АТА ЖУРТУБУЗНУ ДУШМАНДАН ЖИГИТЛЕЧА КЪОРУУЛАГЪАНДЫЛА, ЖИГЕРЛИКЛЕРИ БЛА АНЫ КЮЧЛЕГЕНДИЛЕ

Къабарты-Малкъар Республика къуралгъанлы 100 жыллыгъына

Миллетибизни сайлама жашлары, къызлары къазауатда, урунууда болсала да, кишиликлери, жегирликлери, адамлыкълары, адепликлери, тизгинликлери бла да атларын айтдыргъандыла, халкъгъа махтау келтиргендиле.

Уллу Ата журт урушну алып айтсакъ, жашларыбыз батырлыкъларын къанлы сермешледе къатлап-къатлап кёргюзтгендиле. Аланы араларында къыралны бек сыйлы саугъасына тийишли болгъанла иги кесек бардыла. Айтхылыкъ лётчик Байсолтанланы Алим саулай Шимал Кавказда биринчи болуп алгъанды Совет Союзну Жигити деген атны. Ол Балтиканы кёгюнде, фашистледен Ленинградны къоруулагъанды. Гвардияны капитаны учууну бла хауа сермешлени чынтты устасы болгъанды. Окъла тешик-тешик этип, шассиси ачылмагъанда да, самолётун «баууруна» къондургъанды. Аскер борчун толтурургъа 277 кере учханды. Кеси энчи сегиз самолётну, экисин аэродромда жокъ этгенди. Нёгерлери бла уа дагъыда онючюсюн.

Уммайланы Магомет-Герийни жашы Мухажир уруш башланнган кюнледе жаяу аскер ротагъа башчылыкъ этгенди. Аны биринчи саугъасы «За отвагу» майдал болгъанды. Ол аны бла бек ёхтемленнгенди. 1943 жылда ротасы бла къуршоудан чыгъып, жюзге жууукъ фашистни къыргъаны ючюн жаш офицер Къызыл Байракъны ордени бла саугъаланнганды. 1944 жылда апрельде Одесса ючюн сермешледе ротаны командири, гвардияны тамата лейтенанты душманны юч кюйсюз атакасын артха ыхтыргъанды.

Уммайланы Мухажир Совет Союзну Жигити деген атха кёргюзтюлген эди, алай Алтын Жулдузну уа аны юйюрюне, уруш бошалып, къыркъ алты жылдан сора бергендиле.
Мамыр урунууда да бизни адамларыбыз жигерликлерин, чыдамлыкъларын да кёргюзтгендиле. Халкъыбыз, кёчгюнчюлюкню азабын чеге, ыспассызлыкъ сынагъан 1948 жылда окъуна Келеметланы Шогъайыпны ёшюнюнде Алтын Жулдуз жылтырагъанды.

Жангоразланы Ибрагим а Къазахстанда аты махтау бла айтылгъан «Ижевск» производство кооперативге кёп жылланы башчылыкъ этгенди. Къазах ССР-ни президенти Нурсултан Назарбаевни кенгешчиси, ол къырал башчыгъа айырыла туруп аны ышаннгылы адамы эди. Къазахстан Республиканы Баш Советини депутатына айырылгъанды, Социалист Урунууну Жигити деген атха тийишли болгъанды, «Сыйлылыкъны белгиси» орден бла эки кере, Октябрь Революцияны ордени, Урунууну Къызыл байрагъыны ордени эмда кёп башха саугъала бла саугъаланнганды.

Социалист Урунууну Жигити Тетууланы Шамсудинни атын бюгюнлюкде да Узбекистанны халкъы хурмет бла эсгереди. Ол анда кёп жылланы эл мюлкледен бирине башчылыкъ этгенди, Акалтын райкомну биринчи секретарыны къуллугъунда ишлегенди. СССР чачылгъынчы аны аты совхозладан бирине окъуна аталгъан эди.

