъупIэ, «жъый»-цIыкIу) къалэм къуэкIыпIэ лъэныкъуэмкIэ къыщхьэщыт Къуацэгъур тхыцIэу Кавказ Шытх Нэхъыщхьэм и зы къудамэу къалъытэм хыхьэ лъагапIэу Пшъадэ (Пшадэ) псыр зи къежьапIэм.

Илъэси 101-кIэ екIуэкIа Урыс-Кавказ зауэм и зы Iыхьэщ пащтыхь къэралыгъуэм адыгэ щIыналъэхэр зэкъуичын щыщIидза лъэхъэнэр. Абы и пэщIэдзэр Урысеймрэ Тыркумрэ Кучук-Кайнарджий мамыр зэгурыIуэныгъэр щызэращIылIа 1774 гъэрщ.

Зы шыдыгу кIуэрт, бгъуфIэрэ лъагэу дэщIеяуэ мэкъу илъу. ЩIымахуэ Iусу и Iэщым иригъэшхыну зыщыгугъыр ишэжырт лIыжьым. Теплъхьэр зи хьэлъэ пэху цIыкIури екъурт хьэлэлу, жагъын лъэпкъ хэмылъу. Дадэр и шыдым и къарум къигъэгугъэрти, шыдыгур хьэлъэ къищIат. Шыдыгур макIуэ лIыжьым IумпIэр иIыгъыу. Сэтейуэ кIуэ гъуэгум зыщIыпIэ деж «зыщриупсейрт» джабэ дэкIыгъуэм.

Зыщуплъыхьынрэ зыщыбгъэпсэхунрэ и куэдщ Тырку къэралыгъуэм. Дапщэрэ тебгъазэми, щIэщыгъуэ куэд щыплъагъунущ. Истамбыл и хьэблэ нэхъ ехьэжьауэ къалъытэхэм ящыщ Ортакёй (курыт къуажэ) и гугъу фхуэсщIынщ. Куейр цIыхушхуэ щызэблэкI щIыпIэщ, псом хуэмыдэу абдеж щызэхуэсыр щIалэгъуалэращ.