Мы къалэм куэдрэ сыщыIащ, сыщегупсыскIэ япэу си нэгу къыщIыхьэр Ататюрк и сурэтхэмрэ азэн къыщыджэ мэжджытышхуэхэмрэщ. Ататюрк и сурэтыр дэнэ дежи фIэлъу урихьэлIэнущ, апхуэдэуи тырку лирэхэм, уеблэмэ зы куруш жьгъейми абы и сурэт тетщ. Къэбгъэлъагъуэмэ, Ататюрк фIыуэ щалъагъу мы къэралым. Кемаль Мустафа (1881-1938) «Ататюрк» унэцIэр къыщратауэ щытащ I934 гъэм екIуэкIа Тырку Лъэпкъ Зэхуэсышхуэм. Абы и пэкIэ тыркухэм унагъуэцIэ яIэу щытакъым. Генерал Кемаль Мустафа Тыркум и президент хъуа нэужь, демократ теплъэ нэхъ иIэн папщIэ дзэ фэилъхьэгъуэр зыщигъагъыртэкъым, апхуэдэуи и жьакIэр иупсат европей цIыхухэм нэхъ ещхьу щытын папщIэ. Иджырей Тыркум и дежкIэ а цIыхухъум мыхьэнэшхуэ иIэщ. Дауи, абы и унафэ щIэува нэужькIэщ тыркухэр тырку щыхъуар, къэралыр щызэфIэувар, я гъунапкъэхэр щагъэбыдар. Ататюрк щыпсэуа, щылIа Долмабахче уардэунэм дыблэжащ, мис абы и блынхэм фIэлъщ абы и гъащIэмрэ иригъэкIуэкIа лэжьыгъэхэмрэ псалъэншэу уэзыгъэлъагъу сурэтышхуэхэр. КъищынэмыщIауэ, тыркухэр зэрыхэкупсэр я бэракъхэм къагъэлъагъуэ. Бэракъ абрагъуэхэр къалэм и дэнэ щIыпIи щохуарзэ, кIуэаракъэ улъэсми, машинэ уисми, дакъикъитхуи дэкIынкъым бэракъ умылъагъуу, ар псыщхьэм тет кхъухь нэхъ цIыкIу дыдэми фIэлъщ, я нэхъ лъагапIэхэми щыфIэдзащ. Тыркубзэ пщIэмэ, ислъам диныр пIыгъмэ, Ататюрк пщIэ хуэпщIмэ, тырку нэсу ущалъытэ мы къэралым. Демократием и курых дыдэр щызэфIэувауэ жыпIэ хъунущ мыбы. Абы сезыгъэгупсысар хэхыныгъэхэм япэ къихуэу политикэ партхэм цIыхухэр я телъхьэ къащIын папщIэ ирагъэкIуэкI Iуэхухэрщ. Хэти джэгу ищIырт, хэти игъашхэрт, хэти жьэуапIэм телевизорхэр щыщIэгъэнауэ цIыхухэр ирагъэблагъэрт. Сытуи парт куэдыщэ хъурэт! Iэ IэткIэ мы къэралым зыгуэрхэр щыпхъуэжыфу щымытамэ, апхуэдизу гугъу зрагъэхьыну къыщIэкIынтэкъым. Архитектурэ и лъэныкъуэкIэ къэрал зызыужьахэм къакIэрыхуу пхужыIэнукъым мы къалэр, ауэ Европэм къызэрыщхьэщыкIыр бзылъхугъэ ныкъуэпцIанэ узэрыщримыхьэлIэр арагъэнщ. Я шхыныгъуэхэм нэхъ IэфI улъыхъуэн хуейщ. Е сэ хадэхэкIхэм къыхэщIыкIа ерыскъы зэрысфIэфIра, псори сигу ирихьащ, згъэщIэгъуащ удз лIэужьыгъуэу абы яшхым и куэдагъыр.  
Удз гъэгъахэм ящыщу сэ нэхъыфIу слъагъур тюльпанхэращ. КъызэрыщIэкIымкIэ, Тыркури ерыщщ абыкIэ. Псалъэм къыдэкIуэу жыпIэмэ, тюльпаныр («лале» жаIэ тыркухэм) тырку «турбаным» къытекIащ и гъагъэм и теплъэр муслъымэнхэм я пыIэм ирагъэщхьу. Ар къэралым и лъэпкъ удз гъагъэуэ къалъытэ, уеблэмэ уэсмэн щэнхабзэм и зы Iыхьэщ ар гъэкIыныр. КъищынэмыщIауэ, ар муслъымэн къэкIыгъэу ябжри, къурIэнхэри, мэжджытхэри, алэрыбгъухэри ирагъэщIэращIэ, нэгъуэщI куэдми сурэту тету урохьэлIэ. ЕхъулIэныгъэмрэ беягъымрэ я дамыгъэу къалъытэ тюльпаныр. Ар апхуэдизкIэ фIыуэ щалъагъу Тыркуми, илъэсым зэ фестиваль иращIэкI, гъатхэм, и гъэгъэгъуэм ирихьэлIэу. ЗыгъэпсэхупIэ, парк хуэдэхэм къызэрыщыкIым нэмыщI, а удз гъэгъахэр къалэм дэт жыгхэм я хъуреягъми къегъэтIысэкIащ, дыгъэм хуэдэу гъуэжьри, фIамыщIым хуэдэу фIыцIэри, Iущхьэм хуэдэу плъыжьри, къуэлэну зэхэлъри дахащэщ. И чэзум мыдахэ иIэ щIыуэпсым?!
Истамбыл и гъуэгухэмрэ абы машинэу тетым я бжыгъэмрэ гъэщIэгъуэну къэнэжыркъым. ЦIыхухэм трамвайкIэ, метрокIэ, маршруткэкIэ, автобускIэ, брамкIэ (паромкIэ), кхъухькIэ къызэракIухьым емылъытауэ, машинэр щыкуэдщ. Къалэр бгылъэ щIыпIэм зэрытесым къыхэкIыу, къаткIэ зэщхьэщыха, лъэныкъуэ зырызым кIуэхэр щызэхэха, зэрыжэ полосауэ 6-8 зиIэ гъуэгухэм уздэкIуэм узышэнур къыхэпхыфу уесэн папщIэ илъэс дапщэкIэ удэсын хуейми сщIэркъым Истамбыл. Картэ е навигатор умыIыгъмэ, зэи пхузэхэхыну къысщымыхъу пэтми, ди бысымхэм ящыщу зыми къигъэсэбэпу слъэгъуакъым а Iэмалхэр. ЦIыхуу дэсри нэхъ мащIэкъым, Европэм ещанэ увыпIэр щеубыд абы и лъэныкъуэкIэ. Унэ, тыкуэн зэтетышхуэхэмрэ IуэхущIапIэ лъагэхэмрэ зытет щIыгум и лъабжьэми зы гъащIэ щокIуэкI. Метрор, къат зыбжанэу унэ лъабжьэхэм хэт машинэ гъэувыпIэхэр – а псори умыгъэщIэгъуэн плъэкIыркъым.
Тезгъэзарэт жыпIэу укъызыдэкIыж зы къалэ щыIэмэ, Истамбыл етIуанэщ. Дапщэрэ укIуэми, пIэщIэужэгъуэнукъым ар.

НэщIэпыджэ Замирэ.