Аттоланы Салихни ишинден юлгю алыргъа сюйгенлени саны аз болмагъанды. Ол башчылыкъ этген фермада малчыланы кенгешлери кёп кере бардырылгъандыла. Анга къоншу регионладан да келгендиле. Кёкюрегинде жылтырагъан Алтын Жулдузу бла Ленинни эки ордени аны урунуу жолу кертиси бла да аламат таулу кишини жигер жолу болгъанына толу шагъатлыкъ эте эдиле.

Эллини юйюрюнде туугъан Уммайланы Фазика кеси саугъан ийнеклени хар биринден 41389 килограмм сют алып, рекорд тохташдыргъанды. Хар ийнекден бирер бузоу да ёсдюргенди. Яникойчу тиширыуну малчылыкъны айнытыугъа салгъан къыйынына къырал бийик багъа бергенди: СССР-ни Баш Советини Президиумуну Указы бла Социалист Урунууну Жигити деген махтаулу ат аталгъанды.

Социалист Урунууну Жигити Чыгырланы Шамкъыз урунуу жолун 13-жыллыгъында башлагъанды. Къыргъызстанда окъуна жаш къыз ийнеклерини хар биринден сынаулу малчыладан эсе кёп сют алады. Онбеш жылында «Сыйлылыкъны Белгиси» орден бла саугъаланады. Туугъан журтха къайтханда уа Акъ-Сууда бир бёлек заманны сют-товар фермагъа башчылыкъ этип тургъанды. Артда, «Нальчик» совхозгъа кёчгенде, артха къалгъан фермада ишлеп, аны алчыланы санына чыгъаргъанды.

Моллаланы Шарафутдин Тырныауузда шахтада ишлеп тургъанды. Ол башчылыкъ этген бригада бир айны ичинде къаяны 766 метр узунлукъгъа тешип, эришиуде битеу Совет Союзда биринчи жерге чыгъады. Алыкъа бизни къыралда бир шахтада да аллай иш этилмегенди. Бригаданы саулай Москвагъа чакъыргъан эдиле. Хар бирин алтын сагъат бла саугъалагъандыла, ахча да бергендиле. Моллаланы Шарафутдин а Москвадан Социалист Урунууну Жигити деген атха тийишли болуп къайтханды.

Арымай-талмай ишлегенлери бла Алтын Жулдуз бла дагъыда Залийханланы Михаил,Ёзденланы Мариям, Улбашланы Зулейха саугъаланнгандыла.

ТЕКУЛАНЫ Хауа.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

29.03.2024 - 09:05

БАХЧАЛАНЫ БУЗДАН КЪОРУУЛАРГЪА – 40 МИЛЛИОН СОМ

Быйыл эл мюлк жерлени буз уруудан къорууларча мадарлагъа Къабарты-Малкъарны бюджетинден 40 миллион сом бёлюнюрюкдю.

29.03.2024 - 09:04

КАРТОФДАН БАЙ ТИРЛИК КЪУУАНДЫРАДЫ

Шимал-Кавказстатны управлениясындан  билдиргенлерича, былтыр Къабарты-Малкъарны  мюлклерини барысында да картофдан  154,6 минг тонна  жыйылгъанды.  Ол былтырдан 1,8 процентге кёпдю.

29.03.2024 - 09:04

ТАНГ КЕСЕК КОНСЕРВА ЧЫГЪАРЫЛАДЫ

Къабарты-Малкъар тахта кёгетледен консервала жарашдырыу бла эки жылны ичинде алчы жерни алады. Ол санда былтыр, 363,8 миллион банка чыгъарылгъанды.

28.03.2024 - 10:01

НИЕТ ХАЗНАБЫЗНЫ АЙНЫТХАНЛА

Халкъыбызны ниет жетишимин кёргюзтген Къулийланы Къайсын атлы Малкъар театрны къуралыуу озгъан ёмюрню 1930-чу жылларында башланнганды. 1935 жылда А.

28.03.2024 - 09:03

ГИТЧЕ ЭМДА ОРТА БИЗНЕСНИ МАГЪАНАСЫ УЛЛУДУ

Къайсы къыралда неда аны ичинде субъектде экономиканы айнытыугъа уллу къошумчулукъ этгенле гитче эмда орта бизнес бла кюрешгенледиле эмда энчи предпринимательледиле.